Paradoksy bioetyki prawniczej / Marta Soniewicka, Wojciech Załuski, Bartosz Brożek, Jerzy Stelmach

Książka składa się z dwunastu esejów. Zagadnienia koncentrują się wokół tematyki bioetyki prawniczej i występujących w debacie bioetycznej paradoksów prawniczych. Tematy poruszane w książce dotyczą kwestii ogólnych, takich jak to, czym w ogóle jest bioetyka prawnicza, co o niej wiemy, a co nie, argumentów używanych w dyskusjach bioetycznych, metodologii; oraz kwestii szczegółowych, takich jak: problematyka życia i śmierci, eutanazja, prokreacja medycznie wspomagana, seksualność, homoseksualizm, feminizm, genetyka. Z uwagi na to, że wszystkie te tematy są przedmiotem gorącej debaty publicznej i angażują również refleksję prawniczą, gdy chodzi o konieczność nowych regulacji w niektórych sferach życia, książka ta może być cenną próbą uporządkowania pewnych pojęć i zagadnień.

Adresaci:
Praca kierowana jest do prawników, filozofów, lekarzy; może być polecana na Wydziałach Prawa (dla studentów prawa, zainteresowanych bioetyką, prawem medycznym i filozofią prawa), Wydziałach Lekarskich (dla studentów medycyny, zainteresowanych bioetyką i prawem medycznym), Wydziałach Humanistycznych (dla studentów filozofii zainteresowanych bioetyką).

Wstęp 9
Rozdział I Przyczyny sporów bioetycznych 13
1. Czym jest bioetyka? 14
2. Jak pogodzić racje naukowe z argumentami etycznymi w dyskursie bioetycznym? 16
3. Jak zbudować adekwatną teorię bioetyczną? 17
4. Czy dyskurs bioetyczny jest w sensie aksjologicznym zamknięty czy otwarty? 19
5. Jak sobie radzić z paradoksami bioetycznymi? 20
6. Jak wyznaczyć granice regulacji prawnych problemów bioetycznych? 22
Rozdział II Między Erosem a Tanatosem 25
1. Dwie bioetyki 25
2. Bioetyka życia 27 2.1. Bioetyka życia uwzględniająca perspektywę transcendentalną 28 2.2. Bioetyka interpretująca życie z pominięciem perspektywy transcendentalnej 30
3. Bioetyka śmierci 33 3.1. Bioetyka ujmująca śmierć w perspektywie transcendentalnej 35 3.2. Bioetyka śmierci pomijająca perspektywę transcendentalną 37
4. Poza dyktatem pytań ostatecznych 39
5. Dyskurs bioetyczny 40
6. Poszukiwanie równowagi 41 Rozdział III Pojęcie osoby w dyskusjach bioetycznych 43
1. Trylemat 43
2. Od maski do ontologii 44
3. Nowożytne koncepcje osoby 46
4. Współczesne spory o osobę 48
5. Osoba w prawie 50
6. Contra personam 52
7. Nieostry człowiek 54
Rozdział IV Wolność jako warunek odpowiedzialności 56
1. Warunki odpowiedzialności 56
2. Sposoby rozumienia wolności, czyli co to znaczy, że podmiot działał w sposób wolny? 57 2.1. Wolność jako wolność metafizyczna, tj. wolność woli 57 2.2. Wolność jako wolność od przymusu 63
3. Paradoksalność rozważań na temat wolnej woli 68
Rozdział V Argument z równi pochyłej 69
1. Chaos pojęciowy 69
2. Równia logiczna 70
3. Soryty 74
4. Równia probabilistyczna 77
5. Chwyt erystyczny 80
Rozdział VI Prokreacja medycznie wspomagana 82
1. Wprowadzenie 82
2. Urodzenie jako szkoda bądź krzywda 85 2.1. Podmiotowość poszkodowanego 87 2.2. Szkoda 88 2.3. Uzasadniony interes, by się nie urodzić 92 2.4. Obowiązek niepowoływania i powoływania na świat 98 2.5. Podsumowanie 99
3. Urodzenie jako usługa 101 3.1. Problem komercjalizacji reprodukcji i eksploatacji matek: sprawa Baby M. 103 3.2. Problem ustalenia "naturalnego" macierzyństwa i więzi rodzinnych: sprawa Johnson v. Calvert 106 3.3. Problem "niczyich" dzieci i odpowiedzialności rodzicielskiej: sprawa małżeństwa Buzzanca 108 3.4. Problem niechcianych dzieci defektywnych i przedmiotu umowy: sprawa Baby Doe 109 3.5. Podsumowanie 110
4. Zakończenie 112
Rozdział VII Społeczeństwo "ślepe na płeć"? 113
1. Wprowadzenie 113
2. "Brakujące kobiety" 115
3. Liberalna równość i problem dyskryminacji 118
4. Uzasadnione różnicowanie i równość formalna 120
5. Instytucje społeczne i nierówność faktyczna 124
6. Kiedy dyskryminacja nie jest dyskryminacją - problem parytetów 128
7. Podsumowanie: równość wrażliwa na tożsamość i różnicę 132
Rozdział VIII Antynomie feministycznego myślenia 134
1. Feminizm 134
2. Założenia 134
3. Dalsze podziały 137
4. Antynomie 140 4.1. Antynomia wolności 141 4.2. Antynomia równości 142 4.3. Antynomia "-izmu 144 4.4. Antynomia tożsamości 145
5. Nieurzeczywistniony projekt 147
Rozdział IX Dyskryminacja genetyczna 150
1. Wprowadzenie 150
2. Informacje genetyczne i problem genetycznego ekscepcjonalizmu 152
3. Testy genetyczne i pojęcie zdrowia 158
4. Leczenie a ulepszanie natury ludzkiej 161
5. Genetyczny determinizm 163
6. Informacje genetyczne jako kryteria rozdziału dóbr 164
7. Podsumowanie 167
Rozdział X Aspekty seksualności 169
1. Wprowadzenie 169
2. Homoseksualizm 172
3. Przemoc seksualna, cudzołóstwo 177
4. Prostytucja 182
5. Pornografia 187
6. Kazirodztwo 190
7. Paradoksy rozważań na temat seksualności 191
Rozdział XI Eutanazja 194
1. Pojęcie eutanazji 194
2. Eutanazja czynna dobrowolna 195 2.1. Argumenty za moralną dopuszczalnością eutanazji dobrowolnej czynnej 196 2.2. Argumenty przeciw moralnej dopuszczalności eutanazji dobrowolnej czynnej 199
3. Eutanazja adobrowolna 202
4. Kilka uwag o "zwykłym" i wspomaganym samobójstwie 204
5. Paradoksalność dyskusji na temat eutanazji 205
Rozdział XII Granice eksperymentu medycznego 206
1. Nieostre granice 206
2. Scio me nihil scire 208
3. Granice etyczne 213
4. Granice ingerencji prawnej 218
5. Kultura placebo 221
Indeks osobowy 225
Indeks rzeczowy 229