Sztuczna inteligencja / Opracowanie zbiorowe

Na początek wyjaśnienie: żadnego z zamieszczonych tu tekstów nie wytworzyła sztuczna inteligencja – choć Michał Walkiewicz w ramach eksperymentu poprosił ją o przygotowanie jednego akapitu, a Łukasz Ostruszka – nawet o napisanie niedzielnego kazania. Co do ilustracji: w jednym przypadku generator obrazu stworzył grafikę mającą odpowiedzieć na pytanie AI, kto za tobą stoi?. Poza tym przedstawiamy Państwu wydawnictwo, w którym zarówno za słowo pisane, jak dobór ilustracji, łamanie, korektę itd. odpowiadają ludzie.

To, mam wrażenie, ważne zastrzeżenie. Choć z wykorzystaniem sztucznej inteligencji mamy do czynienia znacznie dłużej, np. w algorytmach, z których korzystają serwisy streamingowe i media społecznościowe, wejście na rynek chatbota pod nazwą ChatGPT uruchomiło w listopadzie 2022 r. prawdziwą lawinę. AI stała się modna – jak zwracają uwagę w rozmowie Wojciech Brzeziński i Aleksandra Przegalińska, błyskawicznie oferowano nam nawet… tostery AI. Ten boom doprowadził jednak do szybkiej korekty; zaczęliśmy sztuczną inteligencję kojarzyć z czymś przereklamowanym, przesadnym. W tym sensie podkreślenie, że mają Państwo do czynienia z efektem pracy rąk ludzkich, może być również przyłożeniem do tego wydania znaku jakości.

Przereklamowana czy nie, sztuczna inteligencja już wśród nas jest. A jej obecność budzi nie tylko ekscytację, mniej lub bardziej adekwatne nadzieje i fantazje, ale także – zasadne niepokoje. Np. o sposób prowadzenia wojen, stan naszej debaty publicznej, przyszłość demokracji, granice między realnością i nierealnością czy (bliżej ciała) kształt zwykłych, międzyludzkich relacji.

Autorki i autorów tego wydania, zajmujących się AI w teorii i w praktyce, poprosiliśmy więc o odpowiedzi na kluczowe związane z nią pytania. Jaka jest, jak działa, czym grozi i co daje, ale także czy zbawia, jak inspiruje oraz jak wyglądał świat mechaniki, robotów czy gromadzonych przez ludzkość danych, zanim powstała.

Gotowych odpowiedzi, jak zwykle, nie sugerujemy. I nawet jeśli bez trudu znajdą Państwo chatbot, który przeczyta to wydanie, a następnie spróbuje takie odpowiedzi podsunąć – ośmielam się jednak zaproponować samodzielną lekturę. O tym zresztą również jest tutaj mowa: rewolucja AI może sprawić, że zyskamy więcej czasu na czytanie – dla przyjemności.

− Michał OKOŃSKI, redaktor wydania

W wydaniu specjalnym piszą m. in.:

‣ laureaci Grand Press Technology 2023 Agata KAŹMIERSKA i Wojciech BRZEZIŃSKI;

‣ filozof nauki Łukasz LAMŻA;

‣ Aleksander MĄDRY, szef działu gotowości w Open AI (twórcy Chata GPT);

‣ Michał KOSIŃSKI, autor badań z Uniwersytetu Stanforda o tym jak niewiele trzeba, by Facebook mógł wiedzieć o nas prawie wszystko po ledwie kilku kliknięciach;

‣ Jacek DUKAJ, pisarz i publicysta

‣Tomasz STAWISZYŃSKI, filozof i felietonista

‣ Michał KRASENKOW, arcymistrz szachowy, swego czasu dziesiąty gracz na świecie

‣ Evanna HU, ekspertka NATO i Rady Atlantyckiej

‣ Dariusz KOT, filolog zajmujący się światopoglądami poreligijnymi

‣ Katrin AMUNTS, neurobiolożka, była dyrektowa naukowa Human Brain Project, kierująca Instytutem Badań nad Mózgiem

‣ Aleksandra PRZEGALIŃSKA, filozofka, prorektorka Akademia Leona Koźmińskiego - Kozminski University

‣ Piotr DURKA z Wydziału Fizyki UW, specjalizujący się w fizyce biomedycznej, którego zespół prowadzi badania nad interfejsem mózg-komputer

‣ Olga DRENDA, antropolożka kultury, autorka Duchologii, dyrektorka Festiwalu Conrada

I inni.

Weź, czytaj i rośnij z nami!