Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało? / Pierre Bayard

Wbrew prowokującemu tytułowi książka Pierre’a Bayarda nie jest poradnikiem dla ignorantów, którzy chcieliby udawać erudytów. Francuski literaturoznawca zajmuje się zjawiskiem dość powszechnie występującym, ale otoczonym swoistym tabu: nie-czytaniem. Nie-czytanie, szczególnie jeśli dotyczy kanonu klasyki, jest powodem do wstydu, choć, jak stwierdza Bayard, występuje nagminnie nawet wśród specjalistów. Może więc nadszedł czas, żeby owo nie-czytanie uznać za równoprawny z czytaniem sposób obcowania z książkami, równie twórczy i wiele mówiący o nas samych?

Pierre Bayard (ur. 1954) - francuski literaturoznawca i psychoanalityk, autor licznych prac, w tym przewrotnych analiz powieści kryminalnych (Qui a tué Roger Ackroyd?, 1998; L’Affaire du chien des Baskerville, 2008) i wydanej po polsku książki "Jak mówić o miejscach, w których się nie było?" (2012, wyd. polskie 2021). "Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało?" (2007, wyd. polskie 2008) to najpopularniejszy esej Bayarda, pod prowokacyjnym tytułem ukrywający błyskotliwą i pełną humoru analizę sposobów obcowania z książkami: ich czytania i nie-czytania, wraz z całą gamą stopni pośrednich, oraz sytuacji, kiedy to zmuszeni jesteśmy do wypowiedzenia się o dziełach, których nie znamy – co może być źródłem zawstydzenia albo też okazją do refleksji nad czytaniem w ogóle.

SPIS RZECZY

Prolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

RODZAJE NIE-CZYTANIA

Rozdzia³ 1. Ksi¹¿ki, których nie znamy . . . . . . . . . . . . 15

Rozdzia³ 2. Ksi¹¿ki, które przekartkowaliœmy . . . . . . . . . . 23

Rozdzia³ 3. Ksi¹¿ki, które znamy ze s³yszenia . . . . . . . . . . 35

Rozdzia³ 4. Ksi¹¿ki, które zapomnieliœmy . . . . . . . . . . . 45

SYTUACJE

Rozdzia³ 1. W wielkim œwiecie . . . . . . . . . . . . . . 55

Rozdzia³ 2. Przed profesorem . . . . . . . . . . . . . . 64

Rozdzia³ 3. Przed pisarzem . . . . . . . . . . . . . . . 73

Rozdzia³ 4. Z ukochan¹ osob¹ . . . . . . . . . . . . . . 82

JAK SIÊ ZACHOWYWAÆ

Rozdzia³ 1. Nie wstydziæ siê . . . . . . . . . . . . . . . 93

Rozdzia³ 2. Narzucaæ swoje zdanie . . . . . . . . . . . . . 105

Rozdzia³ 3. Wymyœlaæ ksi¹¿ki . . . . . . . . . . . . . . . 117

Rozdzia³ 4. Mówiæ o sobie . . . . . . . . . . . . . . . . 128

Epilog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138