Ofiara w polskim prawie karnym. Interesy ofiary przestępstwa i karno-materialne instrumenty służące ich zabezpieczeniu / Elżbieta Hryniewicz-Lach

Niniejsza praca stanowi kompleksowe i rzetelne omówienie problematyki ofiary w polskim prawie karnym z uwzględnieniem jej interesów oraz karno-materialnych instrumentów służących ich zabezpieczeniu. Jest to unikatowa pozycja na rynku wydawniczym.

Postrzeganie ofiary w prawie karnym przez pryzmat realizacji jej interesów jest stosunkowo nowym zabiegiem wobec dostrzegalnego w polskim prawie przywiązania do nurtu propagującego – skupione na sprawcy i społeczeństwie – indywidualno- i generalno-prewencyjne oddziaływanie instrumentów prawa karnego. W pracy przyjęto, że jeśli ofiara na gruncie prawa karnego ma być podmiotem równoważnym sprawcy przestępstwa, to realizacja jej interesów powinna być zabezpieczona za pomocą instrumentów reakcji na przestępstwo z dbałością porównywalną z tą, jaką zapewnia się sprawcy przy realizacji jego interesów znajdujących oparcie w prawie karnym. Identyfikacja interesów ofiary przestępstwa i instrumentów prawa karnego służących ich zabezpieczeniu pozwala także na wskazanie w jaki sposób zoptymalizować reakcję karną pod kątem realizacji interesów ofiary przestępstwa oraz jak wzmocnić rolę ofiary w polskim prawie karnym.

Dużym walorem dzieła jest klarowna struktura. Praca składa się z siedmiu rozdziałów. Rozdział I dotyczy koncepcyjnych podstaw wyróżnienia interesów ofiary przestępstwa. W następnej części zostały nakreślone podstawowe zagadnienia związane z tytułową problematyką (z uwzględnieniem regulacji prawa międzynarodowego). W rozdziale III wnikliwie omówiono interesy ofiary i ich zabezpieczenia w świetle m.in. celów i funkcji prawa karnego. W tym rozdziale odniesiono się także do odszkodowania i zadośćuczynienia jako instrumentów z zakresu odpowiedzialności cywilnej –deliktowej. Rozdział IV poświęcono kwestii bezprawia jako przedmiotu kompensacji w prawie karnym. W rozdziale V zostały zebrane i przedstawione proponowane w polskiej i niemieckiej doktrynie modele kompensacyjne. Kolejny rozdział zawiera analizę istniejących w polskim prawie karnym instrumentów służących zabezpieczeniu interesów ofiary. Ostatnia część zawiera rozważania dotyczące ofiary w prawie karnym w świetle jej wpływu na reakcję na przestępstwo, przy uwzględnieniu jej uprawnień procesowych.

Opracowanie stanowi cenne źródło wiedzy zarówno dla praktyków, jak i teoretyków prawa.