"Pod koniec pracy zawodowej pragnę zwrócić uwagę na moje rzeczy mniej znane i pamiętane: pierwszy zarys twórczości J.J. Szczepańskiego, portrety Giedroycia i Stawara, studium o „Ślubie”, arcydramacie Gombrowicza. Do nich też należą polemiki w sprawie Jarosława Iwaszkiewicza czy Tadeusza Borowskiego i Herlinga-Grudzińskiego. Cięższy kaliber prezentują teksty na temat konfrontacji literackiej wizji obozów z widmem światowego terroryzmu, demokratyzmu literatury polskiej („Polski everyman” i kariera Emersona w Polsce – od Mickiewicza do Dąbrowskiej, Miłosza i Jana Pawła II) oraz dziwnej naszej „literatury urodzonej po roku 1960”, czyli przemian trzech „Parnasów bis” w „średnią literaturę w średnim wieku. Moje wojenne pokolenie (roczniki 20), a przynajmniej ta jego część, do której się zaliczam, pokładała kiedyś znaczne nadzieje w „naszym wieku XX”. Niestety, z nadziei pozostały „porachunki...”, a zamiast puenty – ucieszne historyjki, co by było gdyby..." - Tadeusz Drewnowski
Od autora
Pamiętnik z warszawskich płomieni
Na odsiecz Warszawie (laudacja)
Sam przed nieznanym trybunałem
Dzielne, dojrzałe dzieci
Z „innego świata”
Fałszywa paralela
Malowana kontrutopia
Jak z Conrada, jak z Żeromskiego
Ostatni autentyczny marksista
Apokalipsa i umiar
Iwaszkiewicz w kontekstach europejskich
Arcydramat – antyromantyczny
Paradoks o Brezie
Dyptyk z dzienników Nałkowskiej:
Jasność takiego widzenia
Intymistyka po wojnie
Widmo nowego zła
Śladami Emersona przez polską literaturę
Wielki człowiek średni. „Myśli” Emersona w przekładzie Marii Dąbrowskiej
Polski everyman
Na powierzchni literatury i w głębi
Historia do rewizji (z krótkim postscriptum)
Nota wydawnicza
Indeks nazwisk