Konstrukcja ochrony prawnoautorskiej na tle procesu europeizacji prawa prywatnego / Ewa Laskowska

Ewa Laskowska doktor nauk prawnych, asystent w Katedrze Prawa Własności Intelektualnej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwentka studiów podyplomowych (LL.M.) na Wydziale Prawa Ruprecht-Karls-Universit t w Heidelbergu oraz Szkoły Prawa Niemieckiego UJ. Specjalizuje się w prawie własności intelektualnej i prawie Unii Europejskiej; autorka wielu publikacji z tego zakresu w prasie branżowej i punktowanych czasopismach naukowych; wykładowca na szkoleniach, konferencjach naukowych i seminariach międzynarodowych. Wyróżniona nagrodą przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w konkursie na najlepszą pracę doktorską zorganizowanym przez Urząd Patentowy RP w 2015 r.
Książka prezentuje polskie i unijne regulacje z dziedziny ochrony prawnoautorskiej. Zawiera szczegółową analizę instytucji normatywnych, a także opis linii orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości UE w zakresie konstrukcji ochronnych prawa autorskiego: modelu odpowiedzialności, katalogu roszczeń oraz instytucji zabezpieczających pozycję prawną podmiotu uprawnionego.
Omówienie polskiej regulacji nie ogranicza się wyłącznie do opisu instytucji odpowiedzialności, ale poprzedzone jest systematyczną i kompleksową interpretacją przyznawanych uprawnień osobistych i majątkowych, treści i ograniczeń praw podmiotowych autorskich oraz konstrukcji ochrony zabezpieczeń technicznych.
Czytelnik znajdzie tu także całościowe opracowanie orzecznictwa sądów polskich wraz z odniesieniami do ostatnich orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego zapadłych w omawianej dziedzinie. Autorka przedstawia dodatkowo przydatny opis aktualnych tendencji i zmian w sposobach eksploatacji utworów oraz aspekty praktyczne dochodzenia ochrony prawnoautorskiej.
Publikacja jest skierowana przede wszystkim do praktyków - adwokatów, sędziów i radców prawnych. Będzie też przydatna dla przedsiębiorców poszukujących modeli biznesowych korzystania z praw autorskich oraz dla pracowników naukowych wydziałów prawa.


Podziękowania 11
Wykaz skrótów 13
Wprowadzenie 17
Rozdział 1 Założenia i podstawy ochrony prawnoautorskiej 23 1. Założenia koncepcyjne ochrony prawnoautorskiej 23 1.1. Modele systemowe prawa autorskiego 23 1.2. System kontynentalny 25 1.3. System anglosaski prawa autorskiego 35 1.4. Wnioski 42 2. Podstawy europejskie ochrony prawnoautorskiej 44 2.1. Ograniczenie tematu 44 2.2. Prawo pierwotne i wtórne UE 45 2.3. Orzecznictwo TSUE 53
Rozdział 2 Model ochrony prawnoautorskiej w systemie polskim 63 1. Przyznanie ochrony normatywnej 63 1.1. Systematyka rozważań 63 1.2. Podmiot uprawniony - uwagi wprowadzające / 65 1.3. Ustalenie utworu jako zdarzenie faktyczne 68 1.4. Przesłanki i zakończenie ochrony prawnoautorskiej 86 2. Zakres ustawowy ochrony autorskich praw osobistych 87 2.1. Systematyka rozważań 87 2.2. Podmiot legitymowany czynnie 88 2.3. Przedmiot ochrony prawnoautorskiej - treść uprawnień osobistych 94 2.4. Autorskie dobro osobiste: więź twórcy z utworem 97 2.4.1. Definicja dobra osobistego 97 2.4.2. Więź twórcy z utworem 100 2.4.3. Ochrona więzi twórcy z utworem jako ochrona dobra osobistego 108 2.4.4. Konstrukcja ochrony po śmierci twórcy 114 2.5. Ochrona autorskiego dobra osobistego (pierwszy poziom ochrony) 118 2.5.1. Konstrukcja prawa podmiotowego 118 2.5.2. Konstrukcja ochrony w prawie autorskim (art. 16 pr. aut.) 125 2.6. Treść autorskich praw osobistych 127 2.6.1. Prawo do autorstwa utworu 127 2.6.2. Prawo do nienaruszalności treści i formy utworu 130 2.6.3. Prawo do rzetelnego wykorzystania utworu 132 2.6.4. Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu 134 2.6.5. Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności 136 2.6.6. Inne uprawnienia osobiste w ustawie 137 2.6.7. Konkluzja wstępna 139 2.7. Naruszenie praw autorskich osobistych (drugi poziom ochrony) 142 2.7.1. Wprowadzenie 142 2.7.2. Strona przedmiotowa naruszenia 144 2.7.2.1. Czyn ludzki 144 2.7.2.2. Bezprawność 146 2.7.2.3. Skutkowy charakter normy art. 78 pr. aut. 148 2.7.2.4. Pojęcie "naruszenia" (praw osobistych i majątkowych) 152 2.7.2.5. Bezpośrednie naruszenie 160 2.7.2.6. Pośrednie naruszenie 164 2.7.2.6.1. Uwagi ogólne 164 2.7.2.6.2. Podżeganie 168 2.7.2.6.3. Pomocnictwo 171 2.7.2.7. Zagrożenie naruszeniem autorskich praw osobistych 180 2.7.3. Katalog roszczeń i strona podmiotowa 182 3. Zakres ustawowy ochrony autorskich praw majątkowych 185 3.1. Wprowadzenie 185 3.2. Podmiot legitymowany czynnie 188 3.3. Treść autorskich praw majątkowych 191 3.3.1. Podstawowe konstrukcje treści praw autorskich majątkowych 191 3.3.2. Prawo do korzystania z utworu 197 3.3.3. Prawo do rozporządzania utworem 219 3.3.4. Prawo do wynagrodzenia 226 3.4. Naruszenie praw autorskich majątkowych 238 3.4.1. Wprowadzenie 238 3.4.2. Strona przedmiotowa naruszenia 240 3.4.2.1. Czyn ludzki 240 3.4.2.2. Bezprawność 241 3.4.2.3. Definicja "naruszenia" praw 244 3.4.2.4. Naruszenie autorskich praw majątkowych a odpowiedzialność deliktowa 249 3.4.2.5. Naruszenie pośrednie autorskich praw majątkowych 253 3.4.2.5.1. Podżeganie 254 3.4.2.5.2. Pomocnictwo 255 3.4.2.5.3. Świadome skorzystanie z naruszenia 258 3.4.3. Podsumowanie naruszenia pośredniego 263 3.4.4. Ochrona zabezpieczeń technicznych 264 3.4.5. Strona podmiotowa i charakter roszczeń 281
Rozdział 3 Ocena konstrukcji ochrony prawnoautorskiej: wnioski oraz propozycje de lege ferenda 303 1. Dualistyczna konstrukcja ochrony prawnoautorskiej 303 2. Europeizacja ochrony prawnoautorskiej 306 3. System ochrony uniwersalnej 309 4. Konstrukcja ochrony interesów idealnych 312 5. Model własnościowy a monopol prawnoautorski 314 6. Model prawa na dobrach niematerialnych - ocena końcowa i wnioski na przyszłość 322
Bibliografia 329
Wykaz orzecznictwa 347