Prawo rodzinne / Katarzyna Tryniszewska

Wszystkie publikacje z serii Biblioteka Pomocy Społecznej zostały przygotowane z myślą o praktykach i przeznaczone są dla pracowników socjalnych i pracowników administracji samorządowej. Ułatwią im wykonywanie obowiązków i pomogą znaleźć rozwiązania w kontrowersyjnych nieraz sytuacjach, z którymi mogą się zetknąć w swojej pracy.

W dziesiątej książce z tej serii zawarto komentarz do przepisów prawa rodzinnego, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się w praktyce pytania w zakresie omawianej dziedziny prawa, wzory pism procesowych i zbiór przepisów prawa rodzinnego. Struktura publikacji pozwala na prześledzenie problematyki prawa rodzinnego począwszy od ustalenia pochodzenia dziecka poprzez aspekty władzy rodzicielskiej, przysposobienia, alimentów oraz kontaktów z dzieckiem. W pracy uwzględniono również problematykę pieczy zastępczej i przymusowego odebrania dziecka od osoby nieuprawnionej. Książka zawiera ponadto opis procedur sądowych z zakresu prawa rodzinnego.

Opracowanie przeznaczone jest dla pracowników sektora pomocy społecznej, wspierania rodziny i pieczy zastępczej. Zainteresuje również profesjonalnych pełnomocników procesowych, aplikantów i studentów prawa.


Katarzyna Tryniszewska adwokat, prowadzi indywidualną kancelarię adwokacką specjalizującą się w sporach sądowych. Posiada bogate doświadczenie sądowe w sprawach rodzinnych, w szczególności z zakresu władzy rodzicielskiej, przysposobienia, rozwodów, alimentów i kontaktów z dzieckiem. Prowadzi wykłady dla aplikantów adwokackich; jest prelegentem szkoleń dla pracowników sektora pomocy społecznej, realizowanych na terenie całego kraju; autorka jedynego na rynku wydawniczym komentarza do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Warszawa 2015).

Wykaz skrótów 11
CZĘŚĆ I KOMENTARZ
Rozdział I Pochodzenie dziecka 15 1. Pokrewieństwo i powinowactwo 15 1.1. Pokrewieństwo 15 1.2. Powinowactwo 16 1.3. Osoby bliskie 17 2. Macierzyństwo 18 2.1. Urodzenie dziecka jako źródło macierzyństwa 18 2.2. Zaprzeczenie macierzyństwa 18 2.3. Ustalenie macierzyństwa 21 3. Ojcostwo 22 3.1. Domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa 22 3.2. Zaprzeczenie ojcostwa 23 3.3. Uznanie ojcostwa 27 3.4. Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa 32 3.5. Ustalenie ojcostwa 34 4. Podsumowanie 37
Rozdział II Władza rodzicielska 39 1. Zakres władzy rodzicielskiej 39 2. Rozstrzyganie o istotnych sprawach dziecka 43 3. Reprezentowanie dziecka przez rodziców 44 4. Zarządzanie majątkiem dziecka 45 5. Ingerencja w wykonywanie władzy rodzicielskiej 47 5.1. Nadzór kuratora 54 5.2. Praca z asystentem rodziny 55 5.3. Skierowanie do placówki wsparcia dziennego 58 5.4. Piecza zastępcza 58 6. Ograniczenie władzy rodzicielskiej 68 7. Zawieszenie władzy rodzicielskiej 70 8. Pozbawienie władzy rodzicielskiej 71 9. Postępowanie przed sądem w sprawie władzy rodzicielskiej 75 10. Przymusowe odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej 78 11. Podsumowanie 80
Rozdział III Adopcja 81 1. Przesłanki przysposobienia 81 1.1. Małoletność dziecka 81 1.2. Zdolność do czynności prawnych, kwalifikacje osobiste rodziców adopcyjnych, opinia kwalifikacyjna oraz świadectwo ukończenia szkolenia 82 1.3. Odpowiednia różnica wieku rodziców adopcyjnych i dziecka 83 1.4. Zgoda na adopcję 83 2. Procedura adopcyjna prowadzona przez ośrodek adopcyjny 84 2.1. Zadania ośrodka adopcyjnego 84 2.2. Kwalifikacja dzieci do przysposobienia 86 2.3. Przysposobienie rodzeństwa 89 2.4. Adopcja zagraniczna 90 3. Procedura adopcyjna wobec kandydatów do przysposobienia dziecka 91 4. Rodzaje adopcji 93 4.1. Adopcja wspólna 93 4.2. Adopcja pełna 94 4.3. Adopcja całkowita 95 4.4. Adopcja niepełna 96 4.5. Adopcja ze wskazaniem 96 5. Osobista styczność z dzieckiem (okres preadopcyjny) 98 6. Zmiana nazwiska dziecka i sporządzenie aktu urodzenia 99 7. Rozwiązanie przysposobienia 100 8. Postępowanie o adopcję przed sądem 101 9. Podsumowanie 102
Rozdział IV Alimenty 103 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych 103 1.1. Niedostatek 104 1.2. Małoletność i usamodzielnienie się dzieci 105 1.3. Równa stopa życiowa rodziców i dziecka 108 1.4. Usprawiedliwione potrzeby 109 1.5. Możliwości zarobkowe i majątkowe 110 2. Osoby zobowiązane do zapłaty alimentów 111 2.1. Obowiązek alimentacyjny krewnych w linii prostej oraz rodzeństwa 111 2.2. Obowiązek alimentacyjny małżonków 113 2.3. Obowiązek alimentacyjny w przysposobieniu niepełnym 115 2.4. Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka pozamałżeńskiego 116 2.5. Obowiązek alimentacyjny ojczymów, macoch, pasierbów 118 3. Zmiana wysokości alimentów oraz ich uchylenie 119 3.1. Zmiana wysokości alimentów 119 3.2. Uchylenie obowiązku alimentacyjnego 121 4. Dochodzenie alimentów przed sądem 123 5. Postępowanie egzekucyjne w sprawie o alimenty 127 6. Ś wiadczenia z funduszu alimentacyjnego 128 7. Podsumowanie 131
Rozdział V Kontakty z dzieckiem 132 1. Zasady ustalania kontaktów z dzieckiem przez rodziców 132 2. Ustalenie kontaktów przez sąd 137 2.1. Łączne rozpoznanie sprawy o władzę rodzicielską i kontakty 138 2.2. T reść wniosku o ustalenie kontaktów przez sąd 139 2.3. Zabezpieczenie kontaktów na czas trwania postępowania 140 2.4. Ograniczenie kontaktów z dzieckiem przez sąd 143 3. Ustalenie kontaktów dziecka z bliskimi osobami 145 4. Sądowa egzekucja postanowienia o kontaktach 146 5. Podsumowanie 150
CZĘŚĆ II WZORY DOKUMENTÓW
1. Pozew o zaprzeczenie ojcostwa 153 2. Pozew o ustalenie ojcostwa i alimenty 156 3. Wniosek o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka wraz z wnioskiem o zabezpieczenie 159 4. Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego 162 5. Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej 165 6. Wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej niezawodowej 168 7. Wniosek o przysposobienie 171 8. Pozew o alimenty wraz z wnioskiem o zabezpieczenie 174 9. Pozew o podwyższenie alimentów 178 10. Pozew o uchylenie alimentów 180 11. Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem wraz z wnioskiem o zabezpieczenie 183 12. Porozumienie wychowawcze 185
CZĘŚĆ III PYTANIA I ODPOWIEDZI
Rozdział I Pochodzenie dziecka 189 1. Skutki zaprzeczenia ojcostwa w zakresie dziedziczenia, alimentów, nazwiska dziecka 189 2. Ustalenie macierzyństwa przez matkę genetyczną dziecka 190 3. Zaprzeczenie ojcostwa w trakcie sprawy o rozwód 191 4. Władza rodzicielska w razie sądowego ustalenia ojcostwa 192
Rozdział II Władza rodzicielska 193 1. Skutki pozbawienia władzy rodzicielskiej jednego z rodziców 193 2. Zezwolenie sądu na odrzucenie spadku przez rodziców 194 3. Przydzielenie rodzinie asystenta w razie nieprawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej 195 4. Skutki odmowy współpracy z asystentem rodziny przez rodziców 195 5. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej przez sąd przed pozbawieniem władzy rodzicielskiej 196 6. Ograniczenie władzy rodzicielskiej w razie braku porozumienia wychowawczego rodziców 197 7. Termin na pozbawienie władzy rodzicielskiej wobec dziecka w pieczy zastępczej 198
Rozdział III Adopcja 200 1. Obowiązkowe szkolenie kandydatów do przysposobienia dziecka 200 2. Zgłoszenie dziecka do ośrodka adopcyjnego przy adopcji ze wskazaniem 201 3. Adopcja ze wskazaniem na rzecz konkubenta 201 4. Rozwiązanie adopcji z dzieckiem pełnoletnim 202
Rozdział IV Alimenty 203 1. Dochodzenie alimentów na rzecz pełnoletniego dziecka przez jego rodzica 203 2. Uchylenie alimentów na rzecz małżonka niewinnego rozpadowi małżeństwa 204 3. Obniżenie alimentów na dziecko w razie urodzenia się rodzicowi kolejnego dziecka 204 4. Wygaśnięcie alimentów z datą osiągnięcia pełnoletności 205 5. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego - tylko w razie spełnienia określonych warunków 205
Rozdział V Kontakty z dzieckiem 207 1. Ustalenie kontaktów przez rodziców z pominięciem sądu 207 2. Kontakty z dzieckiem rodzica pozbawionego władzy rodzicielskiej 208 3. Prawo dziadków do kontaktów z wnukiem 208 4. Egzekucja sądowa obowiązku wykonywania kontaktów z dzieckiem przez rodzica 209 5. Łączne rozpoznanie spraw o władzę rodzicielską oraz o kontakty 210
CZĘŚĆ IV AKTY PRAWNE
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (wyciąg) 215 Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (wyciąg) 245 Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (wyciąg) 265
Literatura 283