Między ideowością a pragmatyzmem - tworzenie, wykładnia i stosowanie prawa. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Małgor / Krzysztof Rączka, Barbara Godlewska-Bujok, Eliza Maniewska, Wojciech Ostaszewski, Michał Raczkowski, Aleksandra Ziętek-Capiga

Księga powstała dla uczczenia działalności naukowej oraz sądowniczej Profesor Małgorzaty Gersdorf – jednej z najwybitniejszych przedstawicielek polskiej nauki prawa zatrudnienia, Sędzi Sądu Najwyższego w stanie spoczynku oraz Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego w latach 2014–2020.

Publikacja zawiera ponad 90 artykułów poświęconych problematyce prawa zatrudnienia, prawa zabezpieczenia społecznego, prawa i postępowania cywilnego, prawa ustrojowego, a także zasadom konstytucyjnym, prawom człowieka i zasadom unijnym w kontekście modelu stosunku świadczenia pracy. Ich autorami są reprezentanci nauki, praktyki prawniczej oraz władzy sądowniczej.

„Istotą tej księgi jest ofiarowanie produktu intelektu wielu osób – współpracowników, przyjaciół, uznanych naukowców, a także praktyków, którzy honorując Profesor Gersdorf jednocześnie wzbogacają dorobek nauki prawa oraz ułatwiają jego stosowanie w praktyce. Przygotowana księga dąży w pierwszej kolejności do upamiętnienia problematyki badawczej, którą głównie zajmowała się Jubilatka. Zawiera ponadto teksty powstałe na tle aktualnych zainteresowań naukowych ich autorów. Wreszcie, ze względu na funkcje publiczne Jubilatki, odnoszą się do podstawowych praw człowieka, ustroju sądownictwa, w tym do palącej kwestii niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej. W konsekwencji mamy do czynienia z księgą wielotematyczną (...), która może i powinna wywołać zainteresowanie szerokiego kręgu przedstawicieli władzy oraz wielu zawodów prawniczych (w tym ze środowisk akademickich)”.

Profesor Małgorzata Gersdorf – uczona, sędzia, nauczyciel

Krzysztof Rączka   | str.   5

Wykaz publikacji Prof. Małgorzaty Gersdorf  | str.   13

I. Zasady konstytucyjne, prawa człowieka i zasady unijne a model stosunku świadczenia pracy
(referaty na Konferencję jubileuszową dedykowaną Pani Profesor Małgorzacie Gersdorf, Uniwersytet Warszawski, 14 października 2022 r.)

• Społeczne, polityczne i kulturowe uwarunkowania… modelu zatrudnienia w Polsce
• Barbara Godlewska­‑Bujok, Wojciech Ostaszewski   | str.   39
• Kogo chronią standardy MOP?
• Zbigniew Hajn   | str.   53
• Świadczenie pracy według Konstytucji RP… i odzwierciedlenie tego w orzecznictwie
• Józef Iwulski   | str.   78
• Konstytucyjna zasada pomocniczości a wolność wyboru… przez wykonawcę pracy rodzaju umownej podstawy zatrudnienia
• Eliza Maniewska   | str.   91
• Model stosunku świadczenia pracy… w ujęciu ekonomicznej analizy prawa
• Michał Raczkowski, Aleksandra Ziętek­‑Capiga   | str.   112
• Czwarta rewolucja przemysłowa a prawo pracy
• Jakub Stelina   | str.   123
• Model stosunku pracy a prawo do zabezpieczenia społecznego
• Krzysztof Ślebzak   | str.   142
• Kilka refleksji o procesie autonomizacji pojęć pracownika i pracodawcy
• Monika Tomaszewska   | str.   155

II. Prawo zatrudnienia

• Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy. Kilka refleksji
• Małgorzata Barzycka­‑Banaszczyk   | str.   173
• Instytucja uprzedzenia w stosunku pracy
• Bohdan Bieniek, Agnieszka Górnicz­‑Mulcahy   | str.   187
• Cofnięcie misji kanonicznej a trwałość stosunku pracy nauczyciela religii
• Wojciech Brzozowski   | str.   200
• Zakres swobody umów w prawie urzędniczym
• Anna Dubowik   | str.   214
• Rezygnacja z pracowniczego statusu członków zarządu spółek… kapitałowych na gruncie ustawy z 9.06.2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami – krok w dobrym kierunku
• Tomasz Duraj   | str.   230
• Zawarcie umowy o pracę a nawiązanie stosunku pracy
• Ludwik Florek   | str.   247
• Postępowanie wewnętrzne w sprawach pracowniczych osób… zatrudnionych w instytucjach Unii Europejskiej
• Aneta Giedrewicz­‑Niewińska   | str.   261
• Dopuszczenie do pracy na mocy nieprawomocnego wyroku… – uwagi krytyczne
• Monika Gładoch   | str.   274
• Blaski i cienie tezy, że zatrudnienie nie musi mieć charakteru pracowniczego
• Gabriela Gospodarek   | str.   287
• Praca za pośrednictwem platform internetowych… w Chińskiej Republice Ludowej
• Piotr Grzebyk   | str.   302
• Między prywatnością a dostępem do informacji publicznej… – status pracowników publicznych uczelni wyższych
• Marek Grzywacz, Mariusz Rypina, Marek Wierzbowski   | str.   314
• Odpowiednie stosowanie art. 231 Kodeksu pracy… w postępowaniach upadłościowych. Wybrane zagadnienia
• Konrad Kamiński   | str.   325
• Kilka uwag o umowie o pracę i niektórych elementach jej treści
• Anna Kosut   | str.   339
• Rodzaje kierownictwa w działalności podmiotu leczniczego
• Zdzisław Kubot   | str.   354
• Prawo „do odłączenia” jako nowa instytucja… realizująca prawo do odpoczynku
• Małgorzata Kurzynoga   | str.   372
• O katalogu przesłanek niewypłacalności pracodawcy krytycznie
• Monika Latos­‑Miłkowska   | str.   393
• Wykonywanie pracy w sektorze kreatywnym… na przykładzie projektantów graficznych – wady i zalety świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę
• Monika Lewandowicz­‑Machnikowska   | str.   406
• Niepracownicze stosunki służbowe a stosunki pracy
• Marian Andrzej Liwo   | str.   416
• Pozostawanie pracownika w dyspozycji pracodawcy…, czyli o celowości redefinicji pojęcia czasu pracy
• Leszek Mitrus   | str.   427
• Sądowe dochodzenie roszczeń z tytułu dyskryminacji
• Tomasz Niedziński   | str.   442
• Wymóg posiadania kwalifikacji rolniczych w definicji rolnika… indywidualnego a staż pracy
• Adam Niewiadomski   | str.   451
• Wybrane społeczno-prawne aspekty wpływu pracy zdalnej… na syndrom wypalenia zawodowego
• Monika Nowak   | str.   463
• Wpływ obowiązku zapewniania dostępności… na poszerzanie zakresu wolności pracy osób z niepełnosprawnościami
• Magdalena Paluszkiewicz   | str.   489
• Wolność pracy w kapitalizmie
• Andrzej Patulski   | str.   506
• Prawo właściwe dla indywidualnych stosunków pracy… w europejskim prawie prywatnym międzynarodowym (zagadnienia węzłowe)
• Mateusz Pilich   | str.   523
• Wypowiedzenie warunków pracy i płacy
• Łukasz Pisarczyk   | str.   551
• Relacje warunkujące prawo do odprawy emerytalnej i rentowej… – wybrane zagadnienia
• Piotr Prusinowski   | str.   572
• Zasada równego traktowania pracowników… a zasada niedyskryminacji w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Kwestie delimitacyjne
• Krzysztof Rączka   | str.   582
• Środki prawne i źródła prawa w dyferencjacji pracowników… niepełnosprawnych
• Katarzyna Roszewska   | str.   591
• Prawne uwarunkowania dopuszczalności… wykorzystania przez pracodawcę utrwalonego wizerunku pracownika
• Magdalena Rycak   | str.   604
• Trudności w kodeksowym regulowaniu obowiązków stron… stosunku pracy
• Walerian Sanetra   | str.   634
• Postępowania wewnętrzne w sprawie zgłoszonych naruszeń prawa… na podstawie dyrektywy 2019/1937 a podmiotowość zakładu pracy
• Arkadiusz Sobczyk   | str.   648
• Przyjaciele Cycerona
• Krzysztof Staryk   | str.   663
• Ochrona sfery prywatności pracownika – zarys problematyki
• Marzena Szabłowska­‑Juckiewicz   | str.   675
• Premie, premie uznaniowe oraz nagrody pracownicze
• Herbert Szurgacz   | str.   685
• Charakterystyczne cechy pracowniczego… i niepracowniczego zatrudnienia. Studium porównawcze systemów prawa Rzeczypospolitej Polskiej i Zjednoczonego Królestwa
• Andrzej Marian Świątkowski   | str.   696
• The future-proofness of the constitutional obligation… of full productive employment
• Beryl ter Haar*   | str.   709
• Kształtowanie treści stosunku pracy z powołania… na podstawie umowy stron
• Artur Tomanek   | str.   724
• Metodyka przeprowadzania zmian w ustawowym prawie pracy
• Mirosław Włodarczyk   | str.   742
• Wypłata dodatków wyrównawczych w ramach procedury… zbiorowych wypowiedzeń zmieniających
• Aleksandra Woźniak   | str.   750
• Wybrane problemy polityki prawa w zakresie płac…. Między sprawiedliwością a rynkiem
• Jerzy Wratny   | str.   763
• Działania wyrównawcze jako środek zmniejszania nierówności… w miejscu pracy
• Marcin Wujczyk   | str.   775
• Ustawowe wygaszenie stosunku pracy
• Maciej Jakub Zieliński   | str.   786
• Pracownik. Osoba wykonująca pracę oraz podmiot wolności… i praw konstytucyjnych
• Marek Zubik   | str.   803
• Socjalizacja prawa pracy jako idea i zjawisko…. Założenia aksjologiczno- i filozoficznoprawne
• Janusz Żołyński   | str.   815

III. Zbiorowe prawo zatrudnienia

• Strajk ostrzegawczy w systemie polskiego zbiorowego prawa zatrudnienia
• Krzysztof W. Baran   | str.   833
• Polityka społeczna i rynek pracy w warunkach rewolucji… technologicznej a przyszłość prawa pracy – w kierunku nowej koncepcji ramowych układów zbiorowych pracy
• Jacek Męcina   | str.   842
• Nowelizacja ustawy o związkach zawodowych… z 5.07.2018 r. a prawo układowe – wybrane problemy
• Katarzyna Serafin   | str.   870
• Wpływ negocjacji zbiorowych na kształtowanie rozwiązań prawnych… ułatwiających godzenie życia zawodowego z prywatnym pracowników (koncepcja work-life balance) w sektorze usług publicznych na podstawie badań międzynarodowych
• Grażyna Spytek­‑Bandurska   | str.   884
• Rola związków zawodowych we wspieraniu whistleblowingu… w zakładzie pracy
• Helena Szewczyk   | str.   902
• Zbiorowe prawo zatrudnienia w teorii i praktyce
• Krzysztof Walczak   | str.   914
• Nadużycie prawa w zbiorowym prawie pracy
• Agnieszka Zwolińska   | str.   924

IV. Prawo zabezpieczenia społecznego

• Kilka uwag na temat związku prawa pracy z prawem ubezpieczeń społecznych
• Kamil Antonów   | str.   941
• Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników… – konstrukcja prawna i funkcje w systemie ubezpieczeń rolniczych
• Paweł Czechowski, Konrad Marciniuk   | str.   953
• Przedmiot ochrony zapewnianej przez zasiłek chorobowy
• Dorota Dzienisiuk   | str.   967
• Między ideowością a pragmatyzmem… – kilka uwag o zabezpieczeniu społecznym platform workers
• Daniel Eryk Lach   | str.   995
• Sytuacje życiowe chronione świadczeniami… przysługującymi na wczesnym etapie rodzicielstwa
• Tomasz Lasocki   | str.   1006
• Ryzyko emerytalne kobiet i mężczyzn
• Radosław Pacud   | str.   1025
• Umarzanie należności z tytułu składek po nowelizacji ustawy… o systemie ubezpieczeń społecznych
• Iwona Sierocka   | str.   1042
• Kilka uwag dotyczących polityki tworzenia prawa…. Aktualne możliwości i wyzwania rozwojowe widziane z perspektywy stosowania prawa zabezpieczenia społecznego
• Gertruda Uścińska   | str.   1054
• Konstrukcja prawna stosunku ubezpieczenia wypadkowego
• Wioletta Witoszko   | str.   1062

V. Prawo i postępowanie cywilne

• Inwazja prawa publicznego na cywilistyczne pojęcie dzieła
• Adam Brzozowski   | str.   1075
• Przejmowanie pracowników innego przedsiębiorcy… (employee poaching) jako czyn nieuczciwej konkurencji
• Małgorzata Modrzejewska   | str.   1086
• Dopuszczalność przelewu wierzytelności o wynagrodzenie za pracę
• Piotr Modrzejewski   | str.   1106
• Kluczowe problemy regulacyjne prawa holdingowego… (na tle nowelizacji prawa polskiego)
• Konrad Osajda   | str.   1117
• Następstwo procesowe interwenienta ubocznego w miejsce interwenta
• Karol Weitz   | str.   1131
• W stronę pragmatyzmu… – między koncepcją kauzy a doktryną consideration
• Małgorzata Wrzołek­‑Romańczuk   | str.   1142

VI. Prawo ustrojowe

• Professor Małgorzata Gersdorf, President of the Polish Supreme Court… – A first-class partner of supreme courts in the Central and Eastern European region
• Péter Darák   | str.   1161
• Metamorfozy władzy sądowniczej
• Tomasz Giaro   | str.   1170
• Spojrzenie na praworządność w Polsce… jako na wartość i zasadę konstytucyjną – przedwczoraj, wczoraj, dziś i jutro. Garść refleksji, częściowo osobistych
• Wojciech J. Katner   | str.   1187
• Granice wolności wypowiedzi sędziego w warunkach kryzysu… praworządności
• Michał Laskowski   | str.   1208
• Współczesne zagrożenia ustroju demokratycznego
• Ryszard Piotrowski   | str.   1220
• O Pani Profesor Małgorzacie Gersdorf… i niezależności sądownictwa w Polsce słów kilka
• Adam Strzembosz   | str.   1235
• Uzasadnienie jako ograniczenie dyskrecjonalnej władzy sędziego… administracyjnego
• Marek Zirk­‑Sadowski, Bartosz Wojciechowski   | str.   1241
• Model urzędu Ministra Sprawiedliwości
• Adam Zieliński   | str.   1255

VII. Varia

• Czy Trybunał strasburski poddaje się trendowi… w kierunku non-entrée? Zakaz zbiorowego wydalania cudzoziemców w trzeciej dekadzie XXI w.
• Maciej Grześkowiak, Marcin Wiącek   | str.   1271
• Prawo administracyjne „specjalne”…, czyli rzecz o tak zwanych specustawach
• Jacek Jagielski, Piotr Gołaszewski   | str.   1282
• Prawnokarne rozumienie pojęcia pracownika
• Aleksander Leszczyński, Sławomir Żółtek   | str.   1305
• Nieodpłatne świadczenia pracodawcy na rzecz pracowników… oddelegowanych jako przychód pracownika – kontrowersje podatkowe
• Hanna Litwińczuk   | str.   1317
• Polska gospodarka po pandemii. Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy?
• Alojzy Z. Nowak   | str.   1328
• Platońska Akademia prawa i wychowania
• Jerzy Oniszczuk   | str.   1337
• Europa – szansa i sztuka życia razem
• Marek Pliszkiewicz   | str.   1355
• Prawo do krytyki
• Jacek Sobczak   | str.   1384

Bibliografia   | str.   1403