Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz / Bartosz Rakoczy

Ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej została uchwalona w zupełnie innych realiach ustrojowych i do dnia dzisiejszego nie doczekała się nowelizacji dostosowującej ją do współczesnego polskiego systemu prawnego. Po jej uchwaleniu podpisano i ratyfikowano Konkordat oraz uchwalono i przyjęto Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Sama ustawa znajduje coraz większe zastosowanie praktyczne, a liczne orzeczenia prowadzą do wniosku, że rośnie jej znaczenie w systemie prawa polskiego. Te okoliczności skłoniły autora do podjęcia rozważań, których uwieńczeniem jest proponowany komentarz. Wyjaśnia w nim istotę i znaczenie poszczególnych przepisów, omawia użyte przez prawodawcę pojęcia, a w przypadku gdy dane pojęcie nie funkcjonuje już w systemie prawnym, poprzez wykładnię celowościową pokazuje jego aktualne rozumienie. Ważną częścią komentarza są odwołania do systemu prawa kanonicznego i literatury z tego zakresu oraz do innych przepisów prawa polskiego.

Adresaci:

Opracowanie adresowane jest przede wszystkim do notariuszy, sędziów, adwokatów i radców prawnych. Z pewnością będzie użyteczne również dla przedstawicieli nauki prawa wyznaniowego, cywilnego i administracyjnego oraz dla studentów.

Książka dostępna także w wersji elektronicznej. Kliknij i sprawdź --->


Wykaz skrótów 11
Wstęp 17
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej 23
Dział I. Kościół Katolicki w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 27
Rozdział 1. Przepisy ogólne 27
Art. 1. [Zakres przedmiotowy] 27 Art. 2. [Skuteczność prawa kanonicznego i swobodne wykonywanie władzy] 29 Art. 3. [Zakres przedmiotowy] 48 Art. 4. [Kompetencje Komisji Wspólnej] 54
Rozdział 2. Osoby prawne Kościoła i ich organy 57
Art. 5. [Struktura Kościoła] 57 Art. 6. [Osoby prawne Kościoła o zasięgu ogólnopolskim] 64 Art. 7. [Osobowość prawna terytorialnych jednostek organizacyjnych] 71 Art. 8. [Osobowość prawna personalnych jednostek organizacyjnych] 81 Art. 9. [Osobowość prawna szkół wyższych, instytutów naukowych i dydaktyczno-naukowych] 94 Art. 10. [Sposób uzyskiwania osobowości prawnej przez inne jednostki organizacyjne Kościoła] 100 Art. 11. [Odpowiedzialność za zobowiązania] 103 Art. 12. [Podmiotowość wydawnictw, zakładów, szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych] 109 Art. 13. [Tryb uzyskiwania osobowości prawnej] 111 Art. 14. [Osoby uprawnione do reprezentowania kościelnej osoby prawnej] 117
Dział II. Działalność Kościoła 123
Rozdział 1. Kult publiczny 123
Art. 15. [Organizowanie kultu publicznego] 123 Art. 15a. [Małżeństwo kanoniczne] 132 Art. 16. [Organizacja procesji, pielgrzymek i innych imprez o charakterze religijnym] 138 Art. 17. [Dni wolne od pracy] 146 Art. 18. [Nauczanie religii i religijne wychowanie] 152 Art. 19. [Miejsce nauczania religii] 158 Art. 20. [Prowadzenie szkół i innych placówek] 163 Art. 21. [Status prawny nauczycieli i wychowawców] 169 Art. 22. [Status prawny uczniów] 176 Art. 23. [Prowadzenie seminariów duchownych] 183 Art. 24. [Kształcenie się osób duchownych i członków zakonów] 189
Rozdział 3. Duszpasterstwo wojskowe i służba wojskowa osób duchownych 193
Art. 25. [Prawa osób pełniących służbę wojskową] 193 Art. 26. [Status prawny kapelanów wojskowych] 199 Art. 27. [Zadania Generalnego Dziekanatu Wojska Polskiego] 203 Art. 28. [Kompetencje Generalnego Dziekana Wojska Polskiego] 204 Art. 29. [Odraczanie służby wojskowej i służba duchownych i członków zakonu] 205
Rozdział 4. Duszpasterstwo specjalne 211
Art. 30. [Duszpasterstwo specjalne] 211 Art. 31. [Prawa osób przebywających w zakładach leczniczych i zamkniętych zakładach pomocy społecznej] 215 Art. 32. [Prawa osób tymczasowo aresztowanych i skazanych] 219
Rozdział 5. Organizacje kościelne, katolickie oraz stowarzyszenia katolików 228
Art. 33. [Prawo zrzeszania się] 228 Art. 34. [Pojęcie organizacji kościelnych] 231 Art. 35. [Pojęcie organizacji katolickich] 235 Art. 36. [Organizacje krzewienia trzeźwości] 239 Art. 37. [Inne organizacje] 242
Rozdział 6. Działalność charytatywno-opiekuńcza Kościoła 244
Art. 38. [Prawo do prowadzenia działalności charytatywno-opiekuńczej] 244 Art. 39. [Pojęcie działalności charytatywno-opiekuńczej] 249 Art. 40. [Źródła finansowania działalności charytatywno-opiekuńczej] 251
Rozdział 7. Budownictwo sakralne i kościelne. Cmentarze 255
Art. 41. [Prawo realizacji inwestycji sakralnych i kościelnych] 255 Art. 42. [Zagospodarowanie przestrzenne i gospodarowanie gruntami] 262 Art. 43. [Finansowanie inwestycji sakralnych i kościelnych] 285 Art. 44. [Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego] 289 Art. 45. [Zakładanie i prowadzenie cmentarzy] 291
Rozdział 8. Kultura oraz środki masowego przekazywania 298
Art. 46. [Prawo do wydawania prasy, prowadzenia wydawnictw, poligrafii] 298 Art. 47. [Prawo do kolportażu prasy] 300 Art. 48. [Prawo do emisji Mszy św] 301 Art. 49. [Prawo do zakładania i prowadzenia teatrów, kin, wytwórni] 306 Art. 50. [Prawo do zakładania i prowadzenia archiwów i muzeów] 309 Art. 51. [Działalność w zakresie ochrony zabytków] 316
Dział III. Sprawy majątkowe kościelnych osób prawnych 317
Art. 52. [Prawa majątkowe Kościoła] 317 Art. 53. [skreślony] 322 Art. 54. [Wyłączenie prawa pierwokupu] 323 Art. 55. [Sytuacja podatkowoprawna Kościoła] 330 Art. 56. [Zwolnienie z należności celnych] 340 Art. 57. [Prawo do zbierania ofiar na cele religijne i inne] 342 Art. 58. [Prawo zakładania fundacji] 346 Art. 59. [Skutki zniesienia kościelnej osoby prawnej] 352
Dział IV. Przepisy przejściowe i końcowe 359
Rozdział 1. Regulacja spraw majątkowych Kościoła 359
Art. 60. [Nabycie własności nieruchomości] 359 Art. 61. [Wszczęcie postępowania regulacyjnego] 364 Art. 62. [Zadania Komisji Majątkowej] 368 Art. 63. [Sposoby regulacji spraw majątkowych] 373 Art. 64. [Skutki nieuzgodnienia orzeczenia] 378 Art. 65. [Sytuacja prawna zakładów służby zdrowia] 381 Art. 66. [Sprawy lokalowe] 383 Art. 67. [Postępowanie regulacyjne] 385 Art. 68. [Termin złożenia wniosku] 386 Art. 69. [Skutki podatkowoprawne darowizny] 387 Art. 70. [Postępowanie regulacyjne co do użytkowania wieczystego] 388 Art. 70a. [Status prawny nieruchomości na Ziemiach Zachodnich i Północnych] 389 Art. 71. [Ubezpieczenie społeczne duchownych] 391
Rozdział 2. Przepisy przejściowe 392
Art. 72. [Udowodnienie posiadania osobowości prawnej] 392 Art. 73. [Zmiana nazwy kościelnych osób prawnych] 394
Rozdział 3. Zmiany w przepisach obowiązujących 396
Art. 74. [Przepisy zmieniające] 396 Art. 75. [Zachowanie mocy obowiązującej przez przepisy wykonawcze] 401
Rozdział 4. Przepisy końcowe 401
Art. 76. [Utrata mocy obowiązującej przez przepisy dotychczas obowiązujące] 401 Art. 77. [Wejście w życie ustawy] 404
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej 405