Partytura na wietrze. Koncepcje paryskiej „Kultury” a polska polityka wschodnia w latach 1989-2014 / Marcin Frenkel

Książka dotyczy ważnej problematyki naukowej recepcji „Kultury”. Wypełnia ona lukę badawczą zwłaszcza wobec przyjętej przez autora perspektywy łączącej analizy historyczne, medioznawcze i politologiczne. Jest aktualna ze względu na zainteresowanie koncepcjami wschodnimi Jerzego Giedroycia jako potencjalnymi kierunkami zwrotu w obecnej polityce.

Z recenzji prof. Iwony Hofman

Najważniejszym dokonaniem autora recenzowanej książki jest rekonstrukcja istotnego osiągnięcia środowiska „Kultury”, czyli wypracowanego przez niego zarysu polityki wschodniej, jaką powinna przyjąć przyszła niezależna i demokratyczna Polska. Równie istotne, a może jeszcze ważniejsze i na pewno bardzo nowatorskie, jest zderzenie zarysowanej teorii z praktyką polityczną.

Z recenzji prof. Stanisława Obirka

*

Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej wyróżnionej w IV edycji konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura i Fundację Kultury Paryskiej na najlepsze prace doktorskie i magisterskie związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu.

Wstęp 9

Przedmiot badań 11

Konstrukcja książki 15

Podstawy teoretyczne, metody i techniki badawcze 20

Stań badań i opis literatury 24

Ustalenia definicyjne 28

Podziękowania 31

Rozdział I. POLSKA POLITYKA WSCHODNIA W UJĘCIU JERZEGO GIEDROYCIA I JULIUSZA MIEROSZEWSKIEGO 33

1.1. Wprowadzenie 36

1.2. Czym była paryska „Kultura”? 38

1.3. Tło historyczne 40

1.3.1. Jerzy Giedroyc 40

1.3.2. Juliusz Mieroszewski 42

1.3.3. „Bunt Młodych” i „Polityka” 44

1.3.4. Od federacji Piłsudskiego do Unii Europejskiej 48

1.3.5. Polityka „jagiellońska” a doktryna „ULB” 51

1.3.6. Nawiązania do ruchu prometejskiego 56

1.4. Trójkąt polski Paryż, polski Londyn i polskie Monachium 59

1.5. Oddziaływanie „Kultury” na kraj przed 1989 r. 65

1.6. Rekonstrukcja doktryny ULB 68

1.6.1. Relacje z Ukrainą i Rosją priorytetami ULB 68

1.6.2. Litwa i Białoruś 87

1.7. Podsumowanie 103

Rozdział II. KONCEPCJE „KULTURY” A POLITYKA WSCHODNIA POLSKI W LATACH 1989–2000 107

2.1. Wprowadzenie 110

2.2. Rząd Tadeusza Mazowieckiego (12 września 1989 – 12 stycznia 1991) 114

2.3. Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego (12 stycznia 1991 – 23 grudnia 1991) 128

2.4. Rząd Jana Olszewskiego (23 grudnia 1991 – 5 czerwca 1992) 138

2.5. Rząd Hanny Suchockiej (11 lipca 1992 – 25 października 1993) 148

2.6. Rząd Waldemara Pawlaka (26 października 1993 – 6 marca 1995) 162

2.7. Rząd Józefa Oleksego (6 marca 1995 – 26 stycznia 1996) 172

2.8. Rząd Włodzimierza Cimoszewicza (7 lutego 1996 – 31 października 1997) 179

2.9. Rząd Jerzego Buzka (31 października 1997 – 19 października 2001) 192

2.10. Relacje gospodarcze z ULB i Rosją 206

2.11. Podsumowanie rozdziału (lata 1989–2000) 210

2.11.1. Litwa – udane zakotwiczenie w Europie 213

2.11.2. Ukraina – wciąż na rozdrożu 214

2.11.3. Białoruś – powrót na Wschód 216

2.11.4. Rosja – permanentne napięcie 217

Rozdział III. KONCEPCJE „KULTURY” A POLITYKA WSCHODNIA POLSKI W LATACH 2001–2014 225

3.1. Wprowadzenie 228

3.2. Rząd Leszka Millera (19 października 2001 – 2 maja 2004) 230

3.3. Rząd Marka Belki (2 maja 2004 – 31 października 2005) 248

3.4. Rząd Kazimierza Marcinkiewicza (31 października 2005 – 14 lipca 2006) 264

3.5. Rząd Jarosława Kaczyńskiego (14 lipca 2006 – 16 listopada 2007) 282

3.6. Rządy Donalda Tuska (16 listopada 2007 – 22 września 2014) 298

3.7. Relacje gospodarcze z ULB i Rosją 355

3.8. Polska pomoc materialna dla Białorusi i Ukrainy 360

3.9. Podsumowanie rozdziału (lata 2001–2014) 363

3.9.1. Litwa – unijny partner 365

3.9.2. Ukraina – dwa kroki do przodu, jeden wstecz 366

3.9.3. Rosja – powrót starych demonów 367

3.9.4. Białoruś – zmagania z niemocą 368

Zakończenie 369

Epilog 377

Bibliografia 381

Spis wykresów 401

Indeks osobowy 403