Wśród coraz liczniejszych publikacji dotyczących finansów i prawa finansowego samorządu terytorialnego, co niewątpliwie jest powodem do zadowolenia, niewiele jest takich, które przynajmniej starałyby się wskazać odpowiedzi na bieżące problemy, z którymi na co dzień borykają się jednostki samorządu terytorialnego.
Niniejsza książka stanowi próbę odpowiedzi na tę potrzebę. Jest efektem realizacji projektu badawczego dotyczącego Finansów i Prawa Finansowego Jednostek Samorządu Terytorialnego - „samorząd 21" prowadzonego przez Centrum Prawa Samorządowego i Prawa Finansów Lokalnych Uniwersytetu Gdańskiego. Realizacja projektu daje możliwość przełożenia dorobku nauki prawa finansowego na praktykę działania jednostek samorządu terytorialnego i NGO's w przestrzeni finansów publicznych.
Wśród autorów znajduje się wielu naukowców z całej Polski oraz z zaprzyjaźnionych uniwersytetów w Brnie i Koszycach, a także praktyków na co dzień zajmujących się omawianą problematyką w organach nadzoru, Regionalnych Izbach Obrachunkowych, Samorządowych Kolegiach Odwoławczych, Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Biurze Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych, jak również działacze organizacji pozarządowych.
Walorem monografii jest to, że stanowi ona efekt rzetelnego wysiłku powiązania sfery nauki i praktyki. Poszczególne rozdziały są próbą odpowiedzi na pytania postawione przez organy jednostek samorządu terytorialnego i NGO's. Uczestnicy projektu dokonali analizy prawnofinansowej, ekonomicznej, społecznej zgłoszonych zagadnień. Wśród Autorów są nie tylko naukowcy, ale przede wszystkim praktycy na co dzień zajmujący się omawianą problematyką.
Pragniemy kontynuować projekt badawczy Finanse i Prawo Finansowego Jednostek Samorządu Terytorialnego - „samorząd 21". Wyrażamy nadzieję, że stanie się on szczególnym forum, na którym autentyczne problemy samorządu terytorialnego znajdą doskonałe miejsce na konstruktywne odpowiedzi, dyskusję i poszukiwanie wspólnych właściwych rozwiązań.
Wprowadzenie/Introduction
Praktyczne problemy interpretacyjne, wykonawcze i nadzorcze w procesie finansowania jednostek samorządu terytorialnego - Tomasz Sowiński 9
Część I
Zagadnienia ogólne z zakresu finansów jednostek samorządu terytorialnego
Part I
General Issues of Local Government Finances
1. Wybrane aspekty przynależności gminy do związku metropolitalnego - Mateusz Hapka 25
2. Decentralizacja finansów publicznych w Polsce - finanse samorządowe w systemie finansów publicznych - Maria Jastrzębska 39
3. Działalność gospodarcza organizacji pozarządowych w świetle prawa podatkowego - Łukasz Karczyński 49
4. Organizacyjno-prawne uwarunkowania realizacji zintegrowanych inwestycji terytorialnych - Waldemar Kozłowski 71
5. Dług publiczny jednostek samorządu terytorialnego jako element ich wieloletniej prognozy finansowej - wybrane aspekty prawno-ekonomiczne - Krystyna Nizioł 81
6. Casus podziału Gminy Supraśl w 2015 r. - Eugeniusz Ruśkowski 93
7. Adekwatność systemu dochodów jednostek samorządu terytorialnego a finansowanie zadań - decentralizacja czy dekoncentracja systemu? - Joanna M. Salachna, Marcin Tyniewicki 103
8. Procedura nadmiernego deficytu w świetle przepisów Unii Europejskiej i jej wpływ na kształtowanie się deficytu jednostek samorządu terytorialnego w Polsce - Izabela Skorupska 119
9. Zasady tworzenia partnerstw projektowych przez jednostki samorządu terytorialnego w perspektywie finansowej 2014-2020 - Julia Zdanukiewicz 131
10. Wieloletnia perspektywa finansowa jako instrument planowania strategicznego - ocena i proponowane kierunki zmian - Ewa Lotko, Urszula K. Zawadzka-Pąk 143
Część II
Gospodarka finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego
Part II
Financial Management in Local Government Units
11. Sprzedaż zwrotna nieruchomości jako niestandardowy instrument finansowania potrzeb budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do ograniczeń samodzielności finansowej w zakresie zadłużania się jst - Luiza Budner-Iwanicka 161
12. Środki ochrony prawnej wnioskodawców w procesie ubiegania się o dofinansowanie projektów z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2014-2020 - Rafał Cieślak 173
13. Pieniądz lokalny - regulacje prawne - Damian Cyman 187
14. Outsourcing jako forma zarządzania finansami lokalnymi w świetle prawa polskiego - Edward Juchniewicz 199
15. Zlecanie zadań przez samorządową instytucję kultury w świetle obowiązywania przepisu art. 4 pkt. 8b ustawy Prawo zamówień publicznych - Marek Kopyściański 209
16. Finansowanie spółek komunalnych przy wykorzystaniu umów wsparcia - studium przypadku - Magdalena Mosionek-Schweda 225
17. Rola banków spółdzielczych w finansowaniu zadań jednostek samorządu terytorialnego - Rafał Mroczkowski 237
18. Administrator zabezpieczenia a przenoszenie praw z zabezpieczonych obligacji komunalnych w obrocie niezorganizowanym - Magdalena Musiał 249
19. Założone a realizowane funkcje subwencji ogólnej - Przemysław Pest 263
Część III
Podatki i opłaty lokalne
Part III
Local Taxes and Fees
20. Zakres elastyczności przepisów w podatku od nieruchomości - Paweł Borszowski 277
21. Rola organu wykonawczego gminy jako wierzyciela w egzekucji administracyjnej podatków lokalnych - Anna Dalkowska 289
22. Minimalizowanie ciężarów podatkowych. Perspektywa lokalna - Anna Drywa 301
23. Ocena wybranych zmian w podatku od nieruchomości obowiązujących od stycznia 2016 r. - Katarzyna Kopyściańska 313
24. Przesłanki i skutki prawne centralizacji rozliczeń w podatku od towarów i usług w gminach - Elżbieta Kornberger-Sokołowska, Katarzyna Feldo 327
25. Opłata reklamowa jako przejaw zmian w systemie finansowym gmin - Szymon Obuchowski 341
26. Potrącenie wierzytelności publicznoprawnej gminy z wierzytelności podatnika - zasady ustawowe i funkcja - Krzysztof Woźniak 365
Część IV
Nadzór i kontrola w jednostkach samorządu terytorialnego
Part IV
Financial Management in Local Government Units
27. Kilka uwag o nadzorze i kontroli nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego - Jolanta Gliniecka 377
28. Podmioty odpowiedzialne za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Roman Fandrejewski 389
29. Kompetencje regionalnych izb obrachunkowych w zakresie przeciwdziałania nadmiernemu zadłużeniu jednostek samorządu terytorialnego - Maciej Mikliński 405
30. Postępowanie absolutoryjne - wybrane problemy praktyczne - Przemysław Panfil 417
Bibliografia/Bibliography 435
Wykaz aktów prawnych/Legal Acts 451
Wykaz orzeczeń/Court Judgements 457