Podstawy semiotyki dla kulturoznawców / Agnieszka Doda-Wyszyńska

Książka ta nakłania do zadawania istotnych pytań, które dopiero po jej lekturze mogą się narodzić, dlatego każdy humanista, a nie tylko adept kulturoznawstwa, powinien być zainteresowany uważną lekturą tego tekstu. Książka ma w tytule określenie „podstawy” i mówi o fundamentach pojęciowych semiotyki, ale służyć ma do zbudowania całego gmachu wiedzy o niej, w formie zachęty dla samodzielnych „konstruktorów”. Życzyłbym sobie, aby każdy zaawansowany tekst o przeznaczeniu dydaktycznym mógł otrzymać taką rekomendację.
Z recenzji Adama Skibińskiego

Czy jest to propozycja tylko dla kulturoznawców, jak sugeruje tytuł? Na pewno nie, w tytule powinno być raczej dla studentów kierunków humanistycznych albo dla humanistów. Pomimo aspiracji bycia czymś na kształt podręcznika (odwołanie się Autorki do prowadzonych zajęć ze studentami) dla czytelników wkraczających w świat znaków i ich zawiłości formalnych, po pracę powinny również sięgnąć osoby, które mają już pewne podstawy, np. z teorii komunikacji, interpretacji sztuki, literatury, ale chciałyby poszerzyć/odświeżyć swoją wiedzę o semiotyce lub zyskać nowe kompetencje. Praca, szczególnie w części prezentującej nurty współczesnej semiotyki, nie powinna tracić swoich walorów z biegiem czasu.
Z recenzji Tomasza Michaluka


Agnieszka Doda-Wyszyńska – profesor nadzwyczajny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z wykształcenia filozof, od 2000 roku związana z kulturoznawstwem. Wiele lat pracowała w Zakładzie Semiotyki Kultury, ostatnio związała się z Pracownią Performatyki Instytutu Kulturoznawstwa. Zainteresowania: filozofia kultury, semiotyka, film, filozofia przedstawienia, współczesna mitologia, dydaktyka humanistyki, kultury wpływów, czyli zagadnienia domagające się odpowiedzi na pytanie o kształt i funkcjonowanie tego, co Michel Foucault nazywa wiedzą-władzą. Ostatnie książki: Inwazja ikonoklastów. Filozofia przedstawienia Jacques’a Rancière’a (2012), Pułapki przedstawienia. Filozofia przez pryzmat praktyk montażu pojęć (2016), Zarządzanie martwymi. Ironia eschatologii (2019). W wolnych chwilach zajmuje się wideofilmowaniem i animacją.

Wstęp

1. Co to jest znak? Znaki ważne i nie-ważne

Trójkąt znaku

Anty-znaki i znaki

Bądź detektywem!

2. Wprowadzenie do dyscypliny

Struktura języka a rozumienie rzeczywistości

Zakres semiotyki. Semiotyka a językoznawstwo

Semiotyka jako metoda myślenia

3. Kod – komunikat – komunikacja (Umberto Eco)

W poszukiwaniu Ur-Systemu, czyli pewności pośród znaków

Pułapki komunikacji

Dzieło sztuki jako idiolekt

4. Pragmatyzm myślenia (Charles S. Peirce)

Relacje w obrębie znaku

Pragmatyzm a błędy w rozumowaniu

Charlesa S. Peirce’a zerwanie z paradygmatem scjentyzmu

5. Semiotyczna koncepcja mitu (Roland Barthes)

Opresyjność języka i lekarstwo – literatura

Semiologia jako odpowiedź na mity

System mody – najdoskonalszy system społeczny

6. Semiotyka kultury (Jurij Łotman)

Semiotyczny mechanizm kultury

Przewodnia rola sztuki w kulturze

Eksplozja w kulturze

7. Medium znaku. Semiotyka a konstruktywizm

Dekonstrukcja znaku

Mapa systemu gry społecznej

Walka z systemem i ideologią

Bibliografia

Indeks osób