Kodeks karny. Komentarz / Julia Kosonoga-Zygmunt, Jarosław Majewski, Adam Błachnio, Piotr Zakrzewski

Celem autorów publikacji było opracowanie objaśnień do Kodeksu karnego spełniających wymogi dobrego komentarza praktycznego, tj. nastawionego na omawianie i rozstrzyganie kwestii istotnych z punktu widzenia praktyki wymiaru sprawiedliwości. Z tego względu poszczególne tezy są formułowane w sposób możliwie zwięzły i przystępny dla czytelnika, a zarazem konkluzywny. Ograniczono do minimum prezentację zagadnień z zakresu teorii prawa karnego i skoncentrowano się na przedstawieniu własnego stanowiska interpretacyjnego autorów. Przyjęta konwencja ułatwi czytelnikom szybkie znalezienie rozwiązania nurtującego problemu albo właściwego tropu argumentacyjnego.

Książka jest przeznaczona dla przedstawicieli zawodów prawniczych zajmujących się sprawami karnymi. Z powodzeniem będzie służyć również aplikantom prawniczym oraz studentom prawa przygotowującym się do egzaminu z prawa karnego jako pomoc dydaktyczna ułatwiająca poznanie i zrozumienie poszczególnych jego instytucji.

Wykaz skrótów | str. 21

Słowo wstępne | str. 27

Ustawa z 6.06.1997 r. – Kodeks karny | str. 29

CZĘŚĆ OGÓLNA

Uwagi wprowadzające | str. 31

Rozdział I. Zasady odpowiedzialności karnej | str. 33

Uwagi wprowadzające | str. 35

Art. 1. [Struktura przestępstwa. Przesłanki przestępności czynu]  | str. 36

Art. 2. [Przestępstwa skutkowe z zaniechania]  | str. 46

Art. 3. [Zasada humanitaryzmu]  | str. 51

Art. 4. [Zasady stosowania ustawy karnej]  | str. 54

Art. 5. [Reguły intertemporalne]  | str. 64

Art. 6. [Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego]  | str. 67

Art. 7. [Zbrodnia i występek]  | str. 71

Art. 8. [Domniemanie znamienia umyślności]  | str. 74

Art. 9. [Strona podmiotowa czynu. Umyślność i nieumyślność]  | str. 76

Art. 10. [Odpowiedzialność karna nieletniego]  | str. 86

Art. 11. [Zbieg przepisów ustawy. Kwalifikacja kumulatywna]  | str. 91

Art. 12. [Przestępstwo ciągłe. Ciąg wykroczeń przeciwko mieniu]  | str. 112

Rozdział II. Formy popełnienia przestępstwa | str. 119

Uwagi wprowadzające | str. 120

Art. 13. [Usiłowanie. Udolność i nieudolność]  | str. 121

Art. 14. [Ustawowe zagrożenie za usiłowanie]  | str. 141

Art. 15. [Bezkarność usiłowania. Czynny żal]  | str. 144

Art. 16. [Karalność przygotowania]  | str. 153

Art. 17. [Bezkarność przygotowania. Czynny żal]  | str. 159

Art. 18. [Formy zjawiskowe przestępstwa. Sprawstwo pojedyncze, współsprawstwo, sprawstwo kierownicze, sprawstwo poleceniowe, podżeganie, pomocnictwo]  | str. 164

Art. 19. [Ustawowe zagrożenie za podżeganie i pomocnictwo]  | str. 179

Art. 20. [Niezależna odpowiedzialność współdziałających]  | str. 181

Art. 21. [Zindywidualizowana odpowiedzialność współdziałających]  | str. 184

Art. 22. [Złagodzona odpowiedzialność podżegacza i pomocnika]  | str. 190

Art. 23. [Bezkarność współdziałającego. Czynny żal]  | str. 193

Art. 24. [Karalność prowokacji]  | str. 198

Rozdział III. Wyłączenie odpowiedzialności karnej | str. 201

Uwagi wprowadzające | str. 202

Art. 25. [Obrona konieczna]  | str. 204

Art. 26. [Stan wyższej konieczności. Kolizja obowiązków]  | str. 215

Art. 27. [Ryzyko nowatorstwa]  | str. 224

Art. 28. [Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego]  | str. 228

Art. 29. [Błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność lub winę]  | str. 235

Art. 30. [Nieświadomość bezprawności]  | str. 238

Art. 31. [Niepoczytalność i poczytalność ograniczona. Sprowadzenie ich na siebie przez sprawcę]  | str. 242

Rozdział IV. Kary | str. 255

Uwagi wprowadzające | str. 258

Art. 32. [Katalog kar]  | str. 259

Art. 33. [Grzywna. Sposób wymiaru i granice kary]  | str. 271

Art. 34. [Ograniczenie wolności. Treść i granice kary]  | str. 285

Art. 35. [Zasady wykonywania obowiązku pracy]  | str. 293

Art. 36.  (uchylony)  | str. 294

Art. 37. [Pozbawienie wolności. Granice kary]  | str. 294

Art. 37a. [Orzeczenie grzywny albo kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności]  | str. 297

Art. 37b. [Orzeczenie kary ograniczenia wolności wraz z karą pozbawienia wolności]  | str. 301

Art. 38. [Obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy ustawowego zagrożenia]  | str. 305

Rozdział V. Środki karne | str. 310

Uwagi wprowadzające | str. 310

Art. 39. [Katalog środków karnych]  | str. 311

Art. 40. [Prawa publiczne. Pozbawienie]  | str. 314

Art. 41. [Zakazy związane z wykonywaniem pracy zarobkowej]  | str. 319

Art. 41a. [Fakultatywny lub obligatoryjny zakaz kontaktowania się]  | str. 325

Art. 41b. [Zakaz wstępu na imprezę masową]  | str. 331

Art. 41c. [Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych]  | str. 335

Art. 42. [Zakaz prowadzenia pojazdów. Zakres orzekania zakazu]  | str. 336

Art. 43. [Okres obowiązywania środków karnych]  | str. 347

Art. 43a. [Orzeczenie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej]  | str. 349

Art. 43b. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości]  | str. 351

Art. 43ba. [Degradacja]  | str. 352

Art. 43bb. [Osoby, wobec których można orzec degradację]  | str. 355

Art. 43c. [Zawiadomienie sądu rodzinnego]  | str. 356

Rozdział Va. Przepadek i środki kompensacyjne | str. 358

Uwagi wprowadzające | str. 358

Art. 44. [Przepadek przedmiotów. Przesłanki orzekania]  | str. 359

Art. 44a. [Przepadek przedsiębiorstwa]  | str. 365

Art. 44b. [Przepadek pojazdu mechanicznego lub jego równowartości] | str. 368

Art. 45. [Przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości]  | str. 373

Art. 45a. [Orzeczenie przepadku przy znikomej społecznej szkodliwości czynu, warunkowym umorzeniu postępowania, dokonaniu czynu zabronionego w stanie niepoczytalności]  | str. 378

Art. 46. [Obowiązek naprawienia szkody]  | str. 381

Art. 47. [Podstawy orzeczenia nawiązki]  | str. 390

Art. 47a.  (uchylony)  | str. 395

Art. 48. [Granice nawiązki]  | str. 395

Art. 49–52.  (uchylone)  | str. 396

Rozdział VI. Zasady wymiaru kary i środków karnych | str. 397

Uwagi wprowadzające | str. 398

Art. 53. [Reguła stopnia winy. Ogólne dyrektywy wymiaru kary]  | str. 398

Art. 54. [Wymiar kary dla nieletniego lub młodocianego]  | str. 413

Art. 55. [Indywidualizacja kary i jej wymiaru]  | str. 414

Art. 56. [Zasady wymiaru środków innych niż kary]  | str. 415

Art. 57. [Zbieg podstaw nadzwyczajnego obostrzenia i nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia]  | str. 417

Art. 57a. [Nadzwyczajne obostrzenie kary za występek chuligański]  | str. 423

Art. 57b. [Nadzwyczajne obostrzenie kary za przestępstwo ciągłe]  | str. 424

Art. 58. [Prymat kar wolnościowych. Zakaz orzekania kary ograniczenia wolności]  | str. 426

Art. 59. [Odstąpienie od wymierzenia kary na rzecz innego środka]  | str. 428

Art. 59a.  (uchylony)  | str. 431

Art. 60. [Nadzwyczajne złagodzenie kary]  | str. 431

Art. 60a.  (uchylony)  | str. 441

Art. 61. [Odstąpienie od wymierzenia kary]  | str. 441

Art. 62. [Wybór zakładu karnego i systemu terapeutycznego]  | str. 443

Art. 63. [Zaliczenie na poczet kary lub środka karnego dolegliwości środków zapobiegawczych]  | str. 444

Rozdział VII. Powrót do przestępstwa | str. 452

Uwagi wprowadzające | str. 453

Art. 64. [Recydywa szczególna podstawowa i wielokrotna]  | str. 454

Art. 64a. [Recydywa szczególna podstawowa – kwalifikowana]  | str. 468

Art. 65. [Sprawcy traktowani podobnie jak multirecydywiści]  | str. 469

Rozdział VIII. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie | str. 477

Uwagi wprowadzające | str. 477

Art. 66. [Warunkowe umorzenie postępowania. Przesłanki stosowania]  | str. 478

Art. 67. [Okres próby, dozór i obowiązki probacyjne]  | str. 482

Art. 68. [Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego]  | str. 487

Art. 69. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary. Przesłanki stosowania]  | str. 490

Art. 70. [Okres próby]  | str. 495

Art. 71. [Grzywna związana z zawieszeniem wykonania kary]  | str. 497

Art. 72. [Obowiązki probacyjne]  | str. 499

Art. 73. [Dozór fakultatywny lub obligatoryjny]  | str. 503

Art. 74. [Zmiany w zakresie obowiązków probacyjnych lub dozoru]  | str. 505

Art. 75. [Zarządzenie wykonania zawieszonej kary]  | str. 507

Art. 75a.  (uchylony)  | str. 515

Art. 76. [Zatarcie skazania]  | str. 519

Art. 77. [Przesłanki stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia. Ustanowienie surowszych ograniczeń niż ustawowe lub zakazu]  | str. 521 

Art. 78. [Ograniczenia w stosowaniu warunkowego zwolnienia]  | str. 527

Art. 79. [Ograniczenia w stosowaniu warunkowego zwolnienia przy sumie kar]  | str. 529

Art. 80. [Okres próby]  | str. 532

Art. 81. [Ponowne warunkowe zwolnienie]  | str. 534

Art. 82. [Uznanie kary za odbytą]  | str. 535

Art. 83. [Zwolnienie z reszty kary ograniczenia wolności]  | str. 536

Art. 84. [Skrócenie czasu wykonywania środków karnych]  | str. 537

Art. 84a.  (uchylony)  | str. 539

Rozdział IX. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych | str. 540

Uwagi wprowadzające | str. 541

Art. 85. [Przesłanki orzekania kary łącznej]  | str. 542

Art. 85a. [Dyrektywy wymiaru kary łącznej]  | str. 551

Art. 86. [Kara łączna. Wymiar]  | str. 556

Art. 87. [Łączenie kary pozbawienia wolności z ograniczeniem wolności]  | str. 563

Art. 88. [Kara łączna dożywotniego pozbawienia wolności]  | str. 566

Art. 89. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej]  | str. 568

Art. 89a. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej]  | str. 574

Art. 90. [Łączenie środków karnych oraz środków zabezpieczających]  | str. 580

Art. 91. [Ciąg przestępstw]  | str. 585

Art. 91a. [Wydanie wyroku łącznego w przypadku kar częściowo lub całkowicie wykonanych]  | str. 594

Art. 92–92a. (uchylone)  | str. 596

Rozdział X. Środki zabezpieczające | str. 597

Uwagi wprowadzające | str. 597

Art. 93.  (uchylony)  | str. 597

Art. 93a. [Katalog środków zabezpieczających]  | str. 598

Art. 93b. [Zasady orzekania oraz uchylania środka zabezpieczającego]  | str. 600

Art. 93c. [Sprawcy, wobec których wolno orzec środki zabezpieczające]  | str. 606

Art. 93d. [Czas stosowania środka zabezpieczającego]  | str. 610

Art. 93e. [Elektroniczna kontrola miejsca pobytu]  | str. 614

Art. 93f. [Terapia i terapia uzależnień]  | str. 615

Art. 93g. [Pobyt w zakładzie psychiatrycznym]  | str. 615

Art. 94–98.  (uchylone)  | str. 618

Art. 99. [Orzeczenie nakazu lub zakazu wobec niepoczytalnego]  | str. 619

Art. 100.  (uchylony)  | str. 620

Rozdział XI. Przedawnienie | str. 621

Uwagi wprowadzające | str. 621

Art. 101. [Przedawnienie karalności przestępstwa]  | str. 623

Art. 102. [Przedłużenie okresu przedawnienia karalności]  | str. 627

Art. 103. [Przedawnienie wykonania kary]  | str. 629

Art. 104. [Spoczywanie biegu przedawnienia]  | str. 632

Art. 105. [Wyłączenie przedawnienia]  | str. 634

Rozdział XII. Zatarcie skazania | str. 638

Uwagi wprowadzające | str. 638

Art. 106. [Skutki zatarcia skazania]  | str. 639

Art. 106a. [Wyłączenie zatarcia skazania]  | str. 641

Art. 107. [Przesłanki zatarcia skazania]  | str. 642

Art. 107a.  (uchylony)  | str. 643

Art. 108. [Zatarcie skazania w razie zbiegu skazań]  | str. 643

Rozdział XIII. Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą | str. 645

Uwagi wprowadzające | str. 645

Art. 109. [Zasada narodowości podmiotowej]  | str. 647

Art. 110. [Odpowiedzialność cudzoziemca]  | str. 649

Art. 111. [Warunek podwójnej przestępności]  | str. 655

Art. 112. [Odpowiedzialność według zasady ochronnej]  | str. 661

Art. 112a. [Zasady stosowania ustawy karnej polskiej w razie popełnienia przestępstwa przy użyciu systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej]  | str. 662

Art. 113. [Ściganie przestępstwa na mocy umów międzynarodowych]  | str. 666

Art. 114. [Moc prawna obcego wyroku]  | str. 667

Art. 114a. [Uwzględnienie prawomocnego orzeczenia skazującego wydanego w innym państwie UE]  | str. 672

Rozdział XIV. Objaśnienie wyrażeń ustawowych | str. 677

Uwagi wprowadzające | str. 682

Art. 115. [Słowniczek wyrażeń ustawowych]  | str. 682

Rozdział XV. Stosunek do ustaw szczególnych | str. 757

Uwagi wprowadzające | str. 757

Art. 116. [Rozszerzenie zakresu zastosowania przepisów części ogólnej]  | str. 757

CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA

Uwagi wprowadzające | str. 761

Rozdział XVI. Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne | str. 763

Uwagi wprowadzające | str. 763

Art. 117. [Wojna napastnicza]  | str. 764

Art. 118. [Ludobójstwo]  | str. 766

Art. 118a. [Zbrodnie przeciwko ludzkości]  | str. 768

Art. 119. [Dyskryminacja]  | str. 774

Art. 120. [Stosowanie środków masowej zagłady]  | str. 775

Art. 121. [Wytwarzanie, gromadzenie lub obrót zakazanymi środkami]  | str. 777

Art. 122. [Niedopuszczalne sposoby lub środki walki]  | str. 779

Art. 123. [Zamach na życie lub zdrowie jeńców wojennych lub ludności cywilnej]  | str. 781

Art. 124. [Inne przestępne naruszenie prawa międzynarodowego]  | str. 783

Art. 125. [Zamach na mienie lub dobra kultury]  | str. 785

Art. 126. [Bezprawne używanie znaków]  | str. 787

Art. 126a. [Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI lub ich publiczne pochwalanie]  | str. 789

Art. 126b. [Dopuszczenie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI]  | str. 790

Art. 126c. [Przygotowania do przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych]  | str. 792

Rozdział XVII. Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej | str. 794

Uwagi wprowadzające | str. 794

Art. 127. [Zamach stanu]  | str. 794

Art. 128. [Zamach na konstytucyjny organ RP]  | str. 796

Art. 129. [Zdrada dyplomatyczna]  | str. 798

Art. 130. [Szpiegostwo]  | str. 800

Art. 131. [Czynny żal]  | str. 804

Art. 132. [Dezinformacja wywiadowcza]  | str. 805

Art. 132a.  (utracił moc)  | str. 806

Art. 133. [Znieważenie narodu lub państwa polskiego]  | str. 807

Art. 134. [Zamach na życie prezydenta RP]  | str. 808

Art. 135. [Czynna napaść lub znieważenie prezydenta RP]  | str. 809

Art. 136. [Czynna napaść lub znieważenie przedstawiciela obcego państwa]  | str. 811

Art. 137. [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego]  | str. 814

Art. 138. [Zasada wzajemności]  | str. 816

Art. 139. [Przepadek przedmiotów]  | str. 817

Rozdział XVIII. Przestępstwa przeciwko obronności | str. 818

Uwagi wprowadzające | str. 818

Art. 140. [Zamach na jednostkę sił zbrojnych RP]  | str. 819

Art. 141. [Podjęcie służby w obcym wojsku]  | str. 821

Art. 142. [Zaciąg do wojska obcego]  | str. 824

Art. 143. [Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu zwolnienia od służby wojskowej]  | str. 826

Art. 144. [Uchylanie się od odbywania służby wojskowej]  | str. 829

Art. 145. [Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej]  | str. 831

Art. 146. [Dobrowolny powrót]  | str. 833

Art. 147. [Niezdolność do pełnienia służby]  | str. 834

Rozdział XIX. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu | str. 836

Uwagi wprowadzające | str. 836

Art. 148. [Zabójstwo]  | str. 836

Art. 148a. [Przyjęcie zlecenia zabójstwa]  | str. 842

Art. 149. [Zabójstwo noworodka]  | str. 844

Art. 150. [Zabójstwo eutanatyczne]  | str. 845

Art. 151. [Doprowadzenie do samobójstwa]  | str. 846

Art. 152. [Aborcja za zgodą kobiety]  | str. 847

Art. 153. [Wymuszona aborcja]  | str. 848

Art. 154. [Śmierć kobiety jako następstwo aborcji]  | str. 850

Art. 155. [Nieumyślne spowodowanie śmierci]  | str. 850

Art. 156. [Ciężki uszczerbek na zdrowiu]  | str. 851

Art. 156a. [Nakłanianie lub zmuszanie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu]  | str. 854

Art. 157. [Średni i lekki uszczerbek na zdrowiu]  | str. 855

Art. 157a. [Uszczerbek na zdrowiu dziecka poczętego]  | str. 857

Art. 158. [Bójka i pobicie]  | str. 858

Art. 159. [Użycie w bójce i pobiciu niebezpiecznego narzędzia]  | str. 860

Art. 160. [Narażenie człowieka na niebezpieczeństwo]  | str. 861

Art. 161. [Narażenie człowieka na zarażenie]  | str. 863

Art. 162. [Nieudzielenie pomocy]  | str. 864

Rozdział XX. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu | str. 866

Uwagi wprowadzające | str. 867

Art. 163. [Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego]  | str. 867

Art. 164. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa zdarzenia]  | str. 870

Art. 165. [Sprowadzenie stanów powszechnie niebezpiecznych
dla życia lub zdrowia]  | str. 873

Art. 165a. [Finansowanie przestępstwa o charakterze terrorystycznym]  | str. 878

Art. 166. [Zawładnięcie statkiem wodnym powietrznym, publicznym środkiem transportu lądowego]  | str. 880

Art. 167. [Umieszczenie niebezpiecznego urządzenia lub substancji na statku lub w publicznym środku transportu lądowego]  | str. 883

Art. 168. [Karalność przygotowania]  | str. 885

Art. 169. [Czynny żal]  | str. 886

Art. 170. [Rozbójnictwo morskie]  | str. 887

Art. 171. [Wytwarzanie lub obrót substancjami niebezpiecznymi]  | str. 888

Art. 172. [Przeszkadzanie akcji ratowniczej]  | str. 891

Rozdział XXI. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji | str. 893

Uwagi wprowadzające | str. 893

Art. 173. [Spowodowanie katastrofy w komunikacji]  | str. 895

Art. 174. [Sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy w komunikacji]  | str. 899

Art. 175. [Przygotowanie do spowodowania katastrofy]  | str. 901

Art. 176. [Czynny żal przy sprowadzeniu katastrofy]  | str. 902

Art. 177. [Spowodowanie wypadku komunikacyjnego]  | str. 904

Art. 178. [Zaostrzenie karalności wobec sprawcy katastrofy lub wypadku]  | str. 912

Art. 178a. [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego]  | str. 918

Art. 178b. [Niedostosowanie się do polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego]  | str. 924

Art. 179. [Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu]  | str. 926

Art. 180. [Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych]  | str. 930

Art. 180a. [Prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień]  | str. 932

Rozdział XXII. Przestępstwa przeciwko środowisku | str. 937

Uwagi wprowadzające | str. 937

Art. 181. [Powodowanie zniszczeń w przyrodzie]  | str. 939

Art. 182. [Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach]  | str. 944

Art. 183. [Nieodpowiednie postępowanie z odpadami]  | str. 950

Art. 184. [Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym]  | str. 956

Art. 185. [Kwalifikowane typy przestępstw]  | str. 959

Art. 186. [Brak dbałości o urządzenia ochronne]  | str. 960

Art. 187. [Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów]  | str. 964

Art. 188. [Działalność zagrażająca środowisku]  | str. 966

Art. 188a. [Dobrowolne naprawienie szkody w środowisku]  | str. 967

Rozdział XXIII. Przestępstwa przeciwko wolności | str. 970

Uwagi wprowadzające | str. 971

Art. 189. [Bezprawne pozbawienie wolności]  | str. 971

Art. 189a. [Handel ludźmi]  | str. 975

Art. 190. [Groźba karalna]  | str. 977

Art. 190a. [Uporczywe nękanie. Kradzież tożsamości]  | str. 980

Art. 191. [Zmuszanie do określonego zachowania. Utrudnianie korzystania z lokalu mieszkalnego]  | str. 983

Art. 191a. [Naruszenie intymności seksualnej]  | str. 987

Art. 191b. [Zmuszanie do zawarcia małżeństwa; nakłanianie do opuszczenia kraju w celu zmuszenia do zawarcia małżeństwa]  | str. 988

Art. 192. [Zabieg leczniczy bez wymaganej zgody]  | str. 992

Art. 193. [Zakłócenie miru domowego]  | str. 995

Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania | str. 998

Uwagi wprowadzające | str. 998

Art. 194. [Dyskryminacja wyznaniowa]  | str. 998

Art. 195. [Złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych]  | str. 999

Art. 196. [Obraza uczuć religijnych]  | str. 1001

Rozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności | str. 1003

Uwagi wprowadzające | str. 1003

Art. 197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej]  | str. 1004

Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności]  | str. 1024

Art. 199. [Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia]  | str. 1029

Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego]  | str. 1033

Art. 200a. [Elektroniczna korupcja seksualna małoletniego]  | str. 1039

Art. 200b. [Propagowanie pedofilii]  | str. 1042

Art. 201. [Kazirodztwo]  | str. 1044

Art. 202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych]  | str. 1046

Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji]  | str. 1052

Art. 204. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo]  | str. 1054

Art. 205. (uchylony)  | str. 1058

Rozdział XXVI. Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece | str. 1059

Uwagi wprowadzające | str. 1060

Art. 206. [Bigamia]  | str. 1060

Art. 207. [Znęcanie się]  | str. 1062

Art. 208. [Rozpijanie małoletniego]  | str. 1066

Art. 209. [Niealimentacja]  | str. 1068

Art. 210. [Porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej]  | str. 1071

Art. 211. [Uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej]  | str. 1073

Art. 211a. [Nielegalna adopcja]  | str. 1076

Rozdział XXVII. Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej | str. 1079

Uwagi wprowadzające | str. 1079

Art. 212. [Zniesławienie]  | str. 1079

Art. 213. [Wyłączenie bezprawności zniesławienia]  | str. 1082

Art. 214. [Zniewaga ze względu na formę zarzutu]  | str. 1084

Art. 215. [Ogłoszenie wyroku w sprawach o zniesławienie]  | str. 1084

Art. 216. [Zniewaga]  | str. 1085

Art. 217. [Nietykalność cielesna]  | str. 1086

Art. 217a. [Naruszenie nietykalności cielesnej w związku z interwencją]  | str. 1088

Rozdział XXVIII. Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową | str. 1090

Uwagi wprowadzające | str. 1090

Art. 218. [Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika]  | str. 1091

Art. 218a. [Naruszenie zakazu handlu w niedziele i święta]  | str. 1095

Art. 219. [Niezgłoszenie osoby wykonującej pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego]  | str. 1097

Art. 220. [Narażenie życia albo zdrowia pracownika]  | str. 1098

Art. 221. [Niezawiadomienie o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej osoby wykonującej pracę zarobkową]  | str. 1101

Rozdział XXIX. Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego | str. 1104

Uwagi wprowadzające | str. 1104