W monografii uderzają dwie sprawności: bardzo dokładna analiza tekstów oparta na regule close reading, a z drugiej strony znakomite rozpoznanie teoretycznych tekstów z dziedziny współczesnej lingwistyki, komparatystyki, także filozofii, edytorstwa i teatrologii, które wspomagają i pogłębiają intuicyjne rozpoznania Chojnowskiego-czytelnika […].
[Autor rozprawy] jako odbiorca i komentator twórczości Lachmanna, chętnie wykorzystuje prywatne dokumenty biograficzne: materiały archiwalne, niepublikowane materiały zalegające szuflady Lachmanna, wymieniane listy i maile (wszystkie precyzyjnie opisane). Jest to znak nowych czasów, które kształtują na naszych oczach nowy rodzaj metodologii, gdzie tego rodzaju dokumenty czyni się elementami historycznoliterackimi przez odpowiednią ich interpretację i wprowadzenie w poznawczy dyskurs. Dokument biograficzny staje się argumentem naukowym: to zasada tzw. nowej biografistyki, która po latach strukturalistycznej banicji, powróciła w ostatniej ćwierci XX wieku, by wraz z geopoetyką, imagologią poszerzoną o wizerunek siebie (zamiast Innego/Obcego, który w „globalnej wiosce” jest już coraz mniej „obcy”) tworzyć zręby nowej metodologii, pozwalającej dokładniej docierać do istoty i znaczenia konkretnego tekstu.
Lektura tej monografii jest fascynująca dla każdego, kto ma szacunek dla twórczości pięknie uformowanej, głęboko wnikającej w omawianą materię i zarazem mądrej. […] Monografia twórczości Petera (Piotra) Lachmanna jest ważnym osiągnięciem tak w rozwoju osobistym habilitanta, jak i w obrębie literatury naukowej dotyczącej nowoczesnej biografistyki, pisarstwa bilingwalnego, (auto)przekładu i przekładoznawstwa jako takiego. Chojnowski odkrył dla literaturoznawstwa pisarza bardzo ważnego, którego dotychczasowa obecność w polskim obiegu nie była zbyt wyraźna.
Z recenzji prof. M. Dąbrowskiego
Książka Przemysława Chojnowskiego jest teoretycznie dobrze uzasadnionym, głęboko przemyślanym oraz dobrze napisanym studium, które przedstawia pasjonującą postać polsko-niemieckiego pisarza i transdyscyplinarnego artysty w niewielkim stopniu znanego polskiej humanistyce. Monografia ukazuje biograficznie uwarunkowane aspekty dwujęzyczności i kulturowej biwalencji jako figuracje podmiotu liminalnego czy też liminalnej sytuacji egzystencjalnej. Mocną stroną tej pracy jest niezwykle dokładna lektura, trafna kontekstualizacja historyczno-kulturowa i biograficzna, a także […] uważna analiza tekstów Lachmanna. Zwłaszcza w analizach liryki uwidaczniają się umiejętności filologiczne monografisty i jego wyraźne zainteresowania zjawiskami kontaktów językowych i kulturowych.
Z recenzji prof. M. Marszałek (Uniwersytet Poczdamski)
Muzeum w Gliwicach jest współwydawcą monografii Przemysława Chojnowskiego i nie jest to dziełem przypadku. Gliwice są bowiem miejscem kluczowym dla Petera (Piotra) Lachmanna, którego biografia nierozerwalnie splata się z dziejami Górnego Śląska, a jego twórczość wyrasta z doświadczeń polsko-niemieckiego pogranicza. Metamorfoza niemieckich Gliwic – miasta urodzenia i dorastania pisarza – stała się dla twórcy jedną z figur ‘bycia pomiędzy’. To właśnie tu w trakcie studiów na Politechnice Śląskiej Lachmann współtworzył teatr satyryczny i na fali Października ‘56 roku zadebiutował jako polski poeta.
Wprowadzenie
Kategoria „pomiędzy” i jej znaczenia
Konceptualizacja kategorii badawczej
Semantyka liminalności
Twórczość Lachmanna jako przedmiot badań i analiz
1. Portret biograficzno-artystyczny
Biografia językowa (Sprachbiografie) – lata 1945–1957
Od przesiedlenia do RFN do powrotu do PRL – lata 1958–1984
Między Warszawą a Jeziorem Bodeńskim – lata 1985–2020
Translatorskie in-between
Pomiędzy sztukami – z życia człowieka teatru
2. Płaszczyzny „pomiędzy” w liryce Lachmanna
Wierność wobec własnej pamięci
Metamorfozy i przejścia
Od mowy cudzej do własnej
Powtórne narodziny
3. Sepulkralność i zacieranie granic
Estetyka obrzydzenia oraz kontaminacja sacrum i profanum
Autobiografia na tle losów miasta
Niemiecki cień
Różewicz raz jeszcze
4. Pomiędzy niemieckością i polskością. Proza autobiograficzna jako zapis procesu przejścia
Wywołane z pamięci i inne eseje
Wyobcowanie podmiotu w fazie wyłączenia i separacji
Dezintegracja i czas inicjacji
Uwikłanie w liminalność
5. Uwalnianie się od prymatu pamięci albo oswajanie obcości w dramacie Hamlet gliwicki
Historie i histerie
Peter staje się Piotrem
Traumatyczna pamięć
6. Rekapitulacje. W przestrzeni zatartych lub zniesionych granic
Zakończenie
Zusammenfassung
Aneks
Wywiad z pisarzem Rozkruszanie granic jest bolesne...
Utwory literackie
Bibliografia
Indeks nazwisk
Aneks zdjęciowy
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka