Narracje zombiecentryczne. Literatura ‒ Teoria ‒ Antropologia to głównie rozważania genologiczne i antropologiczne; ich celem jest zdyskontowanie powszechnego wyobrażenia, że teksty koncentrujące się wokół zombie są wyłącznie horrorami bądź nie angażują się w istotne dyskursy. Popkultura jest bowiem ‒ paradoksalnie ‒ bardzo czułym rezonatorem wszelkich przemian, kryzysów czy paradygmatów, co oznacza, że znajdują one odbicie w jej artefaktach. Dlatego istotnym aspektem zawartych w książce rozważań staje się prezentacja zaangażowania literatury zombiecentrycznej w przepracowywanie doświadczeń konfliktów współczesności. Wszystkie te kwestie są boleśnie niedostrzegalne dla wielu badaczy, przyjmujących a priori, że wytwory nienależące do mainstreamu czy niezakorzenione w tradycji literackiej nie odznaczają się wysokoartystycznością bądź reprezentują wyłącznie walor rozrywkowy.
Książka prezentuje nowatorskie podejście do tematyki zombie w literaturze: ma wskazać ‒ czy też podpowiedzieć ‒ nieco inną drogę bądź inny sposób oglądu tekstów wpisujących się w popkulturę i obudowanych wokół niezwykle symbolonośnej figury zombie.
Ksenia Olkusz doskonale zdaje sobie sprawę z tego, z jak obszernym tematem (...) przyjdzie jej się zmagać (...). Ujęcie to nie tyle „nobilituje banalny temat”, jak zwykli uważać rodzimi teoretycy literatury o konserwatywnym nastawieniu, ile pozwala umieścić go w zupełnie nowej perspektywie badawczej.
dr hab. Dariusz Brzostek, prof. UMK
Autorka ani przez moment nie ogranicza się do ekskluzywnej sfery tradycyjnej humanistyki, choć pragmatycznie używa wypracowanych przez nią kodów i metodologii. Opisuje (…) sytuację „pomiędzy”, w której popkultura wydaje się znacznie bardziej odpowiedzialna za nasz świat niż kultura wysoka.
dr hab. Rafał Szczerbakiewicz
Ksenia Olkusz ‒ historyk, krytyk i teoretyk literatury; w kręgu jej zainteresowań są studia nad literaturą i kulturą popularną, transfikcjonalnością i transmedialnością; naukowo zajmuje się także utopiami i dystopiami w literaturze, serialach, filmach i grach wideo; autorka wielu artykułów, a także książek: Materializm kontra ezoteryka (2017) oraz Współczesność w zwierciadle horroru. O najnowszej polskiej fantastyce grozy (2010).
I. POETYKA
I.1. Wstęp. Eksplikacje metodologiczne, teoretyczne i dyskursonośne
Literaturoznawca kontra potwory
Konteksty społeczne, ekonomiczne i estetyczne
Światy zombiecentryczne
Poza etiologią – światotwórstwo i fantastyka grozy
Poza etiologią – życie i śmierć
Poza etiologią – rodzina, przyjaciele i obcy
I.2. Narracje zombiecentryczne. Definicja, teoria, praktyka
Światocentryzm
Techniki narracji
Obcość zombie
Neo-danse macabre
I.3. Tropy genologiczne – od horroru do romansu i kilka kroków dalej
Mikrodystopia w narracjach zombiecentrycznych
Romans zombiecentryczny jako wariant romansu paranormalnego
Groza iluzyjności, groteska, pastisz i inne
I.4. Tropy genologiczne – powieść drogi
Podróżnicza nieuchronność
Wspólne (obce) drogi
W drodze – krajobraz apokaliptyczny
Droga ku wolności
U celu podróży
I.5. Techniki multimodalne
Multimodalność
Tryby narracyjne [narrative modes]
Narzędzia multimodalne i praktyki ich zastosowania w narracjach zombiecentrycznych
II. REPREZENTACJE
II.1. Narracje końca i początku
Po zagładzie
Życie po końcu świata
Topografie
Wykładnie pesymistyczne
II.2. Alegorie
Zombie i alegorie lęków
Krytyka władzy – krach ekonomiczny i kryzys społeczny
Antykorporacjonizm
Poza prawem
Społeczna i naukowa służba zombicznych alegorii
II.3. Teorie spiskowe
Władza i zepsucie
Dyskurs antykorporacyjny
Fake news i zatajona prawda. Media w narracjach zombiecentrycznych
II.4. Modele społeczno-obyczajowe
Rozpad świata
Ludzie przeciw ludziom
Zachowując człowieństwo
Dehumanizacja
Gangi motocyklowe
Dyskursy kryzysu
Praktyki dyskryminacyjne, rasizm i biopolityka
Zmierzch kapitalizmu, koniec nauki, kryzys kultury
II.5. Narracja zombiecentryczna dla młodego odbiorcy.
Paolo Bacigalupiego Zombie Baseball Beatdown
Narracje zombiecentryczne dla młodego odbiorcy
Scenariusz zombiecentryczny w Zombie
Baseball Beatdown Bacigalupiego
Dyskursy krytyczne
Antyrasistowska filipika
Model narracyjny
II.6. Zakończenie
Kultura epidemii
Skażone i obce
Implikacje
Bibliografia
Indeks