W krzywym zwierciadle. Wybór francuskiej średniowiecznej literatury satyrycznej / Opracowanie zbiorowe

Piśmiennictwo francuskiego średniowiecza jest w Polsce znane głównie z przekładów literatury rycerskiej i dworskiej. Nie są natomiast znane polskiemu czytelnikowi utwory o charakterze komicznym i satyrycznym, powstałe w XIII wieku w kręgu kultury miejskiej. Antologia zawiera wybór takich utworów, po raz pierwszy przełożonych na język polski. Są to mianowicie fragmenty Powieści o lisie, dwadzieścia Powiastek, poezje Rutebeufa poświęcone ówczesnym problemom politycznym i społecznym oraz Bitwa siedmiu sztuk, satyryczny poemat odzwierciedlający procesy zachodzące w średniowiecznych uniwersytetach. Antologia ma charakter popularno-naukowy i jest adresowana do szerokiego kręgu odbiorców zainteresowanych tradycją kultury europejskiej.

Przedmowa
Wstęp

POWIEŚĆ O LISIE

Wprowadzenie
Sąd nad lisem
Oblężenie Lisiej Jamy
Renart farbiarzem
Renart żonglerem
Renart i kogut Śpiewak
Renart i sikorka
Renart i węgorze
Tonsura Izengryna
Połów ryb ogonem
Pielgrzymka Renarta
O tym, jak Renart i Izengryn zrodzili się z morza
Renart, kot Tybert i kiszka
O kocie Tybercie i dwóch księżach, co jechali na synod
Jak Izengryn podzielił ziemię między dwa barany
Jak niedźwiedź, Izengryn i chłop pokazywali gołe tyłki
Renart i kruk Krakajło
Renart doktorem

POWIASTKI

O poganiaczu osłów
Jesteśtam
Jak chłop dostał sie do raju, orędując za sobą
Krasula, księża krowa
Rzecz o kuropatwach
Testament osła
Derka na dwoje podzielona
O Gombercie i dwóch klerkach
Trzej ślepcy z Compiegne
O chłopie z Bailleul
O pani, która trzykrotnie obeszła kościół
Szewc Baillet albo o księdzu w skrzyni
Rzecz o wydeptanej ścieżce
Chłopiec ze śniegu
Kiepskie marzenie
Opowieść o Arystotelesie
Warkocze
Mieszczka z Orleanu
Cztery prośby do świętego Marcina
Wieśniak lekarzem

RUTEBEUF

Wprowadzenie
Spór Jakobinów z Uniwersytetem
Rzecz o mistrzu Wilhelmie z Saint-Amour
Lament nad mistrzem Wilhelmem z Saint-Amour
Tu rozpoczyna się wykład o Hipokryzji i Pokorze
O jakobinach
Zakony paryskie
Piosenka o zakonach
O Belginkach
Renart na opak
Piosenka o Apulii
Rzecz o Apulii
Rzecz o zielarstwie

BITWA SIEDMIU SZTUK
Henri d'Andeli
Wprowadzenie
Bitwa siedmiu sztuk