Opowiadania. Wybór esejów i listów / Bruno Schulz, Jerzy Jarzębski

Twórczość prozatorska Brunona Schulza jest jednym z najciekawszych i najszerzej dyskutowanych zjawisk w literaturze polskiej XX wieku. Silnie zmetaforyzowany język, poetyckość opisów oraz mitologizacja świata to bodaj najczęściej przywoływane kategorie charakteryzujące to pisarstwo. W książce tej podjęto próbę wydobycia dziejów pewnej rodziny, pewnego domu na prowincji nie z ich realnych elementów, zdarzeń, charakterów czy prawdziwych losów, lecz poszukując ponad nimi mitycznej treści, sensu ostatecznego owej historii – pisał Schulz w jednym z autokomentarzy.

Autor Xięgi bałwochwalczej był artystą wszechstronnym, którego wyobraźnia i samoświadomość silnie inspirowały kolejne pokolenia poetów, pisarzy, krytyków i badaczy literatury. Niniejszy zbiór zawiera opowiadania z obu wydanych za życia pisarza tomów prozatorskich, Sklepów cynamonowych (1933) i Sanatorium pod Klepsydrą (1937), a także opowiadania rozproszone oraz wybór esejów, tekstów krytycznych oraz listów. W znakomitym Wstępie Jerzy Jarzębski rekonstruuje historycznoliteracki moment, w którym narodziła się twórczość Schulza, śledzi jego lektury i fascynacje oraz podsuwa Czytelnikom istotne tropy interpretacyjne.

Książka ukazuje się w cyklu Wzorcowe tomy BN na stulecie serii.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Bruno Schulz

Bruno Schulz (1892–1942) – jeden z najważniejszych prozaików polskich XX wieku, rysownik i krytyk literacki. Urodził się w Drohobyczu, w rodzinie galicyjskich Żydów. Dwukrotnie podejmował studia architektoniczne we Lwowie, krótko studiował w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, lecz problemy zdrowotne oraz I wojna światowa nie pozwoliły mu dokończyć formalnej edukacji. W 1925 roku opublikował serię rysunków zatytułowaną Xsięga bałwochwalcza. By utrzymać rodzinę, pracował w szkołach i gimnazjach jako nauczyciel rysunku, robót ręcznych oraz matematyki. Pierwszy zbiór opowiadań Sklepy cynamonowe (1933), wydał dzięki zaangażowaniu Zofii Nałkowskiej, która wprowadziła go w warszawskie środowisko literackie. Kolejny i ostatni tom prozatorski Schulza, Sanatorium pod Klepsydrą, ukazał się w roku 1937. Wybuch wojny położył kres jego twórczości. Zginął 19 listopada 1942 roku w pobliżu swego pierwszego domu rodzinnego przy drohobyckim Rynku, zastrzelony przez gestapowca.

Jerzy Jarzębski

Jerzy Jarzębski (1947) – badacz, krytyk i historyk literatury polskiej, eseista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; znawca współczesnej polskiej prozy oraz krytyki literackiej. Autor monografii Witolda Gombrowicza, Stanisława Lema i Brunona Schulza, a także edytor ich dzieł. Za swoją rozprawę doktorską o prozie Gombrowicza, zatytułowaną Powieść jako autokreacja (1984), otrzymał Nagrodę im. Aleksandra Brücknera oraz Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. W 1991 roku został uhonorowany Nagrodą im. Kazimierza Wyki za wybitną działalność krytycznoliteracką. Za zbiór esejów o twórczości Brunona Schulza Prowincja centrum. Przypisy do Schulza (2005) nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”. Członek Rady Naukowej serii Biblioteka Narodowa.