Składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi podstawę finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce. Od momentu jej wprowadzenia do systemu ochrony zdrowia, co nastąpiło na mocy ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, konstrukcja prawna składki zmieniała się w zależności od przyjmowanego organizacyjnego modelu ochrony zdrowia. Omawiana składka, jako świadczenie publiczne mające charakter powszechny, cechuje się specyficzną konstrukcją prawną, która jest powiązana z różnymi gałęziami prawa.
Szczególnie intensywne zmiany w zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne następowały w roku 2022 w wyniku kolejnych nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., w tym w szczególności nowelizacji, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2022 r.
Niniejsze opracowanie zawiera analizę nowych zasad obliczania i pobierania składki na ubezpieczenie zdrowotne w stanie prawnym na dzień 1 stycznia 2023 r., dotyczących przede wszystkim osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
W początkowych rozdziałach autorzy poruszają zagadnienia ogólne, odnoszące się do podstawy wymiaru omawianej składki w powiązaniu ze sposobem opodatkowania, oraz opisują nowe kategorie podmiotów obowiązanych do jej opłacania. Odrębnie zostało przedstawione zagadnienie rozliczenia rocznego składek na ubezpieczenie zdrowotne. Z uwagi na praktyczne znaczenie została przybliżona problematyka odpowiedzialności za niewłaściwe ustalanie, rozliczanie i opłacanie składki ze wskazaniem konsekwencji, które może ponieść płatnik. W szczególności została omówiona kwestia odpowiedzialności karnej. Niniejsze opracowanie zawiera również rozdział dotyczący ochrony należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie przepisów prawa cywilnego.
Spis treści
Wykaz skrótów........................................................................................ 9
Wstęp .................................................................................................. 11
Rozdział 1
Zagadnienia wstępne............................................................................... 12
Rozdział 2
Obliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne............................................. 15
2.1. Zagadnienia ogólne............................................................................ 15
2.2. Podstawa wymiaru składki................................................................... 15
2.3. Zasady ogólne opodatkowania.............................................................. 18
2.3.1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa)...................... 18
2.3.2. Miesięczna podstawa wymiaru........................................................... 18
2.3.3. Roczna podstawa wymiaru................................................................. 19
2.4. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.............................................. 20
2.5. Karta podatkowa................................................................................... 24
2.5.1. Zagadnienia ogólne............................................................................. 24
2.5.2. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne........................................ 25
2.6. Opodatkowanie podatkiem liniowym......................................................... 25
2.7. Składka na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu sprzedaży środków trwałych..... 28
2.7.1. Podstawa naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.......................... 28
2.7.2. Wyłączenie odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu przed dniem 1 stycznia 2022 r........................................................................ 29
2.7.3. Sprzedaż środków trwałych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej 30
2.8. Rozliczenia roczne składek na ubezpieczenie zdrowotne................................ 30
5
2.8.1. Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność albo korzystających z ulgi na start, opłacających podatek dochodowy na zasadach ogólnych...................................................................... 30
2.8.2. Roczna minimalna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność albo korzystających z ulgi na start, opłacających podatek dochodowy na zasadach ogólnych.......................................................... 31
2.8.3. Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność albo korzystających z ulgi na start, które są opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.............................................. 32
2.8.4. Ustalanie rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących kilka pozarolniczych działalności, rozliczających podatek na zasadach ogólnych......................................................................................................... 33
2.8.5. Ustalanie rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących kilka pozarolniczych działalności, opodatkowanych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych........................................................................ 34
2.9. Moment powstania obowiązku poboru składki na ubezpieczenie zdrowotne w świetle interpretacji ZUS............................................................................................. 34
2.10. Przedawnienie składek na ubezpieczenia społeczne...................................... 38
Rozdział 3
Nowe grupy podmiotów obowiązanych do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne..41
3.1. Zagadnienia wstępne...................................................................................................... 41
3.2. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego u innych osób....42
3.3. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne członka zarządu.................... 43
3.4. Rozbieżności odnośnie do prokurentów.................................................... 43
3.5. Powołanie prokurenta/ustanowienie aktem powołania prokurenta................. 46
3.5.1. Ustanowienie a udzielenie w terminologii prawniczej ................................ 46
6
3.5.2. Nowa grupa osób zwolnionych z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne46
3.6. Wynagrodzenie wspólników na podstawie art. 176 k.s.h.............................. 47
Rozdział 4
Składka na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku prowadzenia kilku rodzajów działalności (zbieg tytułów ubezpieczenia).......................................................................... 49
Rozdział 5
Składka na ubezpieczenie zdrowotne pobierana przez płatnika............................. 55
5.1. Definicja płatnika składek......................................................................... 55
5.2. Obowiązki płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne...................... 55
Rozdział 6
Dokumenty rozliczeniowe.......................................................................... 59
6.1. Rodzaje dokumentów rozliczeniowych.....................................................59
6.2. Terminy przekazywania dokumentów rozliczeniowych................................61
Zasady finansowania składek od wynagrodzeń z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz wynagrodzeń nieujawnionych ..................................................................... 65
Rozdział 8
Odpowiedzialność za niewłaściwe ustalanie, rozliczanie i opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne............................................................................................... 67
8.1. Zasady ogólne.................................................................................. 67
8.2. Nieopłacenie składki w terminie............................................................ 68
8.3. Zaległości składkowe płatnika................................................................ 69
8.4. Odsetki za zwłokę.............................................................................. 71
8.5. Nienależne opłacenie składki............................................................... 72
8.6. Odpowiedzialność spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne 73
8.7. Kontrola wykonywania obowiązków przez płatnika................................... 76
Rozdział 9
Odpowiedzialność karna płatników za niewłaściwe ustalenie, rozliczenie i opłacenie składki na ubezpieczenie zdrowotne..................................................................... 77
9.1. Zasady ogólne................................................................................. 77
9.2. Odpowiedzialność za wykroczenia.......................................................78
7
9.3. Odpowiedzialność za przestępstwa.................................................... 79
9.4. Odpowiedzialność karna na gruncie Kodeksu karnego skarbowego.............. 81
Rozdział 10
Ochrona należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie przepisów prawa cywilnego…………………………………………………………………………………….. 85
Bibliografia...........................................................................................88
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka