Tradycyjna architektura chińska i jej uwarunkowania kulturowe to erudycyjna opowieść o architekturze chińskiej osadzona w bardzo szerokim kontekście cywilizacyjnym. Autor – szanowany badacz – ze swadą i ogromną pewnością siebie porusza się po historii budownictwa i urbanistyki w Chinach, pokazując, jak losy tych dziedzin aktywności ludzkiej odzwierciedlają różne aspekty chińskiej tożsamości kulturowej. Książka obfituje w ciekawostki, błyskotliwe syntezy i oryginalne porównania. Czytelnicy z lektury wynoszą więc nie tyle szczegółową wiedzę o historii architektury, ile pogłębione zrozumienie rozmaitych niuansów cywilizacji chińskiej, odnoszących się do tego, jak budowano i mieszkano w Chinach na przestrzeni wieków. Autor nie szczędzi przy tym krytycznych uwag dotyczących modernizacji kraju i niewystarczającego szacunku do zabytków oraz ich odpowiedniej konserwacji w czasach współczesnych.
dr hab. Marcin Jacoby
sinolog, profesor Uniwersytetu SWPS
Liu Su urodził się w 1956 roku. Jest szeroko znanym badaczem chińskiej architektury tradycyjnej. Ukończył japoński Uniwersytet w Kagoshimie, pracuje na stanowisku profesora uczelni w Szkole Architektury Uniwersytetu Hunańskiego w Changsha w ChRL. Jest autorem 14 publikacji książkowych oraz kilkudziesięciu artykułów poświęconych architekturze, publikowanych w Chinach, Japonii, Korei Południowej i Tajwanie. Wykładowca akademicki. Aktywny popularyzator wiedzy o chińskiej architekturze tradycyjnej i jej ochronie oraz członek licznych gremiów naukowych i specjalistycznych związanych z tą problematyką.
Piotr Karpiński urodził się w 1978 roku. Absolwent stosunków międzynarodowych oraz sinologii na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył studia podyplomowe z zakresu historii sztuki PAN. Tłumacz języka chińskiego, od lat aktywnie zaangażowany w kreowanie przyjaznego środowiska rozwoju relacji polsko-chińskich. Autor opracowań wspierających promocję Polski w Chinach, współpracownik mediów singapurskich. Propagator wiedzy o Chinach, pilot wycieczek i przewodnik.
OD TŁUMACZA
WPROWADZENIE
ROZDZIAŁ 1. CHIŃSKA POLITYKA A ARCHITEKTURA
1.1 Zasady budownictwa a architektura. Różnice pomiędzy chińskim i zachodnim rozumieniem architektury
1.2 Koncepcja władzy cesarskiej a projektowanie miast
1.3 System organizacji a zarządzanie miastem
1.4 Historyczne projekty służące wizerunkowi władcy
1.5 System etykiety oraz system rytuałów w architekturze
1.6 Państwowe uwielbienie osoby cesarza – znaczenie bram memorialnych
ROZDZIAŁ 2. CHIŃSKA FILOZOFIA A ARCHITEKTURA
2.1 Filozofia Natury i świadomość ekologiczna
2.2 Spór między Mozi a Lu Banem
2.3 Kosmologia Nieba i Ziemi a forma ołtarzy i świątyń
2.4 Różnica pomiędzy chińską a zachodnią sztuką ogrodową
2.5 Chińskie cesarskie zespoły ogrodowe a ogrody prywatne
2.6 Yin-yang oraz pięć elementów a orientacja budynków
2.7 Koncepcja fengshui a otoczenie budowli
2.8 Znaczenie zespołów grobowych. „Po śmierci być jak za życia”
2.9 Myśl filozoficzna w sztuce
ROZDZIAŁ 3. CHIŃSKA RELIGIA A ARCHITEKTURA
3.1 Wprowadzenie buddyzmu do Chin i pojawienie się architektury religijnej
3.2 Ewolucja pagód
3.3. Znaczenie buddyjskich grot
3.4. Obce religie a chińskie wierzenia związane z kultem przodków
3.5. Religia a zabobony
3.6. Kultura wyznaniowa w architekturze
Chiwen i płaszczka 201 Nieśmiertelny prowadzący bestie
Menzan i mendun
Shigandang, czyli kamienna stela
Bóstwa drzwi
ROZDZIAŁ 4. CHIŃSKA EDUKACJA A ARCHITEKTURA
4.1 Pałace nauki i akademie
4.2 Rozwój świątyń Konfucjusza a kultura konfucjańska
4.3 Budowle świątynne w kulturze konfucjańskej
4.4 Budynki akademii a myśl konfucjańska
Wybór lokalizacji i kształtowanie środowiska
Kultura składania ofiar
Wolne nauczanie
ROZDZIAŁ 5. CHIŃSKA LITERATURA I SZTUKA A ARCHITEKTURA
5.1 Style epok i ich sztuka
5.2 Estetyczna koncepcja piękna poprzez dobro
5.3 Znaczenie kulturowe „rytuału” i „muzyki”
5.4 Literatura i sztuka, a zainteresowania chińskich erudytów i ich ogrody
5.5 Chińskie malarstwo a architektura
5.6 Chińska rzeźba a architektura
5.7 Chińskie znaki a architektura
5.8 Sztuka symboliczna
Smok
Feniks
Lew i bixie
Kolumny ceremonialne huabiao
ROZDZIAŁ 6. ARCHITEKTURA A STYL ŻYCIA
6.1 Kultura miejska i architektura miast
Place miejskie
Budynki użyteczności publicznej
Między targiem a studnią
6.2 Kultura oglądania spektakli a budynki sceniczne
6.3 Wyjątkowe budynki dla specjalnych potrzeb
Spoczynek na ziemi oraz spoczynek z opuszczonymi stopami
Kulturowe różnice pomiędzy krzesłem Taishi a kanapą
Buduar oraz pawilon haftu
Budynki służące społeczności: pawilon spoczynku, most wiatru i deszczu oraz wieża bębna
Stacje oraz zajazdy pocztowe
6.4 „Jeśli miejsce jest niewłaściwe, nie siadaj”
6.5 Komnata i palenisko
6.6 Polityczny wyraz kultury rolniczej
6.7 Ściana parawanowa, brama ceremonialna oraz ściana Taishi
ROZDZIAŁ 7. KULTURA POPULARNA A BUDOWNICTWO LUDOWE
7.1 Rozróżnienie pomiędzy tym, co eleganckie, a tym, co popularne. Państwo trzech kultur
7.2 Patriarchalny system klanowy a formy zamieszkania
7.3 Ołtarze przodków – ucieleśnienie kultu przodków i więzi rodzinnych
7.4 Gildie cechowe – miejsce spotkania kultury handlu i sztuki popularnej
7.5 Radości życia
Radość z wody
Radość z mieszkania
Przyjemności życia na wsi
ROZDZIAŁ 8. KULTURA ORAZ ARCHITEKTURA REGIONALNA
8.1 Ziemia a drewno – różnice między nimi
8.2 Kultura Równiny Centralnej oraz kultura Państwa Chu
8.3 Rodzima kultura lokalna oraz kultura napływowa
8.4 Regionalne cechy architektury mieszkaniowej
8.5 Budynki i ich otoczenie
POSŁOWIE
SPIS ILUSTRACJI