Historia muzeów staje się prawdziwie światowa w drugiej połowie XIX wieku. Ten okres zaczyna się umownie w 1851 roku, kiedy w londyńskim Pałacu Kryształowym zorganizowano Wystawę Światową. Od tej pory muzeum jest emblematyczną instytucją nowoczesnej cywilizacji. Z wszystkimi tego konsekwencjami. Kolonizuje podbijane kraje i gromadzi ich dziedzictwo. Bierze udział w obu wojnach światowych. Bywa ofiarą i beneficjentem totalitaryzmów. Jest przestrzenią awangardowych działań artystycznych i maszyną propagandową – po obu stronach żelaznej kurtyny. Dzisiaj istnieje ponad sto tysięcy muzeów. Wydaje się, że w państwach demokratycznych są szczególnymi miejscami kultury, życia społecznego i odnawiających się tożsamości. Ich kolekcje rosną, powierzchnie się rozszerzają, a siedziby przybierają nieznane dotąd kształty.
Przynajmniej tak było do niedawna. Trzeci tom zatrzymuje się w momencie, kiedy z powodu pandemii muzea na całym świecie zostały zamknięte.
Przedmowa
Księga szósta: Europa Zachodnia. Od pierwszej wystawy światowej do pierwszej wojny światowej
25. Sztuka i przemysł
Henry Cole i South Kensington Museum
Semper
Wiedeń i Berlin
Repliki South Kensington. Wyjątek francuski
Niepowodzenia i sukcesy pewnej utopii
26. Muzea historyczne
Dynastie i ich muzea
Muzea wojskowe
Bohaterowie i lud
Małe ojczyzny, kantony i miasta
27. Prehistoria, antropologia, etnografia
Wkroczenie prehistorii
Europa muzeów etnologicznych. Bastian
Pitt Rivers Museum
Rzym i Paryż
Muzeum etnologiczne a kolonizacja
Życie chłopskie i muzeum plenerowe. Hazelius
28. Natura, nauka, technika
Paleontologia i ewolucja
Od zwiedzającego-widza do zwiedzającego-manipulatora
29. Sztuka w czasie i w przestrzeni
Archeologia, sztuka i muzeum
Rewizje, przewartościowania, ponowne odkrycia: barok i rokoko
Od japonizmu do „sztuki murzyńskiej”
Nowe sposoby eksponowania. Bode
Artyści żyjący i sztuka nowoczesna
Księga siódma. W stronę Wschodu i Południa
30. Europa Środkowa: muzea i narody
Patriotyczne inicjatywy arystokratów
W służbie ideologii narodowej
31. Imperium, narodowość, nowoczesność. Muzeum w Rosji, 1719–1914
Kunstkamera i Ermitaż
Czas projektów
Osiągnięcie Tretiakowa
Galeria Tretiakowska do 1917 roku
Muzeum Rosyjskie
Muzeum Aleksandra III. Cwietajew
W Rosji prowincjonalnej
32. W stronę Południa, Wschodu, Zachodu
Pierwsza fala: od Kalkuty do Limy via Kapsztad i Sydney
Druga fala: mnożenie się, różnicowanie, stabilizacja
Poza Europą: Imperium Osmańskie, Egipt
Poza Europą: Japonia i Chiny
Księga ósma. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
33. Od rewolucji amerykańskiej do wojny secesyjnej
Republika wobec muzeów
Muzea towarzystw naukowych
Louis Agassiz i Museum of Comparative Zoology
„Muzeum w amerykańskim znaczeniu tego słowa”
34. Epopeja Smithsonian Institution: 1826–2020
Od legatu Smithsona do Smithsonian Institution
Od jednego muzeum narodowego do dziewiętnastu muzeów narodowych
35. Sztuka i historia naturalna: od Bostonu do Chicago
Idee założycielskie. Corcoran Gallery
Boston i Nowy Jork
Filadelfia i Chicago
Muzea historii naturalnej
36. Życie muzeów: kolekcje, darczyńcy, publiczność
Kolekcjonerzy i ich muzea. Rola kobiet
Muzea wobec swoich darczyńców: urok i stosunek sił
Kopie, odlewy, deaccessioning
Wykopaliska, rynek i związane z nim zagrożenia
Kolekcje – rozrost i różnicowanie się
Publiczność: Goode, Boas, Gilman, Kent
Zawodowi muzealnicy: Dana i Sachs
37. Okres międzywojenny: sztuka nowoczesna, nauka, historia, dawni mistrzowie
MoMA: Barr
Kolekcjonerzy i muzea sztuki nowoczesnej
Nauka, przemysł, historia
The National Gallery
Księga dziewiąta. Wojny, totalitaryzmy, demokracje
38. Od wojny do wojny
Okres powojenny
Pora na awangardy
Muzea reżimów totalitarnych: ZSRR, Włochy, Trzecia Rzesza
Okres przedwojenny
39. Druga wojna światowa
Chiny
Hiszpania
Polska i Europa Środkowa
Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia
Niemcy
Związek Radziecki
Włochy
Stany Zjednoczone
Okres bezpośrednio powojenny
Księga dziesiąta: Długa teraźniejszość. Od roku 1945 do dzisiaj
40. Boom na muzea
Coraz więcej
Muzea historyczne: w cieniu wojen światowych
Powrót muzeów sztuki nowoczesnej, odnowa muzeów sztuki dawnej
Koniec muzeum etnograficznego?
Wyzwanie restytucji
Bibliografia
Spis ilustracji
Przypisy