Klauzula generalna unikania opodatkowania. Komentarz do zmian w ordynacji podatkowej / Grzegorz Kujawski

Książka stanowi kompleksowe omówienie wprowadzonej w dniu 15 lipca 2016 r. generalnej klauzuli unikania opodatkowania. W opracowaniu zawarto obszerny i aktualny komentarz do wybranych przepisów m.in. nowego działu IIIa ordynacji podatkowej oraz przedstawiono dotychczasowe orzecznictwo krajowe i europejskie z punktu widzenia ujawnienia poglądu sądu nie na ogólnie rozumianą kwestię obejścia prawa podatkowego, lecz na wykładnię poszczególnych pojęć konstruujących klauzulę generalną. Autor, oprócz rozwiązań zagranicznych w zakresie klauzul generalnych unikania opodatkowania, analizuje również motywy i cele ekonomiczne mogące uzasadniać działania podatnika.

Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim dla radców prawnych i doradców podatkowych zatrudnionych w firmach lub kancelariach, pracowników organów podatkowych oraz sędziów sądów administracyjnych. Będzie także pomocnym źródłem wiedzy dla właścicieli firm i menedżerów odpowiedzialnych za przygotowanie transakcji. Zainteresuje również pracowników naukowych zajmujących się prawem podatkowym.

Wykaz skrótów 9
Wstęp: o czym jest i czemu służy ta książka 11
Rozdział 1 Czym jest obejście prawa podatkowego? 13
Rozdział 2 Obejście prawa podatkowego a nadużycie prawa i czynności pozorne 19 2.1. Obejście prawa podatkowego a nadużycie prawa 20 2.2. Obejście prawa podatkowego a czynności pozorne 24 2.3. Obejście prawa podatkowego a reguły wykładni oświadczenia woli 28
Rozdział 3 Wybrane zagraniczne regulacje prawne w zakresie obejścia prawa podatkowego 31 3.1. Australia 31 3.2. Austria, Niemcy i Szwajcaria 33 3.3. Wielka Brytania 36 3.4. Stany Zjednoczone 38
Rozdział 4 Obejście prawa podatkowego w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych 41 4.1. Orzeczenia odnoszące się do okresu sprzed wejścia w życie art. 24a i 24b ordynacji podatkowej 41 4.2. Przepisy art. 24a i 24b ordynacji podatkowej 49 4.3. Przepis art. 199a ordynacji podatkowej: obejście prawa i czynności pozorne 54 4.4. Orzeczenia zapadłe w oparciu o przepisy prawa cywilnego: obejście prawa podatkowego i czynności pozorne 82
Rozdział 5 Obejście prawa podatkowego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 92 5.1. Wstęp 92 5.2. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie podatku VAT 94 5.3. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie podatków dochodowych 103
Rozdział 6 Komentarz do działu IIIa ordynacji podatkowej - generalnej klauzuli unikania opodatkowania 115 6.1. Generalna klauzula unikania opodatkowania 115 Art. 119a. [Definicja unikania opodatkowania. Skutki podatkowe unikania opodatkowania] 115 Art. 119b. [Wyłączenia w stosowaniu klauzuli generalnej] 127 Art. 119c. [Definicja sztucznego sposobu działania] 132 Art. 119d. [Pozapodatkowe cele czynności strony] 134 Art. 119e. [Definicja korzyści podatkowej] 137 Art. 119f. [Definicja czynności. Sumowanie korzyści podatkowych] 138 Art. 119g. [Wszczęcie lub przejęcie postępowania dotyczącego unikania opodatkowania] 141 Art. 119h. [Zasięganie opinii Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania] 143 Art. 119i. [Postępowanie w sprawie wydania opinii przez Radę] 145 Art. 119j. [Korekta zobowiązania podatkowego uczestników unikania opodatkowania] 148 Art. 119k. [Zakończenie postępowania dotyczącego unikania opodatkowania] 151 Art. 119l. [Postępowanie dotyczące unikania opodatkowania] 155 6.2. Opinie zabezpieczające 155 Art. 119w. [Podmiot i przedmiot opinii zabezpieczającej] 155 Art. 119x. [Treść wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej] 157 Art. 119y. [Zakończenie postępowania o wydanie opinii zabezpieczającej i środki odwoławcze] 160 Art. 119z. [Możliwość prowadzenia kontroli po złożeniu wniosku o opinię zabezpieczającą] 161 Art. 119za. [Treść opinii zabezpieczającej] 162 Art. 119zb. [Termin na wydanie opinii zabezpieczającej] 163 Art. 119zc. [Opłata za wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej. Przypadki zwrotu opłaty. Koszty postępowania] 163 Art. 119zd. [Zmiana opinii zabezpieczającej lub odmowy wydania opinii] 164 Art. 119ze. [Wycofanie wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej] 165 Art. 119zf. [Stosowanie pozostałych przepisów ordynacji podatkowej do postępowań dotyczących unikania opodatkowania] 166 6.3. Przepisy przejściowe i zmiany w przepisach obowiązujących 168 Art. 7. [Zakres obowiązywania klauzuli generalnej] 168 Art. 9. [Wejście w życie klauzuli generalnej] 169 6.4. Ordynacja podatkowa 169 Art. 14b. [Postępowanie w sprawach wydania interpretacji indywidualnej w przypadku uzasadnionego przypuszczenia możliwości unikania opodatkowania] 169 Art. 14na. [Wyłączenie funkcji ochronnych interpretacji indywidualnej w zakresie, w którym dotyczyły unikania opodatkowania] 170 Art. 81b. [Korekta deklaracji podatkowych w postępowaniach w sprawach dotyczących unikania opodatkowania] 170 Art. 156. [Obowiązek stawiennictwa na terenie całego kraju w sprawach dotyczących unikania opodatkowania] 170 Art. 200. [Termin do wypowiedzenia się co do zgromadzonego materiału dowodowego w sprawach dotyczących unikania opodatkowania] 171 Art. 202. [Zakres czynności organu podatkowego podczas zawieszenia postępowania w związku z wystąpieniem o opinię Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania] 171 Art. 210. [Treść decyzji dotyczącej unikania opodatkowania] 171 Art. 239d. [Wyłączenie możliwości nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji dotyczącej unikania opodatkowania] 172
Rozdział 7 Fuzje, przejęcia, podziały spółek, restrukturyzacje: cele, motywy, efekty i ich ocena 173 7.1. Wstęp: czemu służy ten rozdział? 173 7.2. Fuzje, przejęcia, podziały, restrukturyzacje: uporządkowanie pojęć 174 7.3. Fuzje i przejęcia: ich motywy i cele 177 7.4. Motywy i cele podziałów spółek 181 7.5. Rodzaje i obszary restrukturyzacji 182 7.6. Przyczyny, motywy i cele restrukturyzacji 183 7.7. Efekty fuzji, przejęć, podziałów i restrukturyzacji oraz ich ocena 184
Wykaz orzecznictwa 187
Bibliografia 193