W monografii przedstawiono wykładnię i ocenę obecnie
obowiązujących regulacji dotyczących zatrudnienia członków
korpusu służby cywilnej oraz propozycje nowych rozwiązań w tej
materii. Autor opisuje, jaki reżim zatrudnienia członków korpusu
służby cywilnej jest najbardziej prawidłowy z punktu widzenia
realizacji jego celu konstytucyjnego, czyli zapewnienia
zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego
wykonywania zadań państwa.
Publikacja zawiera zagadnienia dotyczące m.in.:
• ewolucji reżimu zatrudnienia w służbie cywilnej;
• standardów konstytucyjnych dotyczących członków korpusu służby
cywilnej;
• form i charakterystyki zatrudnienia w służbie cywilnej (umowa o
pracę, mianowanie, powołanie);
• roli i kształtu naborów na wolne stanowiska;
• zakresu podporządkowania urzędników administracji rządowej.
Książka jest przeznaczona dla prawników praktyków – sędziów,
radców prawnych, prokuratorów, adwokatów, a także pracowników
organów i urzędów administracji publicznej. Zainteresuje również
przedstawicieli nauki prawa pracy i prawa administracyjnego.
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów 9
Wstęp 13
Rozdział 1
Służba cywilna w strukturze państwa – ujęcie ustrojowe 27
1.1. Państwo jako struktura organizacyjna 27
1.2. Zjawisko administracji – definicja, rola i znaczenie 39
1.3. Administracja publiczna w strukturze państwa 58
1.4. Administracja publiczna w prawie międzynarodowym i unijnym
72
1.5. Zakres podmiotowy administracji rządowej 90
1.6. Służba cywilna i korpus służby cywilnej a administracja
rządowa 99
1.6.1. Działanie korpusu służby cywilnej w urzędach administracji
rządowej 99
1.6.2. Członkowie korpusu służby cywilnej a pozostali pracownicy
administracji rządowej 104
1.6.3. Metody wyznaczania zakresu działania służby cywilnej
108
1.6.4. Szczególne rozwiązania dotyczące kształtowania zakresu
podmiotowego korpusu służby cywilnej 116
1.6.5. Uwagi podsumowujące 122
Rozdział 2
Wymogi stawiane służbie cywilnej i członkom korpusu służby
cywilnej na gruncie ustawy zasadniczej 125
2.1. Uwagi wstępne – szczególna rola art. 153 ust. 1 Konstytucji
RP 125
2.2. Zawodowość 140
2.2.1. Ujęcie słownikowe 140
2.2.2. Zawodowość na gruncie Konstytucji i ustaw zwykłych
143
2.2.3. Konstytucyjny wzorzec zawodowości korpusu służby cywilnej
162
2.3. Rzetelność 165
2.3.1. Ujęcie słownikowe 165
2.3.2. Rzetelność na gruncie Konstytucji RP i ustaw zwykłych
166
2.3.3. Konstytucyjny wzorzec rzetelności korpusu służby cywilnej
179
2.4. Bezstronność 182
2.4.1. Ujęcie słownikowe 182
2.4.2. Bezstronność na gruncie Konstytucji RP i ustaw zwykłych
183
2.4.3. Konstytucyjny wzorzec bezstronności korpusu służby
cywilnej 199
2.5. Neutralność polityczna 201
2.5.1. Ujęcie słownikowe 201
2.5.2. Neutralność polityczna na gruncie Konstytucji RP i ustaw
zwykłych 204
2.5.3. Konstytucyjny wzorzec neutralności politycznej korpusu
służby cywilnej 216
2.6. Pozostałe wybrane cechy 221
2.6.1. Podleganie korpusu służby cywilnej zwierzchnictwu Prezesa
Rady Ministrów 221
2.6.2. Prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach
(art. 60 Konstytucji RP) 234
2.6.3. Działanie na podstawie i w granicach prawa (art. 7
Konstytucji RP) 239
Rozdział 3
Przeszłość i teraźniejszość zatrudnienia członków korpusu służby
cywilnej 245
3.1. Uwagi wstępne 245
3.2. Ewolucja reżimu zatrudnienia w służbie cywilnej 252
3.2.1. Okres międzywojenny 252
3.2.2. Lata 1944–1982 257
3.2.3. Lata 1983–1996 261
3.2.4. Lata 1997–2009 267
3.3. Umowa o pracę w służbie cywilnej 282
3.3.1. Zakres stosowania umowy o pracę 282
3.3.2. Odmienność umowy o pracę w służbie cywilnej od standardu
kodeksowego 285
3.3.3. Rodzaje umów o pracę w służbie cywilnej 300
3.3.4. Nabór i pierwsza ocena w służbie cywilnej 305
3.3.5. Uwagi podsumowujące 313
3.4. Mianowanie w służbie cywilnej 322
3.4.1. Zakres stosowania mianowania 322
3.4.2. Realizacja cech mianowania pracowniczego w służbie
cywilnej 324
3.4.3. Uwagi podsumowujące 348
3.5. Powołanie w służbie cywilnej 354
Rozdział 4
Wnioski i uwagi de lege ferenda 375
4.1. Uwagi wstępne 375
4.2. Aspekt negatywny norm konstytucyjnych dotyczących korpusu
służby cywilnej 380
4.2.1. Rodzaje reżimów zatrudnienia 380
4.2.2. Zatrudnienie penalne 382
4.2.3. Zatrudnienie ustrojowe 385
4.2.4. Zatrudnienie cywilnoprawne 387
4.3. Ocena reżimu pracowniczego 399
4.3.1. Cechy stosunku pracy in genere a wymogi konstytucyjne
zatrudnienia członków korpusu służby cywilnej 399
4.3.2. Stosunek pracy nawiązany na podstawie spółdzielczej umowy
o pracę, wyboru i powołania 413
4.3.3. Umowny i nominacyjny stosunek pracy 417
4.4. Ocena reżimu służbowego 428
4.4.1. Charakterystyka prawa i stosunku administracyjnego
428
4.4.2. Charakterystyka stosunku służbowego 436
4.5. Uwagi końcowe – wnioski 454
Zakończenie 475
Bibliografia 485