Sumienie i mózg. O wewnętrznym regulatorze zachowań moralnych to publikacja posiadająca istotne walory poznawcze i praktyczne, stanowi także inspirację do planowania i podejmowania dalszych badań nad złożonymi i skomplikowanymi mechanizmami warunkującymi funkcjonowanie sumienia człowieka. Nie ma wątpliwości, iż wielu praktyków, klinicystów czy psychologów sądowo-penitencjarnych z wielkim zainteresowaniem i satysfakcją będzie sięgać do książki Ryszarda Stacha, stanowiącej kompendium wiedzy na temat mózgowych organizacji tych czynności psychicznych, które mają wpływ na pełnienie przez sumienie jego adaptacyjnych i regulacyjnych funkcji. Książka istotnie poszerza bowiem wiedzę na temat sumienia, konstruktu guasi-osobowościowego, pełniącego ważne funkcje poznawcze, oceniające, kontrolne oraz motywacyjne.
Z recenzji prof. dr. hab. Józefa K. Gierowskiego
Wstęp
Rozdział 1. Czym jest sumienie
Rozdział 2. Moralność, psychologia moralności, sumienie
2.1. Moralność
2.2. Psychologia moralności
2.2.1. Źródła motywacji do zachowań moralnych
2.2.1.1. Rozumowanie moralne
2.2.1.2. Emocje moralne
2.2.1.3. Tożsamość moralna
2.3. Sumienie
2.3.1. Kształtowanie sumienia
2.3.2. Struktura psychologiczna sumienia
2.3.3. Funkcje sumienia i sposoby ich pełnienia
Rozdział 3. Biologiczne uwarunkowania funkcjonowania sumienia
3.1. Emocje – systemy emocjonalne mózgu
3.2. Nagroda i kara. Mózgowe układy nagrody i kary
3.2.1. Neurony lustrzane
3.2.2. Nieinwazyjne metody badania aktywności mózgu
3.2.3. Zastosowanie neuroobrazowania do badania układów nagrody i kary
3.2.4. Neuronalne mechanizmy przewidywania (antycypacji) nagrody i kary. Znaczenie dla funkcjonowania sumienia
Rozdział 4. Badania mózgu związane z zachowaniami moralnymi
Rozdział 5. Empatia i jej znaczenie dla funkcjonowania moralnego
5.1. Empatia, problemy teoretyczne i definicyjne
5.2. Neurobiologiczne badania empatii
Rozdział 6. Jakie mogą być przyczyny słabości sumienia jako wewnętrznego regulatora zachowań moralnych
6.1. Psychologiczne sposoby (strategie) manipulowania własnym sumieniem
6.2. Zaburzenia neuronalnych mechanizmów leżących u podstaw funkcjonowania moralnego i mózg
6.3. Znaczenie stanów wewnętrznych podmiotów moralnych oraz czynników sytuacyjnych dla funkcjonowania sumienia
6.4. Czy jest możliwe biologiczne wzmacnianie sumienia
Zakończenie
Literatura cytowana
Spis schematów i rycin