Zmiany w zarządzaniu działalnością detaliczną banków w Polsce w warunkach kryzysu finansowego / Radosław Księżopolski

Od roku 2007 jesteśmy świadkami istotnych zjawisk kryzysowych o charakterze globalnym, które nie ominęły Polski. Pomimo upływu kilku lat wciąż nie można powiedzieć, że kryzys minął i że gospodarki wróciły do stabilnego wzrostu. Głównymi przyczynami kryzysu były słabości w funkcjonowaniu ban­ków za granicą. Pomimo że polskie instytucje finansowe nie miały wpływu na powstanie kryzysu, to nasze banki krajowe mocno odczuły jego skutki. Objawiło się to nie tylko w przejściowo słabszych wynikach sektora, ale przede wszystkim w wielopłaszczyznowych zmianach w funkcjonowaniu ban­ków.

Książka „Zmiany w zarządzaniu działalnością detaliczną banków w Polsce w warunkach kryzysu finansowego" jest próbą retrospektywnego spojrze­nia na tematykę zarządzania polskimi bankami i zmiany zachodzące w ostatnich latach. W publikacji przedstawiono także tło zmian, którym są zjawiska kryzysu gospodarczego i finansowego. Lektura publikacji przynosi odpowiedzi na pytania:
- Czym jest zjawisko kryzysu, na czym polegał kryzys, który można było obserwować w ostatnich latach i jak oddziaływał on na polski sektor bankowy?
- W jakich obszarach bankowości występowały słabości, które zostały obnażone przez ostatni kryzys?
- Jakiego rodzaju zmiany już zaszły i nadal zachodzą w zarządzaniu polskimi bankami na skutek kryzysowych bodźców?

W publikacji połączono teoretyczne spojrzenie na zjawiska spowolnienia ogólnogospodarczego, jak i kryzysu w firmach z praktycznymi aspektami zarzą­dzania takimi jednostkami gospodarczymi jak banki. Omówiono te wybrane obszary zarządzania w polskiej bankowości, które istotnie ewoluowały pod wpływem kryzysowego impulsu ostatnich lat.

Publikacja jest przeznaczona zarówno dla praktyków gospodarczych działających w polskim sektorze bankowym, jak i dla studentów uczelni ekonomicz­nych zainteresowanych tematyką bankowości oraz ogólnego zarządzania, a także dla każdej osoby, która chce poszerzyć swoją wiedzę w zakresie te­matyki dotyczącej zjawisk kryzysowych i zarządzania bankami.

Wprowadzenie 7

Rozdział 1
Definicje pojęcia kryzysu. Objawy i typowe cechy 11
1.1. Ogólna definicja pojęcia kryzysu - kryzys w ujęciu ekonomicznym 11
1.2. Definicja kryzysu bankowego 17
1.3. Kryzys w przedsiębiorstwie 18
1.4. Makroekonomiczne objawy sytuacji kryzysowych 20
1.5. Objawy kryzysu w przedsiębiorstwie 22

Rozdział 2
Teorie dotyczące zarządzania jednostkami gospodarczymi w warunkach kryzysowych 25
2.1. Wpływ zmian w otoczeniu na zarządzanie przedsiębiorstwem 25
2.2. Wewnętrzne uwarunkowania sytuacji kryzysowych w firmie 30
2.3. Strategie zarządzania firmą w sytuacji kryzysu 33
2.4. Katalog praktycznych działań antykryzysowych 38

Rozdział 3
Globalny kryzys ekonomiczny pierwszej dekady XXI wieku 51
3.1. Geneza i przebieg kryzysu na świecie - wpływ na nauki ekonomiczne 51
3.1.1. Faza początkowa kryzysu w 2007 roku - kryzys "subprime" 52
3.1.2. Druga faza, kryzys finansowy, rok 2008 54
3.1.3. Przyczyny powstania kryzysu w 2007 roku 55
3.1.4. Wpływ kryzysu na dyscyplinę ekonomii i nauki o zarządzaniu 62
3.2. Kryzys w Polsce - objawy, przyczyny i przebieg 68
3.2.1. Ogólne objawy i przyczyny kryzysu w Polsce 68
3.2.2. Przebieg kryzysu finansowego 74

Rozdział 4
Wpływ kryzysu na polskie banki 79
4.1. Ogólna percepcja kryzysu 79
4.2. Główne skutki kryzysu dla polskiej bankowości 82

Rozdział 5
Ewolucja otoczenia regulacyjnego 99
5.1. Potrzeba lepszych regulacji po kryzysie 99
5.2. Programy naprawcze 101
5.3. Działania zapewniające bezpieczeństwo kapitałowe 103
5.4. Rekomendacja T 107
5.5. Rekomendacje Komitetu Bazylejskiego - Bazylea III 112

Rozdział 6
Zmiany w otoczeniu konkurencyjnym 115
6.1. Przegląd najważniejszych zmian właścicielskich wywołanych kryzysem 116
6.2. Wnioski i konsekwencje zmian strukturalnych sektora 121

Rozdział 7
Zmiany w zarządzaniu ryzykiem kredytowym 123
7.1. Wpływ kryzysu na poziom ryzyka kredytowego 123
7.2. Ewolucja polityki oceny zdolności kredytowej 125
7.3. Zmiana podejścia banków do Biura Informacji Kredytowej 130
7.4. Efekty poprawy jakości nowych kredytów 132
7.5. Rozwój funkcji windykacyjnych 134
7.6. Podsumowanie zmian w zarządzaniu ryzykiem kredytowym 136

Rozdział 8
Ryzyko płynności w warunkach kryzysu 137
8.1. Ewolucja bilansu sektora bankowego 138
8.2. Zróżnicowane strategie finansowania 140
8.3. Aspekty bezpieczeństwa płynnościowego polskich banków 142
8.4. Wpływ kryzysu na zarządzanie klientowskimi pasywami banku 144
8.5. Podsumowanie aspektów dotyczących płynności sektora 152

Rozdział 9
Wpływ kryzysu na zmiany w strategiach banków w Polsce na przykładzie sektora consumer finance 153
9.1. Analiza rynku consumer finance z perspektywy kryzysu 154
9.2. Zmiany w strategiach graczy consumer finance 164

Rozdział 10
Wyniki badania opinii ekspertów na temat kryzysu 171
10.1. Wprowadzenie do badań 171
10.2. Szczegółowe wyniki 173
10.2.1. Odpowiedzi na pytania ankietowe 173
10.2.2. Komentarze przedstawicieli banków 186
10.3. Podsumowanie wniosków z badania na tle wcześniejszych analiz 192

Zakończenie 195
Literatura 199
Spis tabel 203
Spis rysunków 204