W publikacji wyjaśniono, w jaki sposób należy wykonywać zawód lekarza, aby postępowanie to było zgodne z prawami pacjentów, w tym m.in.:
- przybliżono podstawowe kwestie związane z ochroną praw pacjenta oraz źródła ich obowiązywania,
- szeroko omówiono katalog obowiązków lekarza w związku z ochroną praw pacjenta,
- zaprezentowano zagadnienia ograniczenia praw pacjenta, a także
- odpowiedzialności lekarza za naruszenie praw pacjenta.
Zawarte w opracowaniu tematy autorzy przedstawili na podstawie studiów przypadków pochodzących z wybranych orzeczeń Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz Trybunału Konstytucyjnego.
Szeroki wykaz obowiązujących przepisów prawa, ich gruntowna analiza, a także konkretne ostrzeżenia i zalecenia dotyczące bezpiecznego postępowania sprawiają, że książka stanowi niezbędne kompendium wiedzy w praktyce wykonywania zawodu lekarza. Publikacja służyć może eliminowaniu ryzyka naruszenia praw pacjenta w praktyce wykonywania zawodu lekarza, a co za tym idzie, będzie chronić lekarzy przed niebezpieczeństwem odpowiedzialności karnej, cywilnej, dyscyplinarnej oraz zawodowej.
Książka przeznaczona jest dla lekarzy i przedstawicieli zawodów prawniczych. Zainteresuje również osoby zarządzające i kierujące podmiotami leczniczymi oraz studentów medycyny.
Wykaz skrótów 11
Wstęp 13
Rozdział 1 Pacjent, prawa pacjenta 15 1.1. Prawa pacjenta - definicja 15 1.2. Źródła praw pacjenta i obowiązków lekarza 16 1.3. Ustawy regulujące prawa pacjenta i obowiązki lekarza 17 1.4. Podstawowe zasady interpretacji prawa 20 1.5. Pacjent - definicja 21 1.6. Cechy pacjenta 22 1.7. Pacjent a świadczeniobiorca 24 1.8. Prawa pacjenta a prawa świadczeniobiorcy 24
Rozdział 2 Obowiązek respektowania wskazań wiedzy medycznej i należyta staranność 26 2.1. Wprowadzenie 26 2.2. Obowiązek wykonywania zawodu zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej 28 2.3. Błąd w sztuce 33 2.4. Należyta staranność 33 2.5. Obowiązek wykonywania zawodu zgodnie z zasadami etyki zawodowej 36
Rozdział 3 Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej 37 3.1. Wprowadzenie 37 3.2. Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej 40 3.3. Ochrona prawna 45 3.4. Strajk lekarzy a obowiązek pomocy lekarskiej 46
Rozdział 4 Obowiązek udzielenia informacji 48 4.1. Wprowadzenie 48 4.2. Pojęcie "informacja" 49 4.3. Obowiązek lekarza przekazywania informacji o stanie zdrowia pacjenta 49 4.4. Podstawy prawne obowiązku lekarza 52 4.5. Informacje o stanie zdrowia - zakres obowiązku informacyjnego lekarza 52 4.6. Sposób i forma realizacji obowiązku informacyjnego lekarza 63 4.7. Przystępność informacji 65 4.8. Adresaci informacji przekazywanej przez lekarza 67 4.9. Wysłuchanie zdania pacjenta 69 4.10. Udzielenie informacji osobie bliskiej 69 4.11. Udzielenie informacji osobom trzecim 71 4.12. Żądanie pacjenta nieudzielenia mu informacji 73 4.13. Informowanie post factum 74
Rozdział 5 Przywilej terapeutyczny 75
Rozdział 6 Obowiązki lekarza w przypadku niepodjęcia lub odstąpienia od leczenia pacjenta 79
Rozdział 7 Klauzula sumienia a obowiązek informacyjny lekarza 84 7.1. Uwagi ogólne 84 7.2. Treść przepisu prawa 85
Rozdział 8 Rozwiązania szczególne w zakresie obowiązku informacyjnego 92 8.1. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty - eksperyment medyczny 92 8.2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego 93 8.3. Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży 95 8.4. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi 96 8.4.1. Obowiązek pouczenia o konsekwencjach zakażenia 97 8.4.2. Obowiązek poinformowania o zakażeniach przenoszonych drogą kontaktów seksualnych 97 8.4.3. Obowiązek pouczenia o chorobach szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych 97 8.4.4. Obowiązek uprzedzenia o przymusie 99 8.4.5. Obowiązek informowania o przyczynach hospitalizacji, izolacji lub kwarantanny pacjenta 100 8.5. Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów 101 8.5.1. Obowiązek pisemnego poinformowania dawcy przed wyrażeniem zgody 101 8.5.2. Obowiązek uprzedzenia dawcy o skutkach dla biorcy wynikających z wycofania zgody 101 8.5.3. Obowiązek poinformowania biorcy 102 8.5.4. Obowiązek informowania małoletniego 102 8.6. Ustawa o publicznej służbie krwi 102 8.6.1. Informacja przed pobieraniem krwi od dawcy 102 8.6.2. Informacja przed pobieraniem krwi poprzedzonym zabiegiem uodpornienia 103 8.6.3. Informacja przed wyrażeniem zgody 104 8.6.4. Odpowiedzialność karna 105 8.7. Ustawa o leczeniu niepłodności 105 8.7.1. Informacja w ramach poradnictwa medycznego 105 8.7.2. Informacja przed pobraniem komórki rozrodczej od dawcy w celu dawstwa partnerskiego 106 8.7.3. Informacja przed pobraniem komórki rozrodczej od dawcy w celu dawstwa innego niż partnerskie 106 8.7.4. Informacja przekazywana przy pobieraniu od dawcy komórek rozrodczych w celu zabezpieczenia płodności na przyszłość 107 8.7.5. Informacja przekazywana przy pobieraniu komórek rozrodczych od biorczyni w celu zastosowania w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji 108 8.8. Obowiązki informacyjne lekarza będącego świadczeniodawcą 109
Rozdział 9 Obowiązek lekarza do udzielania informacji o prawach pacjenta 110
Rozdział 10 Obowiązek lekarza informowania o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych 112 10.1. Uwagi ogólne 112 10.2. Informacja a wypisanie na własne żądanie 114
Rozdział 11 Obowiązek uzyskania zgody pacjenta na świadczenie zdrowotne 115 11.1. Wprowadzenie 115 11.2. Przesłanki skuteczności i prawidłowości zgody pacjenta 120 11.3. Zgoda a brak zgody albo sprzeciw 121 11.4. Forma odmowy zgody albo sprzeciwu 126 11.5. Zgoda a określoność świadczenia 127 11.6. Prawo pacjenta do cofnięcia zgody a obowiązki lekarza 129 11.7. Podmioty uprawnione do wyrażania zgody na świadczenie zdrowotne 130 11.8. Opiekun faktyczny pacjenta 133 11.9. Zgoda a charakter świadczenia lekarskiego 134 11.10. Zasady wspólne dla wszystkich typów świadczeń zdrowotnych 134 11.10.1. Zgoda pacjenta 134 11.10.2. Zgoda równoległa - małoletniego pacjenta, który ukończył 16 lat i jego przedstawiciela ustawowego 136 11.11. Szczególne grupy pacjentów. Zgoda na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych 137 11.11.1. Pacjent małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody 137 11.11.2. Pacjent całkowicie ubezwłasnowolniony 139 11.11.3. Sprzeciw 139 11.11.4. Niewyrażenie zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego 140 11.12. Badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez zgody pacjenta, przedstawiciela ustawowego pacjenta bądź zgody właściwego sądu opiekuńczego 140 11.13. Szczególne grupy pacjentów. Zgoda zastępcza na zabieg operacyjny albo zastosowanie metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta 144 11.13.1. Pacjent małoletni, ubezwłasnowolniony bądź niezdolny do świadomego wyrażenia pisemnej zgody 144 11.13.2. Sprzeciw 145 11.13.3. Zgoda sądu opiekuńczego 146 11.13.4. Działanie bez zgody przedstawiciela ustawowego bądź zgody sądu opiekuńczego 146 11.14. Przekroczenie zakresu zgody - wyjątek terapeutyczny 147 11.15. Zgoda udzielona przez pełnomocnika 150 11.16. Zgoda na świadczenie a konkretyzacja lekarza przez pacjenta 151 11.17. Skutki prawidłowej zgody 153 11.18. Oświadczenie pro futuro 156 11.19. Przepisy szczególne dotyczące formy zgody 157 11.20. Świadczenie zdrowotne w warunkach przymusu 162
Rozdział 12 Obowiązek lekarza poszanowania intymności i godności pacjenta 166 12.1. Uwagi ogólne 166 12.2. Godność 167 12.3. Intymność 169 12.4. Szczególny obowiązek lekarza 171 12.5. Problematyka obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych 171 12.6. Obecność osób wykonujących zawód medyczny, innych niż udzielających świadczeń zdrowotnych, oraz obecność osób trzecich 173 12.7. Prawo pacjenta do intymności w kontekście zadań dydaktycznych lekarzy 176 12.8. Prawo pacjenta do umierania w spokoju i godności oraz łagodzenia bólu a obowiązki lekarza 176
Rozdział 13 Obowiązek zasięgnięcia opinii innego lekarza albo zwołania konsylium 178
Rozdział 14 Obowiązek zachowania tajemnicy 182 14.1. Wprowadzenie 182 14.2. Zakres tajemnicy lekarskiej 183 14.3. Tajemnica lekarska a informacja przekazywana przedstawicielowi ustawowemu albo opiekunowi faktycznemu i innym osobom 188 14.4. Informacja ogólnikowa a tajemnica 190 14.5. Czas trwania obowiązku tajemnicy 191 14.6. Wyjątki - zasada interpretacji 195 14.7. Zwolnienie z tajemnicy przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego 196 14.8. Cofnięcie zgody 198 14.9. Zwolnienie z tajemnicy, gdy tak stanowią ustawy 199 14.10. Znaki identyfikacyjne 205 14.11. Osobne rozwiązania w zakresie tajemnicy lekarskiej zawarte w wybranych ustawach szczególnych 206 14.12. Ochrona danych osobowych 206 14.13. Lekarz jako strona procesu oraz składający doniesienie 207 14.14. Problem ujawniania odpowiednim organom objawów i schorzeń mogących stanowić niebezpieczeństwo dla innych osób 209
Rozdział 15 Obowiązek prowadzenia indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta 211 15.1. Uwagi ogólne 211 15.2. Prawo pacjenta 212 15.3. Definicja dokumentacji medycznej 213 15.4. Forma (postać) prowadzenia dokumentacji medycznej 213 15.5. Zasady dostępu do dokumentacji medycznej i podmioty uprawnione do jej otrzymania 213 15.6. Pacjent 215 15.7. Przedstawiciel ustawowy 215 15.8. Upoważnienie osób trzecich 216 15.9. Udostępnienie dokumentacji medycznej a prawo pacjenta do tajemnicy 217 15.10. Upoważniający pacjent 217 15.11. Upoważnienie za życia pacjenta i po jego śmierci - jedno czy osobne upoważnienia 218 15.12. Osoba upoważniona 220 15.13. Ustanowienie pełnomocnika przez osobę upoważnioną 221 15.14. Uprawnienia spadkobierców 221 15.15. Odwoływalność upoważnienia 222 15.16. Śmierć osoby upoważnionej 223 15.17. Forma upoważnienia 223 15.18. Rodzaje upoważnienia 224 15.19. Upoważnienie a forma udostępnienia dokumentacji medycznej 225 15.20. Udostępnianie dokumentacji a miejsce złożenia upoważnienia 226 15.21. Instytucje i organy uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej 230 15.22. Udostępnienie szkole wyższej 231 15.23. Sytuacje szczególne 231 15.24. Sposoby udostępnienia dokumentacji medycznej 232 15.25. Opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej 233 15.26. Udostępnienie dokumentacji - czynność materialnotechniczna czy czynność z zakresu administracji publicznej 235 15.27. Minimalny okres przechowywania dokumentacji medycznej 236 15.28. Dokumentacja medyczna a likwidacja podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych 237 15.29. Przetwarzanie danych zawartych w dokumentacji medycznej 238 15.30. Ochrona danych osobowych zawartych w dokumentacji medycznej 238
Rozdział 16 Obowiązek zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych 241
Rozdział 17 Inne prawa pacjenta 243 17.1. Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego 243 17.2. Prawo pacjenta do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej 244 17.3. Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej 244 17.4. Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie 244 17.5. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych udzielanych w warunkach odpowiadających wymaganiom sanitarnym 245
Bibliografia 247
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka