120 dni Kultury / Wojciech Karpiński

120 dni Kultury to wybitna, odkrywcza książka! Rodzaj testamentu Wojciecha Karpińskiego, któremu zawdzięczamy „książki zbójeckie”: nowe spojrzenie na literaturę Polską w podzielonej Europie w „napowietrznym boju” o wolność indywidualną, społeczną i polityczną. W 120 dniach Kultury Karpiński powraca do najważniejszych tekstów opublikowanych w czasopiśmie, do najważniejszych autorów i wydarzeń. Dzięki oryginalnemu doborowi cytatów i komentarzy książka ta może zainteresować nie tylko oddanych miłośników „Kultury”, ale też zupełnie nową, młodą publiczność, która do tej pory mogła czuć się przytłoczona mnogością tekstów (i kontekstów) związanych z czasopismem Giedroycia. Dla tych, którzy „Kulturę” znają, będzie to więc podróż sentymentalna. Dla młodych czytelników – rodzaj przewodnika, który otworzy przed nimi świat Czapskiego, Miłosza, Gombrowicza, Jeleńskiego i wielu innych.

Prof. Andrzej St. Kowalczyk, Uniwersytet Warszawski

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Słowo wstępne

TYDZIEŃ 1. U początków

Wacław Zbyszewski – Zagubieni romantycy

Józef Czapski – Raj utracony (na śmierć Bonnarda)

Józef Czapski – Groby czy skarby

Józef Czapski – Proust w Griazowcu

Józef Czapski – „Ja”

Jerzy Stempowski – Esej dla Kasandry

Konstanty Jeleński – Apokalipsa i perspektywa

TYDZIEŃ 2. Pojawienie się Miłosza i Gombrowicza

Gombrowicz i Miłosz po raz pierwszy, maj 1951

Czesław Miłosz – Zniewolony umysł

Witold Gombrowicz – Dialog z Miłoszem

Witold Gombrowicz – Ewokacja przeszłości

Czesław Miłosz – Mittelbergheim

Czesław Miłosz – Traktat poetycki

Konstanty Jeleński – Bohaterskie niebohaterstwo Gombrowicza

TYDZIEŃ 3. O wygnaniu

Emil Cioran i Witold Gombrowicz – O wygnaniu

Jerzy Stempowski – Talizmany

Józef Wittlin – Blaski i nędze wygnania

Witold Gombrowicz – Mowa na bankiecie do rodaków

Witold Gombrowicz – O Miłoszu

Gustaw Herling-Grudziński – Literatura emigracyjna a Kraj

Wiesław Wohnout – O emigracji. Czytając Dąbrowską i Manna

TYDZIEŃ 4. Czwarta polszczyzna i nowe oczy

Witold Gombrowicz – Program dla literatury polskiej

Czesław Miłosz – Mickiewicz i literatura polska

Jerzy Stempowski – Oddalenie i powrót do języka polskiego

Konstanty Jeleński – Czwórjęzyczne kłopoty

Gustaw Herling-Grudziński – Zagadnienia językowe literatury emigracyjnej

Czesław Miłosz – Nowe oczy

Czesław Miłosz – Mowa noblowska

TYDZIEŃ 5. Moment spełnienia (lato 1963)

Witold Gombrowicz – Dziennik trans-atlantycki

Czesław Miłosz – Gucio zaczarowany

Aleksander Wat – Wiersze i „Klucz i hak”

Konstanty Jeleński – O kilku sprzecznościach sztuki nowoczesnej

Józef Czapski – Mój Londyn

Jerzy Stempowski – Dziewczyna ze stylosem

Wacław Zbyszewski – Establishment londyński

TYDZIEŃ 6. Gwiazdozbiór Witolda Gombrowicza

Witold Gombrowicz – Poniekąd czuję się Mojżeszem…

Witold Gombrowicz – Wieśniak z Sandomierskiego

Witold Gombrowicz – Powietrze wolności

Witold Gombrowicz – W Jocaralu. Uwięzione „ja”. Metafizyczny czajnik

Witold Gombrowicz – Tandil. Nierówność. Wykład o Beethovenie

Witold Gombrowicz – Drugi głos. Tomasz Mann

Witold Gombrowicz – Arystokratyzm sztuki. Podziękowanie za „Dziennik”

TYDZIEŃ 7. Gwiazdozbiór Witolda Gombrowicza (II)

Witold Gombrowicz – O muzyce: Mozart, Chopin – i Gombrowicz

Witold Gombrowicz – Śmierć w Tiergarten. Wróbelki i krew. Na Hansaplatz

Witold Gombrowicz – Program dla współczesnej sztuki

Witold Gombrowicz – Główny problem naszych czasów

Witold Gombrowicz – Styl, idee

Witold Gombrowicz – „Dziennik”, czyli prawo głosu

Witold Gombrowicz – „Historia” i szkic o niej Jeleńskiego

TYDZIEŃ 8. Gwiazdozbiór Czesława Miłosza

Czesław Miłosz – Nie więcej

Czesław Miłosz – Mała pauza

Czesław Miłosz – Dzwony w zimie (Kiedy jechałem…)

Czesław Miłosz – Czarodziejska góra (Aż minęło. Co minęło? Życie…)

Czesław Miłosz – Osobny zeszyt (Jak mówić? Jak rozedrzeć…)

Czesław Miłosz – Ogród Ziemskich Rozkoszy

Czesław Miłosz – Sześć wykładów wierszem

TYDZIEŃ 9. Gwiazdozbiór Józefa Czapskiego

Józef Czapski – O Rozanowie

Józef Czapski – O Brzozowskim

Józef Czapski – O Malraux. „Głosy milczenia”

Józef Czapski – O Remizowie

Józef Czapski – Piłowanie i skok. Rzeczy nieżywe i bez ruchu

Józef Czapski – Sens sztuki. „Jaki on piękny!”

Józef Czapski – Sens życia. Wyrwane strony 1965

TYDZIEŃ 10. Gwiazdozbiór Konstantego Jeleńskiego

Konstanty Jeleński – Sielskie, anielskie? O książce Janiny Żółtowskiej

Konstanty Jeleński – Dział wód, o „Europie w rodzinie” Marii Czapskiej

Konstanty Jeleński – Prekursor anachroniczny (o Józefie Retingerze)

Konstanty Jeleński – Zygmunt Hertz, mój przyjaciel

Konstanty Jeleński – Dramat i anty-dramat. Po śmierci Gombrowicza

Konstanty Jeleński – Portret Herlinga (z Jeleńskim w lewym rogu)

Konstanty Jeleński – Duchowy portret Miłosza (i autoportret Jeleńskiego)

TYDZIEŃ 11. Gwiazdozbiór Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Gustaw Herling-Grudziński – Odrodzenie w Paestum

Gustaw Herling-Grudziński – Wenecja jako sen

Gustaw Herling-Grudziński – Śmierć Nicoli Chiaromontego

Gustaw Herling-Grudziński – Depresja

Gustaw Herling-Grudziński – Orvieto i ideał dziennika

Gustaw Herling-Grudziński – Sztuka opowiadania. Karen Blixen

Gustaw Herling-Grudziński – Dzwonnik Świętej Klary

TYDZIEŃ 12. Gwiazdozbiór Jerzego Stempowskiego

Jerzy Stempowski – Cywilizacja: ciągłość i kontrasty

Jerzy Stempowski – Szum rzek domowych

Jerzy Stempowski – Monachium, zagłada miasta

Jerzy Stempowski – Ruiny Monachium

Jerzy Stempowski – Nowe księgozbiory i ich sens

Jerzy Stempowski – Dom Goethego: odbudowa kultury

Jerzy Stempowski – Stempowski–Herling

TYDZIEŃ 13. Gwiazdozbiór Wacława A. Zbyszewskiego

Stefania Kossowska – O Wacławie Zbyszewskim

Wacław Zbyszewski – Dwa okresy powojenne

Wacław Zbyszewski – Polska jako kapuścisko

Wacław Zbyszewski – Wspomnienie o Ksawerym Pruszyńskim

Wacław Zbyszewski – Wspomnienie o Rafale Taubenschlagu

Wacław Zbyszewski – Portret Janusza Ilińskiego

Wacław Zbyszewski – Śladami Wacława Solskiego. Wędrówki po Europie

TYDZIEŃ 14. O malarstwie

Józef Czapski – Jak olśniony troglodyta: o Matissie, Soutinie, de Staëlu

Józef Czapski – Wyrwane strony: o malowaniu

Konstanty Jeleński – Czyste malarstwo czy poetyka

Konstanty Jeleński – Abstrakcja i nieprzedmiotowość

Gustaw Herling-Grudziński – Bonnard. Bacon

Gustaw Herling-Grudziński – Antonello da Messina. Piero della Francesca

Krzysztof Pomian – Kiefer, malarz spalonej ziemi

TYDZIEŃ 15. Poezja

Czesław Miłosz – Po ziemi naszej

Robinson Jeffers – „Kochaj dzikiego łabędzia”, tłum. Czesław Miłosz

Kawafis – Wiersze, tłum. i wprowadzenie Czesław Miłosz

Kazimierz Wierzyński – Przebity światłem

Aleksander Wat – Ewokacja

Zbigniew Herbert – Przemiany Liwiusza

Mychajło Orest – Wiersz, tłum. Józef Łobodowski

TYDZIEŃ 16. Polityka

Witold Gombrowicz – Podróż do Argentyny

Kazimierz Wierzyński – Powtórny pogrom Pasternaka

Aleksander Wat – Klucz i hak

Juliusz Mieroszewski – Doktryna dwóch fortepianów

Leszek Kołakowski – Tezy o nadziei i beznadziejności

Jakub Karpiński – Proces przeciw książkom

„Major” Waldemar Fydrych i Pomarańczowa Alternatywa

TYDZIEŃ 17. Portrety

Józef Czapski – O Stempowskim (i o sobie)

Konstanty Jeleński – O Czapskim

Gustaw Herling-Grudziński – O Gombrowiczu piszącym o Jeleńskim

Czesław Miłosz – O Gombrowiczu

Czesław Miłosz – O Sadziku

Czesław Miłosz – Autoportret

Józef Czapski – O Arthurze (i o sobie)

Dom „Kultury” – Józef Czapski. Witold Gombrowicz

Posłowie. Ogród nauk Wojciecha Karpińskiego