Nielegalny pobór wody i nielegalne odprowadzanie ścieków. Aspekty prawne / Henryk Palarz

W książce omówiono ważne z praktycznego punktu widzenia zagadnienia nielegalnego poboru wody lub odprowadzania ścieków z urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych - zarówno bez zawarcia umowy, jak i poprzez celowe uszkodzenie albo pominięcie wodomierzy lub urządzeń pomiarowych. Autor przedstawił:

• różne formy popełniania tego typu wykroczeń i przestępstw,
• ujawnianie tych czynów w drodze profesjonalnie przeprowadzonej kontroli,
• wskazówki dotyczące metod ścigania,
• sposoby obciążania sprawców nielegalnego poboru wody lub odprowadzania ścieków,
• aspekty odpowiedzialności karnej i cywilnej.


Wykaz skrótów 13
Od Autora 17
Rozdział I Podstawowe definicje 19
1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne 19
1.1. Forma organizacyjna 20
1.2. Działalność pokrewna przedsiębiorstwa a nielegalny pobór wody lub nielegalne odprowadzanie ścieków 20
1.3. Brak wymaganego zezwolenia a nielegalny pobór wody lub nielegalne odprowadzanie ścieków 22
1.4. Przedsiębiorstwo jako podmiot z zarzutem nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 23
1.5. Spółka wodna jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne 24
1.6. Gmina jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne 26
2. Odbiorca usług 28
3. Wodomierze i urządzenie pomiarowe 30
4. Urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne 31
5. Nielegalny pobór wody i nielegalne odprowadzanie ścieków 33
5.1. Nielegalny pobór w sektorach sieciowych 33
5.2. Definicja ustawowa 34
5.3. Nielegalny pobór wody i nielegalne odprowadzanie ścieków sensu largo 36
5.4. Nielegalne odprowadzanie ścieków jako czyny zabronione przez inne ustawy 39
6. Nielegalne dostarczanie wody 40
Rozdział II Rola gminy w zwalczaniu nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 43
1. Uchwalenie regulaminu przez radę gminy 43
2. Zatwierdzanie taryf dla wody i ścieków oraz uchwalanie planu 46
3. Odmowa zatwierdzenia taryf z uwagi na poziom strat wywołany nielegalnym poborem wody lub nielegalnym odprowadzaniem ścieków 47
4. Zadania wójta jako organu zezwalającego i kontrolującego 50
Rozdział III "Gospodarskie" podejście do zjawiska a właściwa prewencja 54
1. Zwalczanie nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków "systemem gospodarczym" 54
2. Działania informacyjne 58
3. Klauzule w umowie o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków 60
4. Angażowanie innych osób w ujawnianie nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 63
5. Nagrody dla pracowników 65
Rozdział IV Kontrola odbiorców usług mająca na celu wykrycie nielegalnego poboru wody i nielegalnego odprowadzania ścieków 66
1. Kontrola a prawo wstępu 66
2. Odbiorcy usług i inne osoby kontrolowane 67
3. Osoby reprezentujące przedsiębiorstwo 70
4. Okazanie i treść pisemnego upoważnienia 72
5. Czas i miejsce kontroli 74
6. Kontrola dostawcy ścieków przemysłowych 76
7. Reprezentacja po stronie kontrolowanego 78
8. Protokół 80
9. Sposoby uregulowania procedury kontroli 82
10. Kontrola odbiorcy usług w ramach art. 7 pkt 2 i 4 u.z.z.w. 84
11. Wnioski de lege ferenda 86
Rozdział V Bezumowny pobór wody lub odprowadzanie ścieków 89
1. Forma pisemna umowy i skutki jej niezachowania 89
2. Bezumowny pobór wody (odprowadzanie ścieków) jako nieujawnienie się nowej osoby korzystającej z usług w istniejącej nieruchomości 92
3. Bezumowny pobór wody i odprowadzanie ścieków przez samowolne przyłączenie 94
4. Bezumowne odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych 96
5. Brak umowy na piśmie - ocena stanów zastanych 97
6. Sądowe ustalenie treści umowy 100
7. Sądowe ustalenie istnienia umowy 102
Rozdział VI Odcięcie dostawy wody lub zamknięcie przyłącza kanalizacyjnego. Wypowiedzenie umowy 104
1. Odcięcie dostawy wody lub zamknięcie przyłącza kanalizacyjnego jako skutek nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 104
2. Nieodbieranie korespondencji przez odbiorcę usług (sprawcę) 108
3. Wypowiedzenie umowy jako skutek nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 110
4. Nieważność wypowiedzenia umowy 114
5. Podjęcie świadczenia usług 117
6. Postulaty de lege ferenda 121
7. Projekt Izby Gospodarczej "Wodociągi Polskie" 124
Rozdział VII Odpowiedzialność cywilnoprawna 128
1. Odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego 128
2. Roszczenie o bezpodstawne wzbogacenie 131
3. Zbieg roszczeń z art. 405 i 415 k.c. 133
4. Odpowiedzialność kontraktowa 135
5. Zbieg odpowiedzialności kontraktowej z deliktową 138
6. Odpowiedzialność za uszkodzenie wodomierza głównego i plomb 139
7. Odpowiedzialność odbiorcy usług za inne osoby 141
Rozdział VIII Wybrane zagadnienia procesowe cywilne 143
1. Przed procesem - umowa ugody z nielegalnie pobierającym 143
2. Faktura VAT czy nota obciążeniowa 145
3. Postępowanie uproszczone 147
4. Opinia biegłego 149
5. Ugoda sądowa 150
6. Powództwo o ustalenie nieistnienia wierzytelności z tytułu nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 152
7. Uniewinnienie w sprawie karnej a proces cywilny 153
Rozdział IX Klauzule umowne zabezpieczające przed nielegalnym poborem wody lub nielegalnym odprowadzaniem ścieków 155
1. Klauzule zabezpieczające przed bezumownym (pozaumownym) korzystaniem z usług 155
2. Klauzule zabezpieczające przed manipulacją na wodomierzu głównym / urządzeniu pomiarowym 158
3. Klauzule zabezpieczające przed celowym pominięciem wodomierza głównego / urządzenia pomiarowego 161
4. Inne klauzule 162
4.1. Klauzula umowna przed oszustwem ryczałtowca 162
4.2. Klauzula chroniąca przed bezumownym zrzutem deszczówki do kanalizacji deszczowej 164
4.3. Klauzule chroniące przed łamaniem zakazów z art. 9 ust. 1 i 2 u.z.z.w. 164
Rozdział X Wysokość odszkodowania 165
1. Wysokość odszkodowania zbliżona do rzeczywistej szkody 165
2. Kara umowna w regulaminie 169
3. Paragraf 18 ust. 1 rozporządzenia taryfowego niewykluczający kary umownej 172
4. Wnioski de lege ferenda 176
Rozdział XI Przepisy karne w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków 179
1. Ewolucja przepisów karnych w ustawie 179
2. Niedopuszczenie do kontroli 181
3. Bezumowny pobór wody 184
4. Wykroczenie stypizowane w art. 28 ust. 2 pkt 1 u.z.z.w. 188
5. Bezumowne odprowadzanie ścieków 194
6. Nielegalny pobór wody oznaczający z reguły nielegalne odprowadzanie ścieków 199
7. Czyny zabronione z art. 28 u.z.z.w. a odbiorca rozliczany według przeciętnych norm zużycia wody 200
8. Niestosowanie się do zakazów z art. 9 ust. 1 u.z.z.w. 202
9. Niestosowanie się do zakazów z art. 9 ust. 2 u.z.z.w. 204
10. Wnioski de lege ferenda dotyczące przepisów karnych 205
Rozdział XII Inne przepisy karne 209
1. Kradzież wody w sytuacji istnienia umowy zaopatrzeniowej 209
2. Uszkodzenie wodomierza głównego jako przestępstwo 211
3. Kradzież wody z włamaniem 214
4. Zbieg przepisów dotyczących przestępstw 217
5. Zbieg wykroczeń 218
6. Przestępstwo kradzieży wody jako czyn ciągły 219
7. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo przy wykroczeniach kodeksowych 220
7.1. Usiłowanie popełnienia wykroczenia 220
7.2. Podżeganie 220
7.3. Pomocnictwo 221
Rozdział XIII Oszustwo wodociągowo-kanalizacyjne 222
1. Pionierzy - energetyka 222
2. Przestępstwo oszustwa 224
3. Typizacja wykroczenia z art. 28 ust. 2 pkt 1 u.z.z.w. wykluczająca zarzut oszustwa i kradzieży wody z włamaniem 225
4. Oszustwo wodociągowe 227
5. Oszustwo ryczałtowca - woda 228
6. Oszustwo odprowadzającego ścieki 230
7. Oszustwo przy odprowadzaniu ścieków a modyfikacja § 16 ust. 6 rozporządzenia taryfowego 233
8. Rozcieńczanie ścieków przemysłowych 234
Rozdział XIV Charakterystyka kar i środków karnych 236
1. Kara ograniczenia wolności 236
2. Kara grzywny 237
3. Nawiązka 238
4. Obowiązek naprawienia szkody jako środek karny 241
5. Podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości jako środek karny 243
6. Kara aresztu przy trzecim podobnym wykroczeniu umyślnym 244
Rozdział XV Wybrane zagadnienia procesowe karne 246
1. Ocena bagatelizowania zjawiska nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków przez organy ścigania 246
2. Przedsiębiorstwo jako oskarżyciel posiłkowy 251
3. Przedsiębiorstwo jako pokrzywdzony wytaczający proces adhezyjny 253
4. Reprezentacja pokrzywdzonego w procesie karnym 256
5. Obrona sprawcy przez fałszywe oskarżenie innych osób o dokonanie nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków 257
Rozdział XVI Nielegalny pobór wody (odprowadzanie ścieków) w budynku wielolokalowym 259
1. Ustawowe zasady zawierania umów w budynkach wielolokalowych 259
2. Budynek wielolokalowy oraz jego właściciel lub zarządca 261
3. Umowa "ogólna" zawarta między przedsiębiorstwem a właścicielem (zarządcą) 264
4. Kary umowne zamieszczane w postanowieniach uchwał wspólnot 266
5. Kary umowne zamieszczane w regulaminach spółdzielni 271
6. Wstrzymanie dostaw wody do lokalu przez właściciela (zarządcę) budynku 273
7. Zawieranie umów w warunkach art. 6 ust. 6 u.z.z.w. 274
8. Uszkodzenie wodomierza w lokalu w aspekcie karnym 275
Bibliografia 277