Roztargnienie i nieuważność ujmowano na początku XX wieku jako przeciwieństwo uważnego postępowania. Pod koniec lat 20 XX w. uwaga i wola stały się peryferyjnym przedmiotem zainteresowania psychologów i pedagogów. Termin roztargnienie coraz rzadziej pojawiał się w publikacjach naukowych i słownikach psychologicznych, natomiast coraz częściej był stosowany w wyjaśnianiu przyczyn wypadków i katastrof.
Obecnie obserwuje się ponowne zainteresowanie psychologów problematyką uważnego postępowania.
W książce przyjęto, że roztargnienie jest syndromem spójnego zbioru objawów, których obecność stwarza poczucie dyskomfortu, zakłóca relacje społeczne i obniża poziom osiągnięć. Nieuważność jest ceną jaką niektórzy płacą za nadmierne skupianie uwagi na własnych myślach i przeżyciach, a inni za nadmierną podatność na działanie bodźców zakłócających.
Głównym celem książki był zamiar pokazania problematyki roztargnienia, sposobów jej diagnozowania oraz ilościowego ujmowania jej wielkości, prezentacja wyników badań oraz możliwych do zastosowania procedur terapeutycznych. Za istotę podjętego problemu przyjęto nie tylko następstwa błędów popełnionych wskutek roztargnienia, ale bezradność wobec ich przyczyn.
Książka składa się z dziesięciu rozdziałów. W pierwszym przedstawiono pojęcie roztargnienia, jego symptomy oraz przyczyny. W drugim skoncentrowano się na procedurach diagnostycznych. W rozdziale trzecim zawarto dokumentację z opracowania narzędzia do pomiaru wielkości roztargnienia. W następnych pięciu rozdziałach pokazano wyniki badań z zastosowaniem tego narzędzia. Przedstawiono między innymi powiązanie roztargnienia z płcią, wiekiem, cechami osobowości i temperamentu, a także z uwagą, pamięcią i cechami inteligencji i kreatywności oraz wypadkowymi skutkami popełnianych błędów. W przedostatnim, dziewiątym, rozdziale zawarto praktyczne procedury redukujące negatywne skutki roztargnienia. Ostatni rozdział jest podsumowaniem całości i przedstawieniem najważniejszych wniosków.
Nowe związki między roztargnieniem a cechami osobowości, inteligencją, i wieloma innymi zmiennymi są wynikiem badań, w których wykorzystano autorski Kwestionariusz. Wszystkie przedstawiane zależności między zmiennymi są udokumentowane statystycznie, natomiast sposobom dokumentowania nadano formę dyskretną, nie zniechęcającą czytelnika do lektury danych liczbowych. W zrealizowanych badaniach stwierdzono, że roztargnienie jest zaburzeniem zachowania utrudniającym wykorzystanie posiadanego potencjału uzdolnień. Większość cech dodatnio skorelowanych z roztargnieniem pozostaje w ujemnej zależności z transgresją, kreatywnością i przedsiębiorczością. Nie stwierdzono sygnalizowanej w literaturze dodatniej istotnej korelacji inteligencji z roztargnieniem. Zaobserwowano, że roztargnienie wspólnie z lękiem hamują motywację do działań autokreacyjnych. Dla potrzeb terapeutycznych opracowano program redukcji skutków roztargnienia. Zakłada on usprawnienie kondycji psychicznej, wzrost umiejętności organizacyjnych i wykonawczych oraz stosowanie specjalnych procedur realizacji i autoraportowania przebiegu czynności zarówno rutynowych jak i podejmowanych po raz pierwszy.
Przedmowa
Rozdział 1
Czym jest roztargnienie?
1.1. Wprowadzenie
1.2. Pojęcie roztargnienia
1.3. Symptomy roztargnienia
1.4. Próba klasyfikacji symptomów roztargnienia
1.5. Przyczyny symptomów roztargnienia
1.6. Roztargnienie a popełnianie błędów
1.7. Hipoteza wieloczynnikowego zaburzenia zachowania
Podsumowanie
Rozdział 2
Pomiar i diagnoza roztargnienia
2.1. Wprowadzenie
2.2. Treść diagnozy
2.3. Zastosowanie testów uwagi
2.4. Zastosowanie kwestionariuszy
2.5. Częstość w pomiarach roztargnienia
Podsumowanie
Rozdział 3
Konstrukcja narzędzia do pomiaru roztargnienia
3.1. Wprowadzenie
3.2. Założenia do konstrukcji narzędzia
3.3. Wersja wdrożeniowa narzędzia
3.4. Charakterystyka psychometryczna Skali Deficytu Samokontroli
3.5. Ocena praktycznej przydatności Skali Deficytu Samokontroli
3.6. Normalizacja Skali Deficytu Samokontroli
Podsumowanie
Rozdział 4
Badanie roztargnienia
4.1. Wprowadzenie
4.2. Sposób przeprowadzenia badań
4.3. Płeć i wiek a roztargnienie
4.4. Temperament i osobowość a roztargnienie
4.5. Czy roztargnienie jest produktem wychowania?
4.6. Sezonowa fluktuacja poziomu roztargnienia
Podsumowanie
Rozdział 5
Roztargnienie a uwaga, pamięć i inteligencja
5.1. Wprowadzenie
5.2. Roztargnienie a zdolność do koncentracji uwagi
5.3. Roztargnienie a sprawność pamięci
5.4. Roztargnienie a przetwarzanie informacji
5.5. Roztargnienie a funkcjonowanie poznawcze
Podsumowanie
Rozdział 6
Roztargnienie a przedsiębiorczość, transgresja i skłonność do ryzyka
6.1. Wprowadzenie
6.2. W poszukiwaniu roztargnionych przedsiębiorców
6.3. Roztargnienie a podejmowanie zachowań transgresyjnych
i ryzykownych
6.4. Roztargnienie a motywy podejmowania ryzyka
Podsumowanie
Rozdział 7
Roztargnienie i lęk a rozwój kompetencji
7.1. Wprowadzenie
7.2. Hipoteza lękowej blokady aktywności autokreacyjnej
7.3. Lękowa redukcja eksploracji
Podsumowanie
Rozdział 8
Roztargnienie a wypadki
8.1. Wprowadzenie
8.2. Sposób ujmowania wypadków
8.3. Płeć i roztargnienie a powodowanie wypadków
8.4. Niebezpieczna triada
8.5. Łączne działanie stymulatorów niebezpiecznych zachowań
Podsumowanie
Rozdział 9
Jak radzić sobie z roztargnieniem?
9.1. Wprowadzenie
9.2. Stwierdzenie potrzeby programowania terapii
9.3. Program redukcji skutków roztargnienia
9.4. Usprawnienie kondycji psychicznej
9.5. Usprawnienie czynności wykonawczych
9.6. Szczegółowe procedury terapeutyczne
Podsumowanie
Rozdział 10
Próba syntezy
Wnioski
Literatura
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka