Beata Rogalska doktor nauk prawnych; radca prawny; wykładowca na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku Prawo finansowe i skarbowość; autorka książek: Podatkowe rejestry podmiotowe w polskim systemie prawnym (Warszawa 2014); NIP zasady ewidencji podatkowej (Warszawa 2002); Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług (Warszawa 2003) oraz około 200 artykułów w czasopismach fachowych. Jest również współautorką pracy zbiorowej napisanej pod red. prof. dr. hab. Witolda Modzelewskiego: Nowy podatek od towarów i usług 1 maja 2004 r. (Warszawa 2004).
Opracowanie zawiera analizę najważniejszych aspektów związanych z opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług robót budowlanych i obrotu nieruchomościami, z uwzględnieniem rozstrzygnięć sądów administracyjnych oraz interpretacji indywidualnych. Autorka wyraża własne poglądy i niejednokrotnie poddaje krytyce sposób interpretowania prawa przez przedstawicieli administracji podatkowej, a także sądy administracyjne. Przedstawienie interpretacji indywidualnych i rozstrzygnięć sądów niezależnie od własnej, autorskiej oceny pozwoli czytelnikowi w znacznym
stopniu ograniczyć niepewność co do sposobu interpretowania prawa przez władze administracyjne i sądownicze.
W publikacji omówiono m.in.:
zasady opodatkowania dostawy nieruchomości,
zagadnienia związane z budownictwem objętym społecznym programem mieszkaniowym,
moment powstania obowiązku podatkowego,
opodatkowanie usług transgranicznych,
prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony,
zasady dokumentowania transakcji,
zagadnienia związane z odszkodowaniem w trakcie trwania procesu budowlanego.
Książka przeznaczona jest dla pracowników działów finansowych i księgowych, przedsiębiorców prowadzących działalność w branży budowlanej oraz w obrocie nieruchomościami. Będzie również pomocnym źródłem dla radców prawnych, doradców i konsultantów podatkowych, a także urzędników administracji podatkowej.
Wykaz skrótów 9
Wstęp 11
Rozdział I Pojęcie podatnika w świetle reguł opodatkowania obrotu nieruchomościami oraz usług (robót) budowlanych 13 1. Zorganizowany (profesjonalny) charakter obrotu nieruchomościami jako kryterium decydujące o statusie podatnika 13 2. Wola wykonywania działalności gospodarczej jako przesłanka uzyskania statusu podatnika 17 3. Kurator 20 4. Płatnik 23
Rozdział II Zasady opodatkowania dostawy nieruchomości 24 1. Dostawa terenów niezabudowanych 26 2. Dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia 31 3. Dostawa budynków, budowli lub ich części bez prawa do odliczenia podatku naliczonego 41 4. Opcja wyboru opodatkowania dostawy budynku, budowli lub ich części 44 5. Oddanie zabudowanego gruntu w użytkowanie wieczyste 45 6. Wywłaszczenie nieruchomości za odszkodowaniem 48 7. Dostawa związana z wydaniem lokalu lub domu jednorodzinnego przez spółdzielnię na rzecz jej członka 49
Rozdział III Najem i dzierżawa 51 1. Warunki zwolnienia od podatku usług najmu i dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym 52 2. Usługi związane z zakwaterowaniem 56 3. Zasady ustalania limitu sprzedaży w rozumieniu art. 113 ust. 1 i ust. 9 u.p.t.u. przez podatników świadczących usługi najmu i dzierżawy 57 4. Zwolnienie od podatku dzierżawy gruntów przeznaczonych na cele rolnicze 58 5. Rozliczanie mediów związanych z usługą najmu 59
Rozdział IV Czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni 67
Rozdział V Budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym 70 1. Definicja budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym 71 2. Kategorie budynków, budowli i obiektów budowlanych w świetle PKOB 73 3. Sprzedaż nieukończonych obiektów budownictwa mieszkaniowego 74 4. Rodzaje czynności podlegających opodatkowaniu obniżoną stawką podatku od towarów i usług 76 5. Dostawa lokalu mieszkalnego z garażem 81 6. Zasady ustalania i dokumentowania powierzchni lokalu lub budynku 85 7. Opodatkowanie robót budowlanych dotyczących budynków jednorodzinnych 88 8. Opodatkowanie robót budowlanych dotyczących budynków wielorodzinnych i budynków zbiorowego zamieszkania 89 9. Opodatkowanie robót budowlanych dotyczących lokali mieszkalnych przekraczających limit 150 m2 powierzchni użytkowej 92 10. Wykonanie robót budowlanych z wykorzystaniem własnych materiałów 93 11. Zasady opodatkowania robót budowlanych związanych z infrastrukturą towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu 96 12. Opodatkowanie robót budowlanych dotyczących garaży 99 13. Opodatkowanie robót konserwacyjnych 100 14. Zmiana stawek w okresie przejściowym 101
Rozdział VI Moment powstania obowiązku podatkowego 103 1. Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług (robót) budowlanych lub budowlano-montażowych 103 2. Obowiązek podatkowy w przypadku dostawy nieruchomości 106 3. Obowiązek podatkowy w przypadku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste 108 4. Obowiązek podatkowy z tytułu usług najmu i dzierżawy 109
Rozdział VII Opodatkowanie usług transgranicznych 110
Rozdział VIII Mechanizm odwróconego obciążenia 114
Rozdział IX Przeliczanie walut 124
Rozdział X Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony 126 1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku braku rejestracji w rejestrze podatników 127 2. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w przypadku prowadzenia działalności mieszanej 130 3. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w przypadku mechanizmu odwróconego obciążenia 141 4. Termin obniżenia podatku należnego o podatek naliczony 148
Rozdział XI Deklaracje 150
Rozdział XII Korekty podatku naliczonego 152
Rozdział XIII Zasady dokumentowania transakcji 161 1. Faktury 161 2. Faktury korygujące 167 3. Noty korygujące 169 4. Refakturowanie 170 5. Puste faktury 171 6. Anulowanie faktury 172
Rozdział XIV Odszkodowanie w trakcie procesu budowlanego 174 1. Odszkodowanie w związku z tolerowaniem sytuacji 175 2. Odszkodowanie w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy 177 3. Odszkodowanie w związku z bezumownym korzystaniem z terenu 178 4. Funkcja odszkodowawcza niezwróconych kwot zaliczek 180
Rozdział XV Reprezentacja, reklama i sponsoring w branży budowlanej 182 1. Próbki i prezenty o małej wartości 183 2. Foldery informacyjne, plakaty i ulotki 185 3. Filmy reklamowe 186 4. Reklama na tablicach, billboardach i stronach internetowych 186 5. Przekazanie pracownikom odzieży służbowej z logo firmy 187 6. Poczęstunek i usługi kateringowe 188 7. Sponsoring 189 8. Zmiany w zakresie zasad opodatkowania usług reklamowych w latach 2011-2013 195
Rozdział XVI Znaczenie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług 198
Rozdział XVII Zwrot VAT za materiały budowlane 201
Wykaz aktów prawnych 207
Bibliografia 211