Wprowadzenie do logopedii / Viktor Lechta, Grażyna Gunia

Opracowanie monografii Wprowadzenie do logopedii stanowi systemową analizę wybranych zagadnień logopedycznych. Praca ta jest źródłem wiedzy o aktualnej problematyce logopedii dla studentów, pedagogów, a także dla osób  interesujących się tym zagadnieniem. Adresatami książki są studenci studiów pedagogicznych, szczególnie pedagogiki specjalnej, przedszkolnej, wczesnoszkolnej, opiekuńczo-wychowawczej, asystenci osób niepełnosprawnych, studenci logopedii, a także pedagodzy – nauczyciele oraz terapeuci, którzy często w swojej praktyce spotykają się z osobami z zaburzeniami mowy.

Całość opracowania podzielono na dwie części: ogólną i specjalistyczną.

W pierwszej przedstawiono główne założenia logopedii jako nauki, ustalenia terminologiczne, przedmiot i podmiot badań logopedii, zasady pracy logopedycznej,

osobliwości słownego i pozasłownego porozumiewania się oraz główne założenia prewencji, diagnozy i terapii wad i zaburzeń mowy.

W drugiej części – szczegółowej (specjalistycznej) – omówiono poszczególne zaburzenia mowy, uwzględniając wielowymiarowość zagadnienia, tzn. istotę problemu, etiologię, klasyfikację, symptomatologię oraz główne zasady logopedycznej interwencji, rozumianej jako: diagnoza, terapia i prewencja. W terapii logopedycznej dominuje podejście eklektyczne, które wymaga od specjalisty zintegrowanej wiedzy i umiejętności w zakresie nie tylko diagnozy i terapii, ale również profilaktyki.

Zamierzeniem autorów było opracowanie monografii o logicznej koncepcji: od wstępnych ustaleń logopedii jako dziedziny wiedzy, przez historię do specyfiki poszczególnych specjalizacji zawodowych, takich jak balbutologopedia, neurologopedia i inne. Książka ma więc postać wielowymiarowego i międzynarodowego opracowania. Jej autorzy są przedstawicielami pedagogiki specjalnej i logopedii z Polski i Słowacji. To całościowe podejście do teoretycznych i metodycznych podstaw logopedii w formie polsko-słowackiej analizy zagadnień będzie, mamy nadzieję, cennym źródłem wiedzy, którą każdy student subdyscyplin pedagogiki, logopedii oraz pedagog-praktyk powinien posiadać.

Wstęp

Część I. Wprowadzenie do teoretycznych i metodycznych podstaw logopedii

Viktor Lechta
1. Podstawy teoretyczne logopedii
1.1. Podstawowe definicje
1.1.1. Logopedia jako dyscyplina naukowa
1.1.2. Logopedia jako profesja
1.1.3. Logopedia jako przedmiot studiów
1.2. Rozwój myśli logopedycznej w świetle ewolucji światowych paradygmatów
1.3. Zaburzona zdolność komunikacyjna (ZZK)
1.4. Interwencja logopedyczna
1.4.1. Logopedyczna diagnoza
1.4.1.1. Metody i zasady logopedycznej diagnozy
1.4.2. Logopedyczna terapia
1.4.2.1. Metody, techniki, strategie logopedyczne
1.4.2.2. Zasady i formy pracy
1.4.3. Logopedyczna profilaktyka
1.5. Sens terapii logopedycznej

Grażyna Gunia
2. Komunikacja alternatywna
2.1. Ustalenia terminologiczne na temat komunikacji wspomagającej i alternatywnej
2.1.1. Język migowy
2.1.2. System Blissa
2.1.3. Piktogramy
2.1.4. Makaton
2.2. Misja Stowarzyszenia ISSAC
2.3. Podobieństwa i różnice między sposobami porozumiewania się

Grażyna Gunia
3. Pomoce w diagnozie, terapii i profilaktyce logopedycznej
3.1. Funkcje i zadania środków dydaktycznych w interwencji logopedycznej 3.2. Znaczenie dźwięków naśladowczych w interwencji logopedycznej
3.3. Graficzne i plastyczne wspomaganie interwencji logopedycznej
3.4. Urządzenia wspomagające terapię logopedyczną

Grażyna Gunia
4. Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce
4.1. Model multiinterdyscyplinarnej opieki logopedycznej w teorii L. Kaczmarka
4.2. Organizacja opieki logopedycznej – systemowa analiza
4.3. Perspektywy logopedycznej interwencji na początku XXI wieku
4.4. Profilaktyka logopedyczna szansą dla dziecka, rodziców, logopedy
4.4.1. Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy
4.4.2. Zapobieganie zaburzeniom mowy w okresie noworodkowym oraz niemowlęcym
4.4.3. Wspomaganie rodziców
4.4.4. Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym
4.4.5. Kultura żywego słowa

Część II. Zaburzenia mowy

Grażyna Gunia
1. Wprowadzenie do zaburzeń w kształtowaniu się mowy
1.1. Uwagi ogólne na temat typologii zaburzeń mowy, głosu i zaburzeń zdolności komunikacyjnej

Grażyna Gunia
2. Dyslalia
2.1. Ustalenia terminologiczne
2.2. Etiologia
2.3. Klasyfikacja dyslalii
2.4. Diagnoza
2.5. Terapia
2.6. Seplenienie
2.7. Rotacyzm
2.8. Profilaktyka

Grażyna Gunia
3. Rhinolalia
3.1. Terminologia
3.2. Etiologia
3.3. Rozszczep podniebienia
3.3.1. Statystyka
3.3.2. Etiologia
3.3.3. Symptomy
3.3.4. Diagnoza
3.3.5. Terapia
3.3.6. Profilaktyka

Grażyna Gunia
4. Afazja, afazja dziecięca (alalia)
4.1. Ustalenia terminologiczne
4.2. Przyczyny
4.3. Klasyfikacja i symptomatologia
4.4. Afazja dziecięca – terminologia
4.4.1. Etiologia
4.4.2. Klasyfikacja
4.4.3. Diagnoza
4.4.4. Terapia
4.4.5. Profilaktyka

Grażyna Gunia
5. Dyzartria
5.1. Ustalenia terminologiczne
5.2. Dyzartria a mózgowe porażenie dziecięce
5.3. Typologia etiologiczno-symptomatologiczna dyzartrii
5.4. Diagnoza
5.5. Terapia
5.6. Profilaktyka

Grażyna Gunia
6. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu
6.1. Ustalenia terminologiczne
6.2. Etiologia
6.3. Klasyfikacja
6.4. Statystyka
6.5. Symptomy
6.6. Diagnoza objawów ryzyka dysleksji
6.6.1. Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy
6.6.2. Wiek przedszkolny (3–5 lat)
6.6.3. Wiek 6–7 lat
6.6.4. Młodszy wiek szkolny (klasa I–III)
6.6.5. Wiek szkolny powyżej klasy IV
6.7. Diagnoza
6.8. Terapia
6.9. Profilaktyka

Viktor Lechta
7. Mutyzm
7.1. Ustalenia terminologiczne
7.2. Etiologia
7.3. Klasyfikacja
7.4. Symptomatologia
7.5. Zasady interwencji logopedycznej
7.6. Profilaktyka

Viktor Lechta
8. Zaburzenia głosu
8.1. Terminologia
8.2. Etiologia
8.3. Klasyfikacja
8.4. Symptomatologia