Katarzyna Grzybczyk doktor habilitowany nauk prawnych; pracownik Katedry Prawa Cywilnego i Prawa Prywat-
nego Międzynarodowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Zajmuje się problematyką prawa cywilnego, autorskiego i prawa reklamy; autorka licznych publikacji z tego zakresu, m.in. Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne (Warszawa 2012), Prawo reklamy (Warszawa 2012).
Książka przedstawia analizę działalności twórczej internautów, w szczególności dotyczącej opowiadań fan? ction,
w świetle obowiązujących przepisów prawnoautorskich.
W monogra? i zaprezentowano m.in.:
zjawiska socjologiczne i kulturowe w Polsce i na świecie, które powinny być uwzględniane przy ocenie naruszeń praw autorskich;
najnowsze teorie sztuki i literatury;
kwestie prawne związane z utworami zależnymi, utworami inspirowanymi czy parodią;
problematykę fan? ction na tle regulacji prawnych wraz z propozycjami możliwych rozwiązań;
orzecznictwo amerykańskie, które może być punktem odniesienia w przypadku sporów na tle prawa kontynentalnego;
propozycje de lege ferenda rozwiązań prawnych dotyczących opowiadań fan?ction.
Publikacja przeznaczona jest dla adwokatów, radców prawnych, sędziów i prokuratorów, a także pracowników
naukowych oraz studentów prawa, kulturoznawstwa, socjologii czy teorii sztuki. Zainteresuje również wydawców
oraz administratorów stron internetowych.
Wykaz skrótów 9
Rozdział I Opowiadania fanfiction a prawo autorskie 11
1.1. Wprowadzenie 12 1.2. Pojęcie fanfiction 26 1.3. Rodzaje opowiadań fanfiction 32 1.4. Fanfiction a fair use 35 1.5. Fanfiction a dozwolony użytek osobisty 49 1.6. Fanfiction jako parodia 56 1.7. Ograniczenie dozwolonego użytku 73 1.8. Podsumowanie 76
Rozdział II Koncepcje dzieła literackiego w naukach pozaprawnych - inne spojrzenie 80
2.1. Wprowadzenie 80 2.2. Fenomenologia 88 2.3. Postmodernizm 90 2.3.1. Semiotyka 92 2.3.2. Metalingwistyka i Michaił Bachtin 95 2.3.3. Intertekstualność 97 2.3.4. Dekonstrukcjonizm 103 2.4. Badania kulturowe 104 2.5. Cyfrowy zwrot w humanistyce i sztuce 112 2.5.1. Dzieło literackie w sieci - dzieło zdigitalizowane 113 2.6. Podsumowanie 118 2.6.1. Fanfiction jako dzieło literackie 120 2.6.2. Przypadek Harry'ego Pottera 129
Rozdział III Kultura konwergencji (partycypacji, uczestnictwa, remiksu) 131
3.1. Wprowadzenie 131 3.2. Kultura konwergencji 132 3.2.1. Web 2.0 134 3.2.2. Prosument 141 3.2.3. Pro-am 144 3.2.4. Społeczeństwo sieci 151 3.2.5. Konwergencja mediów i technologii 156 3.2.6. Konwergencja prawna 158 3.3. Kultura remiksu 158 3.3.1. Dadaizm 161 3.3.2. Lettryzm i sytuacjonizm 162 3.3.3. Subwersja, twórcza kontestacja, zagłuszanie kultury 167 3.3.4. Mashup 171 3.3.5. Światotworzenie 173 3.4. Kultura fanowska 175 3.5. Podsumowanie 185
Rozdział IV Wnioski końcowe 187
4.1. Podsumowanie 187 4.2. Propozycje rozwiązań prawnych 195 4.2.1. Redefinicja utworów zależnych 196 4.2.2. Dozwolony użytek osobisty 198 4.2.3. Dozwolony użytek publiczny 201 4.2.4. Ograniczone licencje 203 4.2.5. Organizacje fanowskie 206 4.3. Zakończenie 208
Bibliografia 209