Ziemie pogranicza, w jakim zakątku globu by się nie znajdowały, zawsze cechuje zawiłość losów, złożoność historii, a ta właśnie staje się polem wielu manipulacji, jednostronnych, wręcz stronniczych spojrzeń i analiz historycznych już na pierwszy rzut oka dających się odczytać jako dzieła „na zamówienie”. Nie inaczej jest ze Śląskiem, który dla Polaków jest polski, dla Niemców niemiecki, a dla Czechów czeski. A jaki jest, był naprawdę?
"Migotanie przeszłości" prezentuje podejście łamiące stereotypy, którymi przez dziesięciolecia (a może i wieki) przesiąkła nauka. Profesor Bogusław Czechowicz bezkompromisowo rozprawia się z mitologizowaniem i wybiórczym, „upatriotycznionym” doborem lub interpretacją faktów jako metodą poznania (?) historii i budowania na jej kanwie fałszywego, ale politycznie poprawnego obrazu dziejów. Wręcz punktuje liczne błędy i nadużycia, nierzadko jeszcze przesiąknięte duchem epoki (czy minionej?), w której to ideologia stała ponad nauką.
Oprócz Ślązaków – co zrozumiałe - do Śląska przyznają się co najmniej trzy inne nacje, każda wytaczająca argumenty dla siebie wygodne. Nowe, może wręcz nowatorskie, spojrzenie Autora obnaża słabości tych argumentów - niczym konserwator obrazów czy zabytków odkrywa ukryte warstwy, dogłębnie i kontekstowo analizując budowle i dzieła sztuki z czasów, które obejmuje ta praca, czyli późnego średniowiecza. Wszystko to zostało spisane ze swadą i pasją oraz poparte bogatą dokumentacją fotograficzną i źródłową.
Nota redakcyjna
Wstęp
Przeszłość...
1. Wieża potęgi religii chrześcijańskiej trwającej pewnie. Mecenat artystyczny w służbie budowania tożsamości późnośredniowiecznego Śląska
2. Podwójna twarz? Próba nowej interpretacji jednego z posągów przedsionka katedry wrocławskiej
3. „Hieronimizacja” przestrzeni ideowej Wrocławia? Jeszcze o zmaganiach miasta z królem Jerzym
4. Wieża zamku w Otmuchowie i jej (głównie) czeskie powinowactwa
5. Conditio monasteriorum w krajach Korony Czeskiej przed reformacją luterańską a śląskie przymiarki do sekularyzacji majątków korporacji kościelnych w pierwszych latach XVI wieku ...i jej migotanie
6. Wielkie ideały epoki a codzienność prowincjonalnego księdza. Przymiarka do kontekstualizacji działalności naukowej Josepha Köglera
7. Śląski gotyk po warszawsku, czyli na marginesie czegoś, co niestety trudno nazwać dyskusją
8. Liturgia półprawdy. Rzecz o tym, jak wykoślawiono (i wciąż próbuje się to robić) wiedzę o przeszłości Śląska
9. Papierowe wojny historyków, czyli o nie zawsze skrywanych tęsknotach ludzi pióra za szabelką
10. Ludzie na granicy czy granice w ludziach? O wiekopomnej, lecz nie wolnej od historiograficznych grzechów serii Velké dějiny zemí Koruny české
Zakończenie
Źródła i literatura
Spis ilustracji
Záblesky minulosti. Práce z dějin umění a dějin historiografie (hlavně) Slezska. Shrnutí
The Flickering of the past. Works of the history of art and historiography of (not only) Silesia
Indeks osobowy
Indeks topograficzny