Jak zapewnić efektywne i skuteczne działanie administracji skarbowej? Czy można tworzyć prawo podatkowe tak, aby jego przestrzegania pilnowali w dużej mierze sami podatnicy? Co skuteczniej motywuje do pozostawania w zgodzie z przepisami – strach przed karą i poczucie jej nieuchronności czy okazane zaufanie i klarowność oczekiwań? Na te i podobne pytania próbuje odpowiedzieć wiele instytucji i administracji na świecie, na czele z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), która forsuje koncepcję systemów nadzoru horyzontalnego jako rozwiązania palących problemów międzynarodowego systemu podatkowego.
Prezentowana publikacja stanowi wartościowe studium przypadku w tym zakresie. Autor, po raz pierwszy w Polsce, w tak ustrukturyzowanej formie, przybliża czytelnikom współczesne koncepcje w zakresie stanowienia prawa podatkowego i kształtowania efektywnych relacji organów podatkowych z podatnikami. Analiza ta uwydatnia wyraźną ewolucję poglądów na temat pozycji administracji podatkowej, od historycznej roli „policjanta" w kierunku relacji opartych na transparentności, zaufaniu i współpracy.
Powiązanie przedmiotowej analizy z teorią kosztów transakcyjnych umożliwia potwierdzenie intuicyjnej tezy, że system konfrontacyjny jest nieefektywny ekonomicznie i nieskuteczny w skomplikowanych systemach gospodarczych. Te rozważania teoretyczne wynikają z pogłębionej i bardzo praktycznej analizy komparatystycznej systemów nadzoru horyzontalnego w Europie.
Monografia, którą oddajemy w Państwa ręce, popularyzuje nowoczesną, popartą analizą naukową metodę tworzenia rozwiązań podatkowych i w tym kontekście stanowi bardzo ważny głos w dyskusji o kierunku rozwoju polskiego systemu podatkowego.
Publikacja jest pierwszym tytułem z serii Monografie Prawnicze z cyklu „Studia z Ekonomicznej Analizy Prawa".