Monografia przedstawia analizę instrumentów ochrony praw małoletnich pokrzywdzonych na tle seksualnym. Prezentuje karne i procesowe środki uwzględniające potrzebę poszanowania praw dziecka. Celem pracy jest także ocena dotychczasowych rozwiązań prawnych. Książka zawiera m.in. omówienie:
- uprawnień małoletniego świadka w procesie karnym, w tym prawa do odmowy zeznań i odpowiedzi na pytanie,
- roli biegłego psychologa w przesłuchaniu małoletniego,
- udziału przedstawiciela ustawowego w przesłuchaniu.
Atutem publikacji jest wykorzystanie badan aktowych, co pozwoliło na zaakcentowanie zagadnień powodujących kontrowersje i problemy w praktyce. Ustalenia poczynione na ich podstawie stały się także kanwa wniosków de lege ferenda. Praca zawiera szczegółowa analizę orzecznictwa Sądu Najwyższego, sądów apelacyjnych, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w odniesieniu do kwestii wykorzystania instrumentów ochrony małoletnich pokrzywdzonych w procesie karnym. Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim dla praktyków wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania - sędziów, adwokatów, radców prawnych, prokuratorów, biegłych i kuratorów sadowych. Opracowanie będzie przydatne także pedagogom oraz terapeutom. Powinno zainteresować również studentów prawa, pedagogiki i psychologii.
Wykaz skrótów 11
Wstęp 15
Rozdział I Prawnokarna ochrona dziecka przed nadużyciem seksualnym 25
1. Wprowadzenie 25
2. Ustalenia terminologiczne 32
3. Typizacja przestępstw seksualnych na szkodę dzieci w polskim prawie karnym 38
3.1. Seksualne wykorzystanie małoletniego 43
3.2. Kazirodztwo 56
3.3. Prezentowanie, produkcja, rozpowszechnianie oraz posiadanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat 15 63
3.4. Seksualne nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia 76
4. "Nowe" typy przestępstw seksualnych na szkodę dzieci jako wypełnianie zobowiązań międzynarodowych 83
4.1. Nawiązanie kontaktu z małoletnim za pośrednictwem systemu teleinformacyjnego lub sieci telekomunikacyjnej 83
4.2. Publiczne propagowanie zachowań o charakterze pedofilskim 90
Rozdział II Pozycja procesowa małoletniego świadka (pokrzywdzonego) jako uczestnika postępowania karnego 94
1. Pojęcie dziecka świadka i dziecka pokrzywdzonego 101
2. Uprawnienia małoletniego świadka (pokrzywdzonego) w procesie karnym 116
2.1. Prawo małoletniego świadka do odmowy zeznań 125
2.2. Prawo małoletniego świadka do uchylenia się od odpowiedzi na pytanie 133
2.3. Prawo małoletniego do odmowy zeznań lub odpowiedzi na pytania w sytuacji "szczególnie bliskiego stosunku" z oskarżonym (art. 185 k.p.k.) 137
3. Obowiązki małoletniego świadka 138
3.1. Obowiązek stawiennictwa małoletniego świadka oraz pozostawania do dyspozycji organu procesowego 138
3.2. Obowiązek zeznawania i powinność mówienia prawdy 142
Rozdział III Przesłuchanie osoby małoletniej w trybie art. 185a oraz 185b k.p.k. 146
1. Organ uprawniony do przesłuchania małoletniego w trybie art. 185a oraz 185b k.p.k. 152
2. Podmioty uczestniczące w przesłuchaniu małoletniego w trybie art. 185a oraz 185b k.p.k. 157
2.1. Rola biegłego psychologa w przesłuchaniu małoletniego 158
2.2. Udział przedstawiciela ustawowego 168
3. Utrwalenie czynności przesłuchania - protokół, rejestracja obrazu i dźwięku, stenogram 173
4. Taktyka przesłuchania małoletniego świadka 186
5. Powtórzenie czynności przesłuchania - poglądy doktryny i orzecznictwo Sądu Najwyższego 194
Rozdział IV Międzynarodowe standardy ochrony małoletnich ofiar przestępstw 207
1. Standardy Rady Europy i Unii Europejskiej 207
1.1. Europejska konwencja o kompensacji dla ofiar przestępstw popełnionych z użyciem przemocy z 1983 r. 208
1.2. Zalecenie Rady Europy w sprawie pozycji ofiary w procesie karnym 209
1.3. Zalecenie Rady Europy w sprawie zapobiegania wiktymizacji i pomocy dla ofiar przestępstw 210
1.4. Deklaracja Organizacji Narodów Zjednoczonych o podstawowych zasadach sprawiedliwości dla ofiar przestępstw i nadużyć władzy 211
1.5. Prawa ofiary przestępstwa w świetle przepisów decyzji ramowej Rady Unii Europejskiej o pozycji ofiary w postępowaniu karnym 211
1.6. Konwencja Rady Europy z Lanzarote o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych 214
1.7. Europejska konwencja o wykonywaniu praw dzieci 215
1.8. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 216
2. Prawa i obowiązki małoletnich świadków w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 217
2.1. Sprawa W.S. przeciwko Polsce 218
2.2. Sprawa S.N. przeciwko Szwecji 223
2.3. Sprawa Bocos-Cuesta przeciwko Holandii 227
2.4. Sprawa P.S. przeciwko Niemcom 228
2.5. Sprawa Accardi i inni przeciwko Włochom 229
3. Linia orzecznicza Sądu Najwyższego w kontekście standardów wyznaczanych przez organy międzynarodowe 231
4. Procedura prejudycjalna III filara Unii Europejskiej - wyrok w sprawie M. Pupino 233
Rozdział V Przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego w trybie art. 185a k.p.k. na tle badań aktowych 241
1. Wprowadzenie - cel badań 241
2. Metoda przeprowadzonych badań 249
3. Charakterystyka narzędzia badawczego 257
4. Sposób opracowania materiału 258
5. Charakterystyka spraw rozpoznawanych przez sądy 259
5.1. Zgłoszenie wykorzystania seksualnego dziecka i reakcje organów ścigania 264
5.2. Charakterystyka sprawców i pokrzywdzonych małoletnich 267
6. Dane dotyczące przesłuchań 275
6.1. Liczba i forma przesłuchań 275
6.2. Powody powtórnych przesłuchań w trybie art. 185a k.p.k. 284
7. Podmioty uczestniczące w czynności przesłuchania 291
7.1. Udział biegłego psychologa 293
7.2. Udział i rola przedstawiciela ustawowego 308
7.3. Udział obrońcy podejrzanego (oskarżonego)
w czynności przesłuchania 311
8. Czas przesłuchania 313
9. Miejsce przesłuchania 317
10. Dokumentowanie czynności przesłuchania - protokoły, nagrania audiowizualne 322
11. Sposób pouczenia o prawach i obowiązkach 336
12. Wnioski z przeprowadzonych badań aktowych 344
Zakończenie 351
Aneks. Wzór ankiety do badań aktowych 357
Wykaz tabel 371
Wykaz wykresów 373
Wykaz orzeczeń 375
Wykaz aktów prawnych 379
Wykaz źródeł online 383
Bibliografia 385
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka