Współczesne spojrzenie na procesy rozwoju terytorialnego coraz silniej eksponuje sprawność otoczenia instytucjonalnego dla prowadzenia działalności gospodarczej oraz organizowania życia społeczności miejskich i regionalnych. W perspektywie tej upatruje się podstaw procesów ekonomicznych zarówno w instytucjach formalnych (np. przejrzystość i efektywność prawa, sprawność działania przedsiębiorstw i organizacji sektora publicznego), jak i pozaformalnych (takich jak czynniki kulturowe, poziom zaufania społecznego, sposób zorganizowania społeczności i społeczeństw). Pozwala to dostrzec, że w warunkach rosnącej mobilności kapitału, ludności, towarów i informacji pewne czynniki odpowiedzialne za rozwój gospodarczy wciąż pozostają „zlokalizowane”, choć ich charakter bywa trudno uchwytny. Zjawisko terytorialnego zróżnicowania instytucjonalnych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego skłania do sięgnięcia po dorobek intelektualny ekonomii instytucjonalnej, w której podejmowane są liczne próby wyjaśniania przyczyn tych rozbieżności. Celem publikacji jest wskazanie możliwości zastosowań ekonomii instytucjonalnej – jako dynamicznie rozwijającej się gałęzi nauk ekonomicznych – w analizowaniu procesów rozwoju terytorialnego, przede wszystkim w kontekście relacji między instytucjami, bliskości i obecnym rozumieniem pojęcia „przestrzeń”.
Wstęp 7
Rozdział I. Przestrzeń w analizach ekonomicznych – ewolucja teorii i nurtów badawczych 13
1. Mechanizmy koncentracji działalności gospodarczej w świetle klasycznych teorii gospodarki przestrzennej 13
1.1. Modele renty gruntowej 14
1.2. Modele lokalizacji przedsiębiorstw 19
1.3. Modele kształtowania się hierarchii przestrzennej i układów osadniczych 21
2. Konwergencja a polaryzacja regionalna – siły kształtujące strukturę przestrzenną gospodarki 27
3. Korzyści aglomeracji i ich ewolucja 43
4. Terytorialny paradygmat rozwoju – współczesne podejście do analiz przestrzennych 59
Rozdział II. Ekonomia instytucjonalna – podstawowe pojęcia i geneza 69
1. Miejsce instytucjonalizmu w naukach ekonomicznych 69
2. Pojęcie i typy instytucji 81
3. Początki orientacji instytucjonalnej w naukach ekonomicznych – „stara” ekonomia instytucjonalna 88
Rozdział III. Współczesne nurty ekonomii instytucjonalnej 107
1. Nowa ekonomia instytucjonalna jako próba operacjonalizacji instytucji w ekonomii 107
1.1. Teoria praw własności 111
1.2. Teoria kosztów transakcyjnych i teoria agencji 120
1.3. Teoria wyboru publicznego 139
2. Koncepcje pokrewne i powiązane z ekonomią instytucjonalną 149
2.1. Francuska ekonomia konwencji 150
2.2. Ekonomia ewolucyjna 156
2.3. Zasobowa szkoła myślenia strategicznego 161
2.4. Ekonomika bliskości i koncepcja zakorzenienia (embeddedness) 165
Rozdział IV. Nurty ekonomii instytucjonalnej w procesach rozwoju terytorialnego – perspektywa badawcza 183
1. Instytucjonalizm w wyjaśnianiu procesów rozwoju terytorialnego – próby konceptualizacji 183
2. Możliwości zastosowań ekonomii instytucjonalnej w badaniach rozwoju terytorialnego 196
3. Ujęcie instytucjonalne w dotychczasowych badaniach nad rozwojem terytorialnym 219
Podsumowanie. Dylematy wokół instytucjonalnych analiz rozwoju terytorialnego 247
Bibliografia 253
Summary 275
Spis tabel, rysunków i wykresów 277
Od Redakcji 281
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka