Publikacja jest zbiorem studiów dedykowanych profesorowi Uniwersytetu Łódzkiego Leszkowi Olejnikowi w związku z jego jubileuszem.
Liczne grono współpracowników Profesora przedstawiło w niej wyniki swoich badań i zebrało je w trzech częściach o stosunkowo szerokich ramach tematycznych. Ich zasięg chronologiczny obejmuje okres od początku XIX wieku aż po czasy współczesne.
W pierwszej części znajdują się teksty poświęcone wybranym zagadnieniom polityki międzynarodowej. Druga część zbioru zawiera omówienie szeroko rozumianych problemów narodowościowych, natomiast trzecia dotyczy historii Łodzi i regionu. Rozległe spektrum poruszanych tematów zainteresuje zarówno badaczy, jak i miłośników historii.
Wstęp 9
Profesor nadzwyczajny doktor habilitowany Leszek Olejnik – sylwetka badacza (Witold Jarno, Krzysztof Lesiakowski) 13
Część I. Meandry polityki 27
Jolanta A. Daszyńska, Kilka refleksji na temat niewolnictwa w czasie kryzysu Missouri 1819–1820 29
Joanna Maj, O utrzymanie jedności hindusko-muzułmańskiej na subkontynencie indyjskim. Działałalność polityczna Maulana Azada (1888–1958) 47
Albin Głowacki, Korekta rozbioru Polski. Drugi pakt Ribbentrop–Mołotow 67
Dariusz Rogut, Japońscy jeńcy wojenni w obozach sowieckich – zarys historii 85
Wojciech Marciniak, Sybir na taśmie filmowej. Motyw zesłania i łagru w wybranych polskich filmach fabularnych XX i początków XXI w. 105
Magdalena Pogońska-Pol, Arabskie plany pokojowe w konflikcie bliskowschodnim po 1967 r. 125
Część II. Sprawy narodowościowe 145
Andrzej Lech, Słowiańskie mniejszości narodowe w myśli agrarystycznej polskiego ruchu ludowego 147
Tadeusz Dubicki, Organizacje polonijne na Bukowinie (Rumunia) w latach 1918–1940 165
Witold Jarno, Oficerowie garnizonu łódzkiego zamordowani w Związku Radzieckim wiosną 1940 r. 183
Michał Turski, Niemcy w regionie łódzkim 1945–1950 195
Ewelina Ślązak, Władze państwowe wobec przejmowania przez katolików kościołów ewangelicko-augsburskich na terenie Łodzi w latach 1945–1956 219
Damian Kasprzyk, Idea Łodzi – miasta wielu kultur jako projekt tożsamościowy na tle współczesnych tendencji regionalistycznych 241
Część III. Dzieje Łodzi i regionu 261
Zbigniew Anusik, Blaski i cienie sprawowania władzy w mieście w wieku XVIII. Przypadek rodziny Kwiatkowskich z Sieradza 263
Jarosław Kita, Społeczności prywatnych miast i miasteczek Królestwa Polskiego w XIX wieku. Postulaty i pytania badawcze 271
Wiesław Puś, Kapitał żydowski w przemyśle włókienniczym okręgu łódzkiego w latach 1879–1913 291
Przemysław Stawarz, Ksiądz płk Józef Panaś wobec zagadnień społeczno-gospodarczych II Rzeczypospolitej. Analiza wybranych tekstów prasowych 311
Przemysław Waingertner, Tymczasowa stolica polskiej nauki i kultury? Łódź w latach 1945–1949 331
Konrad Banaś, Przesiedlenia ludności z powiatu sieradzkiego na Ziemie Odzyskane w latach 1945–1950 343
Piotr Budzyński, Czapka studencka Uniwersytetu Łódzkiego i jej symboliczne znaczenie w pierwszych latach funkcjonowania uczelni 371
Karolina Feder, Przewodniczący łódzkiej delegatury Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w latach 1945–1954 385
Grzegorz Mnich, Środowisko dziennikarskie w Łodzi w latach 1957–1970 401
Rafał Chojnacki, Początki społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w okresie solidarnościowym. Powstanie i działalność Klubu Inteligencji Katolickiej oraz Stowarzyszenia Adwokatów i Aplikantów Adwokackich w Łodzi 423
Krzysztof Lesiakowski, Zaopatrzenie mieszkańców Łodzi w artykuły konsumpcyjne w końcu lat osiemdziesiątych XX w. 447
Bibliografia 465
Indeks osobowy 495