W monografii dokonano wieloaspektowej analizy obowiązujących przepisów prawnych, która umożliwiła ocenę – w kontekście współczesnych zjawisk zachodzących w konkretnych cieśninach – na ile analizowane przepisy stanowią wystarczający standard, służący zapewnieniu bezpieczeństwa żeglugi morskiej w cieśninach międzynarodowych. Przez sformułowanie „obowiązujące przepisy prawne" należy rozumieć część III Konwencji o prawie morza oraz specjalnie umowy międzynarodowe, które uregulowały żeglugę morską w konkretnych cieśninach międzynarodowych.
Analizę przepisów prawnych poprzedzono omówieniem poszczególnych zjawisk, będących „instrumentem" dla zbadania efektywności, aktualności oraz stopnia precyzyjności analizowanych przepisów. Przedstawienie przyczyn, tendencji dominujących oraz statystyk związanych z piractwem, terroryzmem morskim, działaniami zbrojnymi oraz napływem nieregularnych migrantów umożliwiło szersze spojrzenie na zagrożenia bezpieczeństwa żeglugi morskiej w cieśninach międzynarodowych.
Analizę obowiązujących przepisów prawnych przeprowadzono na przykładzie studium przypadku konkretnych cieśnin międzynarodowych, takich jak: Cieśniny Malakka i Singapuru, Cieśnina Tirańska oraz cieśniny tureckie. Przeprowadzone w monografii rozważania pozwoliły krytycznie ocenić reżimy prawnomiędzynarodowe obowiązujące w cieśninach międzynarodowych w kontekście wpływu, jaki na bezpieczeństwo żeglugi na ich wodach mają analizowane zjawiska.