Karalne przywłaszczenie autorstwa / Mateusz Tomczyk

Monografia „Karalne przywłaszczenie autorstwa" stanowi obszerne opracowanie, poświęcone tematyce plagiatu w perspektywie norm prawa karnego materialnego.

W tym zakresie podejmowana jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy obecna formuła znamion karalnego przywłaszczania autorstwa, daje wystarczającą podstawę do wyprowadzenia optymalnego modelu podstawy karania. Jak się okazuje kwestia ta nie jest tak oczywista w przypadkach plagiatów ukrytych całościowych i częściowych. Problematyczna zdaje się też ocena zjawiska paralelizmu twórczego, z którym wiąże się niebezpieczeństwo obejmowania zakresem kryminalizacji również sytuacji plagiatowania idei, metod, czy też ustaleń naukowych (co stoi w sprzeczności z definicją utworu w rozumieniu praw autorskich).

Szczegółowa analiza typu czynu zabronionego karalnego przywłaszczenia autorstwa w perspektywie norm prawa karnego, i przy uwzględnieniu systemu praw autorskich, prowadzi do wniosku, iż zachodzi zjawisko niedookreśloności znamion, które są w konkretnym i badanym przypadku dalekie od wzorca, jaki jest wymagany w myśl zasady nullum crimen sine lege certa. Stwierdzenie to skłania zaś dalej do przekonania, iż dopuszczalne i zasadne są alternatywne formuły, w jakich mógłby być ujmowany karalny plagiat. Zakres podstawy odpowiedzialności karnej za plagiat winien być – w duchu ultima ratio – ograniczony tylko do tych najskrajniejszych postaci naruszeń, które niosą ze sobą najcięższy ładunek bezprawności i zawinienia. Pozostałe zaś naruszenia powinny być rozpatrywane w kategorii podstaw odpowiedzialności cywilnej, tudzież administracyjnej. Oczywiście w ten sposób przedstawiana jest propozycja zmian, z którymi nie każdy przedstawiciel nauki musi się zgodzić. Jakkolwiek wartością jest to, iż rozważania te skłaniać mogą do refleksji, czym też stwarzają dogodne podłoże do dalszych, pogłębionych badań nad tym zagadnieniem.