Święta księżna kijowska Olga. Wybór tekstów źródłowych / Zofia Brzozowska

Autorka w prezentowanej pracy stawia sobie za cel przybliżenie szerszemu kręgowi odbiorców sylwetki księżnej kijowskiej Olgi (X w.), pierwszej władczyni Rusi Kijowskiej, która przyjęła chrzest i podjęła próbę chrystianizacji Słowiańszczyzny Wschodniej w obrządku bizantyńskim. Kościół ruski podniósł ją do rangi świętej już w XIII w. Postać ta jest również w sposób szczególny związana z mniejszością prawosławną w Łodzi. Nadrzędnym celem niniejszej publikacji jest udostępnienie czytelnikowi najstarszych utworów hagiograficznych i hymnograficznych, poświęconych księżnej Oldze, powstałych w XI–XVI w., w większości nietłumaczonych dotąd na język polski, a tym samym praktycznie nieznanych poza środowiskiem specjalistów. Teksty źródłowe zostały przedstawione zarówno w brzmieniu oryginalnym, jak i w polskim przekładzie, co sprawia, że książka ta może stanowić cenną pomoc dydaktyczną w pracy ze studentami na kierunkach humanistycznych. Książka zainteresuje z pewnością szersze grono odbiorców literatury historycznej. Może wyć wykorzystana w procesie dydaktycznym na różnych kierunkach humanistycznych studiów wyższych. Jest znaczącym wkładem do rozwoju polskich badań nie tylko nad życiem Olgi i jej kultem, ale także nad początkami i upowszechnianiem się chrześcijaństwa na Rusi.

Przedmowa  7

Święta księżna kijowska Olga w świetle źródeł historycznych i tradycji cerkiewnej  9

1. Księżna kijowska Olga – szkic biograficzny  11

2. Święta Olga – dzieje i specyfika kultu w Kościele wschodnim  31

Święta księżna kijowska Olga – wybór tekstów źródłowych  43

1. Pochwała Olgi, włączona w obręb Pamięci i pochwały księcia ruskiego Włodzimierza Jakuba Mnicha, XI w.  44

2. Żywot prologowy św. Olgi (południowosłowiański), XII–XIII w.  50

3. Żywot prologowy św. Olgi (ruski), XII–XIII w.  56

4. Kanon ku czci św. Olgi, przypisywany Cyrylowi z Turowa, XII–XIII w.  61

5. Słowo o tym, jak ochrzciła się Olga, przełom XIV i XV w.  75

6. Żywot św. Olgi (tzw. pskowski), lata 50. XVI w.  82

7. Żywot św. Olgi (tzw. pskowski, redakcja skrócona), XVI w.  95

8. Żywot obszerny św. Olgi, włączony do Księgi stopni rodowodu carskiego, ok. 1560 r.  102

Wykaz skrótów  203

Bibliografia  205


Indeks  211