Karuzele VAT. Wybrane regulacje prawa karnego materialnego i procesowego / Szymon Pawelec, Aleksandra Dalecka, Marcin Gruszka, Aleksandra Kulczyk, Konrad Wyszyński, Jan Zarzycki

Publikacja zawiera szczegółową analizę przestępczości wyłudzeń podatku VAT poprzez mechanizm tzw. przestępstw karuzelowych.

   Autorzy, opierając się na bogatym orzecznictwie, omawiają zagadnienia takie jak:

• schemat przestępstwa karuzelowego (podstawowy i zmodyfikowany),
• rola poszczególnych podmiotów w nim uczestniczących, w tym znikającego podatnika, bufora i brokera,
• nowe typy przestępstw fakturowych w Kodeksie karnym,
• zbieg regulacji Kodeksu karnego oraz Kodeksu karnego skarbowego,
• kwestie proceduralne, m.in. zagrożenia procesowe dla przedsiębiorców oraz problemy związane z odstępstwami od zasady bezpośredniości.

Ponadto w monografii opisano inne rodzaje wyłudzeń w sferze VAT, np. firmanctwo (czyli zatajenie części lub całości działalności gospodarczej przez posłużenie się danymi innego podmiotu w celu uniknięcia obowiązku uiszczenia podatku), niezgłoszenie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, fikcyjną wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

   Adresaci:
Książka przeznaczona jest dla praktyków prawa, w szczególności prokuratorów, sędziów, radców prawnych i adwokatów, którym przybliży specyfikę przestępstw karuzelowych na styku prawa karnego i podatkowego. Zainteresuje także doradców podatkowych i pracowników naukowych

Wykaz skrótów | str. 11

Rozdział I
Karuzele VAT – wybrane zagadnienia prawa karnego materialnego i procesowego. Wprowadzenie do problematyki (Szymon Pawelec) | str. 15

Rozdział II
Wybrane aspekty prawnoporównawcze na gruncie systemów prawa angielskiego, niemieckiego i francuskiego (Aleksandra Kulczyk) | str. 31
1. Uwagi wprowadzające | str. 31
2. Prawo angielskie | str. 32
3. Prawo niemieckie | str. 44
4. Prawo francuskie | str. 49

Rozdział III
Wyłudzenie karuzelowe – ogólna charakterystyka na tle wybranych zagadnień prawa karnego materialnego i procesowego (Konrad Wyszyński) | str. 51
1. System VAT | str. 51
1.1. Wprowadzenie | str. 51
1.2. Ogólna charakterystyka VAT | str. 52
1.3. Zasady podatku VAT | str. 54
1.3.1. Zasada jednokrotności poboru podatku | str. 54
1.3.2. Zasada powszechności opodatkowania | str. 55
1.3.3. Zasada neutralności | str. 57
1.4. Obniżanie VAT należnego o naliczony | str. 59
1.5. Transakcje wewnątrzwspólnotowe w kontekście wyłudzeń karuzelowych | str. 61
1.5.1. Wprowadzenie | str. 61
1.5.2. Rys historyczny | str. 62
1.5.3. System państwa przeznaczenia towaru | str. 63
2. Charakterystyka karuzeli podatkowej | str. 66
2.1. Wprowadzenie | str. 66
2.2. Definicja karuzeli podatkowej | str. 68
2.3. Podmioty uczestniczące w karuzeli podatkowej | str. 71
2.3.1. Wprowadzenie | str. 71
2.3.2. Podmiot zagraniczny (organizator, spółka pośrednicząca, kanał dystrybucyjny) | str. 72
2.3.3. Znikający podatnik (niewywiązujący się podmiot gospodarczy) | str. 73
2.3.4. Bufor | str. 76
2.3.5. Broker | str. 77
2.4. Schemat karuzeli | str. 78
2.4.1. Uwagi ogólne | str. 78
2.4.2. Schemat podstawowy | str. 79
2.4.3. Schemat zmodyfikowany | str. 81
2.5. Alternatywny scenariusz powrotu towaru do Polski | str. 86
2.6. Ustalenia organów | str. 88
3. Inne rodzaje wyłudzeń w sferze VAT | str. 91
3.1. Wprowadzenie | str. 91
3.2. Firmanctwo | str. 91
3.3. Przestępczość fakturowa | str. 97
3.4. Niezgłoszone wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów | str. 100
3.5. Fikcyjna wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów | str. 103
3.6. Towary wykorzystywane do wyłudzeń | str. 104
4. Kwalifikacja karnoprawna czynów uczestników karuzeli – zarys problemu | str. 109
5. Podsumowanie | str. 117

Rozdział IV
Przestępstwa karuzelowe – wybrane zagadnienia prawne na tle nowelizacji Kodeksu karnego (Jan Zarzycki) | str. 118
1. Wstęp | str. 118
2. Dlaczego nowe przepisy znalazły się w Kodeksie karnym? | str. 120
3. Proces legislacyjny | str. 124
4. Analiza przepisów | str. 129
4.1. Uwagi wprowadzające | str. 129
4.2. Fałsz materialny faktury | str. 130
4.2.1. Uwagi ogólne | str. 130
4.2.2. Dobro chronione | str. 131
4.2.3. Strona przedmiotowa | str. 132
4.2.3.1. Przedmiot czynności sprawczej | str. 132
4.2.3.2. Czynność sprawcza | str. 134
4.2.3.3. Należność publicznoprawna a inna należność o charakterze podatkowym | str. 141
4.2.3.4. Kwota należności ogółem a kwota faktycznie uszczuplonego podatku | str. 148
4.3. Podmiot czynu zabronionego | str. 152
4.4. Strona podmiotowa | str. 153
4.5. Typ kwalifikowany | str. 154
4.6. Wypadek mniejszej wagi | str. 157
4.7. Sankcje | str. 162
4.3. Fałsz intelektualny faktury | str. 162
4.3.1. Uwagi ogólne | str. 162
4.3.2. Podmiot czynu zabronionego | str. 164
4.3.3. Strona przedmiotowa | str. 165
4.3.3.1. Czynność sprawcza | str. 165
4.3.3.2. Sankcje | str. 168
4.3.4. Podobieństwa | str. 168
4.4. Fałszerstwo faktur z kwotą należności przekraczającą 10 mln zł | str. 169
4.4.1. Surowość sankcji karnej | str. 169
4.4.2. Kara grzywny | str. 176
5. Czynny żal i zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary | str. 178
6. Podsumowanie | str. 182

Rozdział V
Zbieg przepisów przy przestępstwach związanych z podatkiem VAT oraz problematyka należytej staranności w VAT w aspekcie prawnokarnym (Marcin Gruszka) | str. 187
1. Zbieg przepisów w kontekście przestępstw w podatku VAT | str. 187
1.1. Wprowadzenie | str. 187
1.2. Problem właściwej kwalifikacji prawnej przestępstw w podatku VAT w odniesieniu do konkretnych przepisów | str. 189
1.3. Kwestia zbiegu przepisów a uchwała Sądu Najwyższego I KZP 19/12 – słowo wyjaśnienia | str. 191
1.4. Zbieg art. 62 § 2 k.k.s. z art. 271 k.k. | str. 193
1.4.1. Uwagi ogólne | str. 193
1.4.2. Pojęcie innej osoby uprawnionej z art. 271 k.k. | str. 193
1.4.3. Pojęcie dokumentu z art. 271 k.k. | str. 194
1.5. Problem „pustych” faktur i dokonywanych za ich pomocą wyłudzeń podatku VAT | str. 197
1.6. Argumenty za stosowaniem przepisów Kodeksu karnego w kwalifikacji prawnej przestępstw w podatku VAT – zamiar sprawców i przedmiot ochrony | str. 211
1.7. Irrelewantność art. 108 ust. 1 u.p.t.u. w kontekście prawidłowej kwalifikacji prawnej przestępstw w podatku VAT | str. 214
1.8. Zbieg art. 54, 55 i 56 k.k.s. z art. 286 k.k. | str. 219
1.9. Stosowanie instytucji idealnego zbiegu przestępstw w kwalifikacji prawnej przestępstw w podatku VAT | str. 221
1.9.1. Sporne rozumienie w orzecznictwie natury prawnej instytucji idealnego zbiegu przestępstw do wydania uchwały Sądu Najwyższego I KZP 19/12 | str. 221
1.9.2. Uchwała Sądu Najwyższego I KZP 19/12 | str. 226
1.9.3. Stanowisko doktryny wobec uchwały Sądu Najwyższego I KZP 19/12 | str. 229
1.9.4. Uchwała I KZP 19/12 a praktyka działania organów ścigania | str. 236
1.10. Podsumowanie | str. 238
2. Należyta staranność w VAT w aspekcie prawnokarnym | str. 242
2.1. Uwagi wprowadzające | str. 242
2.2. Dwie płaszczyzny zagadnienia | str. 244
2.2. Prawo do obrony na gruncie postępowania podatkowego | str. 251

Rozdział VI
Specyfika postępowania karnego i postępowania podatkowego na tle problematyki odstępstw od zasady bezpośredniości (Aleksandra Dalecka) | str. 253
1. Zagadnienia wstępne | str. 253
1.1. Wprowadzenie | str. 253
1.2. Kontrola podatkowa | str. 253
1.3. Kontrola celno-skarbowa | str. 256
1.4. Postępowanie podatkowe | str. 261
2. Postępowanie podatkowe a postępowanie karne w świetle zasad procesowych | str. 264
2.1. Wprowadzenie | str. 264
2.2. Zasada in dubio pro reo i in dubio pro tributario | str. 265
2.3. Zasada prawdy materialnej i kwestia rozkładu ciężaru dowodu | str. 272
2.4. Zasada bezpośredniości w świetle przepisów Kodeksu postępowania karnego | str. 280
2.5. Zasada bezpośredniości w świetle przepisów Ordynacji podatkowej | str. 288
3. Problematyka odstępstwa od zasady bezpośredniości. Wybrane zagadnienia | str. 292
3.1. Uwagi wstępne | str. 292
3.2. Dowód z zeznań świadka w świetle postępowania karnego i postępowania podatkowego | str. 295
3.3. Protokoły zeznań świadka z postępowania karnego a strona postępowania podatkowego | str. 304
3.4. Protokoły zeznań strony postępowania podatkowego a art. 389 k.p.k. | str. 306
3.5. Włączenie do postępowania karnego protokołów zeznań świadków z postępowania podatkowego na podstawie art. 391 k.p.k. | str. 311
3.6. Świadek incognito | str. 313
3.7. Odmowa ponownego przesłuchania | str. 317
4. Podsumowanie | str. 318

Wykaz bibliografii | str. 323

Autorzy | str. 343