Książka zawiera najistotniejsze materiały dotyczące obrotu prawnego z zagranicą w sprawach cywilnych i karnych: zaktualizowane wykazy umów, których Polska jest stroną, wzory pism, informacje o wzajemności i wykazy sądów zagranicznych. Dzięki temu jest cennym opracowaniem, poszukiwanym na rynku ze względu na całościowe ujęcie tej problematyki.
W jedenastym wydaniu książki uwzględniono zmiany, jakie pojawiły się w umowach międzynarodowych i konwencjach, dodano nowe akty, jak np. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 z 15.05.2014 r. ustanawiające procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych, rozporządzenie Rady 2019/1111 z 25.06.2019 r. w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę.
W celu ułatwienia stosowania poszczególnych aktów prawnych zamieszczono szczegółowe informacje praktyczne o wzajemnych relacjach pomiędzy umowami międzynarodowymi, a także pomiędzy takimi umowami a aktami prawa europejskiego.
Adresaci:
Publikacja jest przewodnikiem dla prawników praktyków: sędziów, adwokatów, prokuratorów oraz radców prawnych.
DZIAŁ I. Przepisy wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
DZIAŁ II. Przepisy wspólne w sprawach cywilnych i karnych . . . . . . . . . . . . . 24
DZIAŁ III. Czynności sądów z zakresu międzynarodowego postępowania
DZIAŁ IV. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków
międzynarodowych . . . . . . 37
DZIAŁ V. Przepis końcowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
2. Wzory pism stanowiące załączniki do rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2002 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
3. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r.
w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych
oraz innych działów administracji sądowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
4. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r.
Regulamin urzędowania sądów powszechnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
5. Wzory pism dotyczących obrotu prawnego w sprawach cywilnych
z Federacją Rosyjską wraz z wykazem właściwych organów Federacji
Rosyjskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104
6. Wzory pism dotyczących obrotu prawnego w sprawach cywilnych
z Ukrainą wraz z wykazem właściwych organów Ukrainy . . . . . . . . . . . . . . . 114
7. Wzory pism dotyczących obrotu prawnego w sprawach cywilnych
i karnych z Republiką Białorusi wraz z wykazem właściwych sądów
Republiki Białorusi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
8. Wzory pism dotyczących doręczania za granicą dokumentów sądowych
i pozasądowych na podstawie Konwencji o doręczaniu za granicą
dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych
lub handlowych, podpisanej w Hadze dnia 15 listopada 1965 r.,
wraz ze wskazaniem organów przyjmujących innych państw . . . . . . . . . . . . . 135
9. Informacja dotycząca ponoszenia przez sądy polskie kosztów doręczenia
w Kanadzie dokumentów w sprawach cywilnych lub handlowych . . . . . . . . 152
10. Oświadczenie Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczące wykonywania
Konwencji o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych
i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych,
sporządzonej w Hadze dnia 15 listopada 1965 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
11. Wzór wniosku o przeprowadzenie dowodu lub wykonanie innych
czynności sądowych na podstawie Konwencji o przeprowadzaniu
dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych,
sporządzonej w Hadze dnia 18 marca 1970 r. wraz ze wskazaniem
organów przyjmujących innych państw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
12. Wzory wniosków o zwrot dziecka i wykonanie prawa do osobistych
kontaktów na podstawie Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów
uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzonej w Hadze dnia
25 października 1980 r. wraz z objaśnieniami i wykazem organów
przyjmujących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170
13. Wykaz organów centralnych wyznaczonych na podstawie Europejskiej
konwencji o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń dotyczących pieczy
nad dzieckiem oraz o przywracaniu pieczy nad dzieckiem,
sporządzonej w Luksemburgu dnia 20 maja 1980 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
14. Wzór wniosku o udzielenie pomocy sądowej na podstawie Konwencji
o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach
międzynarodowych, sporządzonej w Hadze dnia 25 października 1980 r.
wraz z wykazem organów przyjmujących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
15. Wzór wniosku o przyznanie pomocy sądowej za granicą na podstawie
Porozumienia europejskiego w sprawie przekazywania wniosków
o przyznanie pomocy sądowej, sporządzonego w Strasburgu dnia 27 stycznia
1977 r. wraz ze wskazaniem organów przyjmujących innych państw . . . . . . . . . 218
16. Wykaz organów przyjmujących wyznaczonych na podstawie Konwencji
europejskiej o informacji o prawie obcym, sporządzonej dnia 7 czerwca
1968 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
17. Wzór wniosku o sprawdzenie aktu lub dokumentu na podstawie Konwencji
nr 17 w sprawie zwolnienia od legalizacji niektórych aktów i dokumentów . . . 236
18. Komunikaty w sprawie ustalenia istnienia wzajemności pomiędzy Polską
a niektórymi prowincjami Kanady w zakresie wykonywania orzeczeń
uwzględniających roszczenia o alimenty w sprawach ze stosunków
rodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
20. Informacje o wybranych aktach prawa europejskiego z zakresu prawa
karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736
20.1. Konwencja o ochronie interesów finansowych Wspólnot
Europejskich, sporządzona w Brukseli dnia 26 lipca 1995 r. . . . . . . . 736
20.2. Konwencja w sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszy
Wspólnot Europejskich i funkcjonariuszy Państw Członkowskich
Unii Europejskiej, sporządzona w Brukseli dnia 26 maja 1997 r. . . . 737
20.3. Decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca
2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury
wydawania osób między Państwami Członkowskimi . . . . . . . . . . . . . 738
20.4. Decyzja ramowa Rady 2005/214/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r.
w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar
o charakterze pieniężnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 764
21. Wykaz obowiązujących Polskę umów wielostronnych z zakresu obrotu
prawnego z zagranicą w sprawach cywilnych z informacjami o państwach
będących stronami tych umów (wybór) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 898
21.1. Konwencja dotycząca procedury cywilnej, podpisana w Hadze
dnia 1 marca 1954 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 898
21.2. Konwencja o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą,
sporządzona w Nowym Jorku dnia 20 czerwca 1956 r. . . . . . . . . . . . . 901
21.3. Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń
arbitrażowych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 10 czerwca
1958 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
21.4. Konwencja nr 3 dotycząca międzynarodowej wymiany informacji
z zakresu stanu cywilnego, sporządzona w Stambule dnia
4 września 1958 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .903
21.5. Europejska Konwencja o międzynarodowym arbitrażu handlowym,
sporządzona w Genewie dnia 21 kwietnia 1961 r. . . . . . . . . . . . . . . . . 903
21.6. Konwencja dotycząca kolizji praw w przedmiocie formy
rozporządzeń testamentowych, sporządzona w Hadze dnia
5 października 1961 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
21.7. Konwencja znosząca wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów
urzędowych, sporządzona w Hadze dnia 5 października 1961 r. . . . . 904
21.8. Konwencja w sprawie zgody na zawarcie małżeństwa, najniższego
wieku małżeńskiego i rejestracji małżeństw, otwarta do podpisu
w Nowym Jorku dnia 10 grudnia 1962 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 905
21.9. Konwencja o odpowiedzialności osób utrzymujących hotele za
rzeczy wniesione przez gości hotelowych, sporządzona w Paryżu
dnia 17 grudnia 1962 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 906
21.10. Konwencja o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych
i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych,
sporządzona w Hadze dnia 15 listopada 1965 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 906
21.11. Europejska Konwencja o przysposobieniu dzieci, sporządzona
w Strasburgu dnia 24 kwietnia 1967 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 907
21.12. Konwencja europejska o zniesieniu wymogu legalizacji
dokumentów sporządzonych przez przedstawicieli
dyplomatycznych lub urzędników konsularnych, sporządzona
w Londynie dnia 7 czerwca 1968 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 908
21.13. Konwencja europejska o informacji o prawie obcym, sporządzona
w Londynie dnia 7 czerwca 1968 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 908
21.14. Konwencja o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach
cywilnych lub handlowych, sporządzona w Hadze dnia 18 marca
1970 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .909
21.15. Konwencja o uznawaniu rozwodów i separacji, sporządzona
w Hadze dnia 1 czerwca 1970 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 910
21.16. Konwencja o prawie właściwym dla wypadków drogowych,
sporządzona w Hadze dnia 4 maja 1971 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 910
21.17. Konwencja o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych,
sporządzona w Hadze dnia 2 października 1973 r. . . . . . . . . . . . . . . . 911
21.18. Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń odnoszących się
do obowiązków alimentacyjnych, sporządzona w Hadze
dnia 2 października 1973 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 912
21.19. Konwencja o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży
towarów, sporządzona w Nowym Jorku dnia 14 czerwca 1974 r. . . . 913
21.20. Protokół o zmianie Konwencji o przedawnieniu
w międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzony w Wiedniu
dnia 11 kwietnia 1980 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 913
22. Wykaz obowiązujących Polskę umów wielostronnych z zakresu obrotu
prawnego z zagranicą w sprawach karnych z informacjami o państwach
będących stronami tych umów (wybór) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .939
22.1. Europejska Konwencja o ekstradycji, sporządzona w Paryżu
dnia 13 grudnia 1957 r., Protokół dodatkowy do tej Konwencji,
sporządzony w Strasburgu dnia 15 października 1975 r.,
i Drugi Protokół dodatkowy do tej Konwencji, sporządzony
w Strasburgu dnia 17 marca 1978 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 939
22.2. Trzeci Protokół dodatkowy do Europejskiej konwencji
o ekstradycji, sporządzony w Strasburgu
dnia 10 listopada 2010 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 941
22.3. Czwarty Protokół dodatkowy do Europejskiej konwencji
o ekstradycji, sporządzony w Wiedniu dnia 20 września 2012 r. . . . . 941
22.4. Europejska Konwencja o pomocy prawnej w sprawach
karnych, sporządzona w Strasburgu dnia 20 kwietnia 1959 r.,
wraz z Protokołem dodatkowym do tej Konwencji, sporządzonym
dnia 17 marca 1978 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 941
22.5. Drugi Protokół dodatkowy do Europejskiej Konwencji o pomocy
prawnej w sprawach karnych, sporządzony w Strasburgu
dnia 8 listopada 2001 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 945
22.6. Protokół dodatkowy do Konwencji europejskiej o informacji
o prawie obcym, sporządzony w Strasburgu dnia 15 marca 1978 r. 946
22.7. Europejska konwencja o zwalczaniu terroryzmu, sporządzona
w Strasburgu dnia 27 stycznia 1977 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 946
22.8. Protokół zmieniający do Europejskiej konwencji o zwalczaniu
terroryzmu, sporządzony w Strasburgu dnia 15 maja 2003 r. . . . . . . 947
22.9. Konwencja o przekazywaniu osób skazanych na karę pozbawienia
wolności w celu odbycia kary w państwie, którego są obywatelami,
sporządzona w Berlinie dnia 19 maja 1978 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 947
22.10. Konwencja o przekazywaniu osób skazanych, sporządzona
w Strasburgu dnia 21 marca 1983 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 948
22.11. Protokół dodatkowy do Konwencji o przekazywaniu osób
skazanych, sporządzony w Strasburgu dnia 18 grudnia 1997 r. . . . . . 948
22.12. Konwencja Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu nielegalnego
obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi,
sporządzona w Wiedniu dnia 20 grudnia 1988 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . 949
23. Wykaz umów dwustronnych zawartych przez Polskę z zakresu obrotu
prawnego z zagranicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 962
24. Informacja dotycząca zakresu terytorialnego zastosowania umów
zawartych z Wielką Brytanią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 971
25. Wykaz konwencji konsularnych łączących Polskę z innymi państwami . . . . 972
26. Wykaz umów międzynarodowych dotyczących problematyki
obywatelstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 978
27. Wykaz umów międzynarodowych dotyczących uznawania wyroków
orzekających rozwód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .979
28. Wykaz państw, w stosunkach z którymi wyroki orzekające rozwód
uznawane są z mocy prawa (w zakresie określonym przez umowy) . . . . . . . 981
29. Wykaz umów międzynarodowych dotyczących wykonywania orzeczeń
uwzględniających roszczenia o alimenty w sprawach ze stosunków
rodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .983
30. Wykaz państw, w stosunkach z którymi Rzeczpospolitą Polską obowiązują
umowy o udzielaniu pomocy prawnej w sprawach cywilnych . . . . . . . . . . . . 986
31. Wykaz państw, których obywatele korzystają w Polsce ze zwolnienia
od kosztów sądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .990
32. Wykaz państw, których obywatele korzystają w Polsce ze zwolnienia
od kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .993
33. Wykaz umów międzynarodowych dotyczących wykonywania orzeczeń
sądów w sprawach cywilnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .997
34. Wykaz państw, w stosunkach z którymi są wykonywane orzeczenia
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 999
35. Wykaz państw, w stosunkach z którymi są wykonywane na uproszczonych
zasadach orzeczenia o kosztach należnych Skarbowi Państwa w sprawach
cywilnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1001
36. Wykaz umów przewidujących zniesienie wymagania legalizacji
określonych zagranicznych dokumentów urzędowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1002
37. Wykaz państw, w stosunkach z którymi Rzeczpospolitą Polską obowiązują
umowy o udzielaniu pomocy prawnej w sprawach karnych . . . . . . . . . . . . . 1006
38. Informacja na temat wymagania tłumaczenia na język obcy wniosków
o udzielenie pomocy prawnej w sprawach karnych i załączonych
dokumentów, przesyłanych w trybie Europejskiej Konwencji o pomocy
prawnej w sprawach karnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1009
39. Wykaz umów, które utraciły moc w części dotyczącej pomocy prawnej
w sprawach karnych – na podstawie Europejskiej Konwencji o pomocy
prawnej w sprawach karnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1010
40. Wykaz umów dwustronnych zawartych między Rzecząpospolitą Polską
a innymi państwami, zawierających unormowania w zakresie przejęcia
ścigania karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1012
41. Wykaz umów zawartych między Rzecząpospolitą Polską a innymi
państwami, zawierających unormowania w zakresie przekazywania
skazanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1015
42. Informacja na temat wymagania tłumaczenia na język obcy wniosków
o przekazanie osób skazanych i załączników, przesyłanych w trybie
Konwencji z dnia 21 marca 1983 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1018
43. Wykaz państw, w stosunkach z którymi Rzeczpospolitą Polską obowiązują
umowy w zakresie wydawania osób ściganych lub skazanych . . . . . . . . . . . 1019
44. Informacja na temat wymagania tłumaczenia na język obcy wniosku
o ekstradycję i załączników, przesyłanych w trybie Europejskiej Konwencji
o ekstradycji, podpisanej w Paryżu dnia 13 grudnia 1957 r. . . . . . . . . . . . . . 1023
45. Wykaz umów, które utraciły moc w części dotyczącej ekstradycji
– na podstawie Europejskiej Konwencji o ekstradycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1024
46. Wykaz państw, których ustawodawstwa przewidują wydawanie
dokumentów stwierdzających możność zawarcia małżeństwa według
prawa ojczystego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1026
47. Wykaz państw, których ustawodawstwa nie przewidują wydawania
dokumentów stwierdzających możność zawarcia małżeństwa według
prawa ojczystego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1030
48. Wykaz państw, których ustawodawstwa wymagają uzyskania przez swoich
obywateli specjalnego zezwolenia na zawarcie małżeństwa z obywatelami
państw obcych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1031
49. Wykaz państw, które przewidują w swoich ustawodawstwach zawarcie
małżeństwa przez pełnomocnika lub uznają ważność małżeństw zawartych
za granicą przez pełnomocnika, zgodnie z prawem obowiązującym
w miejscu zawarcia małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1032
50. Wykaz państw będących stronami Konwencji nowojorskiej o dochodzeniu
roszczeń alimentacyjnych za granicą, sporządzonej w Nowym Jorku
dnia 20 czerwca 1956 r., oraz wskazanych przez te państwa organów
przesyłających i przyjmujących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1034
51. Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie listy ośrodków adopcyjnych
upoważnionych do współpracy z organami centralnymi innych państw
lub z licencjonowanymi przez rządy innych państw organizacjami
lub ośrodkami adopcyjnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1041
52. Wzór potwierdzenia zgodności przysposobienia międzynarodowego . . . . 1042
53. Informacja dotycząca immunitetu jurysdykcyjnego państw obcych . . . . . . 1046
54. Informacja dotycząca trybu doręczania pism sądowych obcemu
państwu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1049
55. Informacja dotycząca stwierdzenia prawomocności orzeczeń
rozwodowych w stanie Illinois (USA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1050
56. Informacja dotycząca stwierdzenia prawomocności orzeczeń
rozwodowych w Kanadzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1052
57. Informacja dotycząca wykonywania przez sądy polskie wniosków sądów
zagranicznych o doręczenie dokumentów w sprawach . . . 1053