Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni / Opracowanie zbiorowe

Seria prezentuje prace podejmujące nowatorskie interdyscyplinarne badania nad regionalizmem literackim. Jej celem jest ukazanie tradycji literackich badań regionalnych, rozpoznanie sytuacji literatury regionalnej w Polsce i rekonceptualizacja obszaru literaturoznawstwa regionalistycznego w perspektywie nowych orientacji pojawiających się w światowej humanistyce.

„Geografia wyobrażona” to jedno z tych pojęć, które uzmysławiają ekspansywny potencjał zwrotu przestrzennego. Wywiedziona z rozważań Edwarda Saida, który o geografii wyobrażonej pisał w kontekście praktyk kolonizacyjnych, podlega dziś znamiennej dekontekstualizacji i dzieląc los innych terminów, trafiających na podatny grunt badań kulturowych, funkcjonuje w szerokim − transdyscyplinarnym i ostatecznie nieustalonym − znaczeniu. W obszarze współczesnego literaturoznawstwa „geografia wyobrażona” jest jednym z haseł wywoławczych literackiej imagologii terytorialnej i w dynamicznie rozwijających się badaniach nad przestrzenią sygnuje kulturowe reprezentacje i zapisy miejsc, przy czym jej domeną pozostaje sfera obrazowania transmitującego relacje przestrzeni i władzy. W takim rozumieniu geografia wyobrażona zbliża się do geopoetyki. Jak się wydaje, na gruncie badań literaturoznawczych zakresy znaczeniowe obu pojęć są podobne, choć można by też, różnicując ich status, powiedzieć, że geografia wyobrażona stanowi przedmiot badań geopoetyki. Tak właśnie traktują ją autorzy tej książki, piszący o geografii wyobrażonej regionu. Prezentowany tu katalog tematyczny obejmuje bogatą topikę przestrzenną − mieszczą się w niej zarówno krajobrazy kulturowe, motywy i mity spacjalne (wraz z ich społecznym, historycznym i politycznym uwarunkowaniem), jak i konstruująca je metaforyka, tj. zjawiska, które w podtytule książki ujęte zostały jako „literackie figury przestrzeni”.

Małgorzata Mikołajczak

Geografia wyobrażona regionu − wstęp do regionalnej komparatystyki GEOPOETYKI

Edward Kasperski

Geopoetyka. Ku nowej poetyce przestrzeni − pierwszy krok w chmurach

Zbigniew Chojnowski

Miejsca i wyobraźnia. Wstęp do kosmografii Kazimierza Brakonieckiego

Geografia wyobrażona i ideologia

Arkadiusz Kalin

Ziemia Lubuska jako wariant Ziem Odzyskanych − funkcjonowanie mitu politycznego w literaturze

powojennej (na przykładzie pisarstwa historycznego Eugeniusza Paukszty)

Kamila Gieba

Lubuskie krajobrazy literackie przed 1989 rokiem jako legitymizacja istnienia regionu

Małgorzata Mikołajczak

Geografia wyobrażona w służbie powojennej polityki miejsca. Przypadek arkadii lubuskiej

Maciej Dajnowski

Gość w dom gorszy Tatarzyna… O widzialnych i niewidzialnych wymiarach Tatarszczyzny polskiej

Katarzyna Taborska

Literatura miejsc niemiecko-polskich po roku 1989. Polonocentryczne strategie geografii wyobrażonej

Imagologie terytorialne w regionalnych narracjach tożsamościowych

Joanna Flinik

Magia miejsca w narracji regionalnej. O ikonosferze Pomorza w niemieckiej literaturze po 1945 roku

Daniel Kalinowski

Mity fundacyjne w literaturze kaszubskiej

Adela Kuik-Kalinowska

Stolemy. Kamienie w świecie literackiej wyobraźni Kaszub

Rafał Foltyn

Retra. Święte miejsce Słowian na przestrzeni wieków

Danuta Zawadzka

Białystok jak buza. Do „białej” imagologii regionu podlaskiego

Katarzyna Sawicka-Mierzyńska

„Dolne” i „górne” miasto − literackie przedstawienia Białegostoku

Magdalena Roszczynialska

Kraków − relokacja. Ideologie i praktyki przestrzenne w „tekstach krakowskich” po 2000 r.

Prywatne geografie wyobrażone regionu

Maciej Swornowski

Pomiędzy idyllą a ironią. Wstęp do jednego z problemów twórczości Michała Kryspina Pawlikowskiego

Krystyna Kossakowska-Jarosz

Opolszczyzna prywatna w pisarskim doświadczeniu Jana Goczoła

Joanna Szydłowska

Pamięć jako etyczna powinność, czyli mazurskie narracje tożsamościowe Wojciecha Marka Darskiego

Poza literaturę, w stronę komparatystyki

Janusz Łastowiecki

Regionalne (?) adaptacje dźwiękowych nie-miejsc (na przykładzie słuchowisk „Pensjonat” i „Nie używaj tego ognia”)

Anna Sobiecka

Słupsk i okolice. Geografia wyobrażona w przedstawieniu teatralnym

Katarzyna Szalewska

Figura cmentarza i czytanie historii regionu. Trzy modele lektury

Noty o autorach