Książka podejmuję próbę zarysowania mapy intelektualnej myśli feministycznej w przestrzeni rodzimego literaturoznawstwa. Jej historię w badaniach literackich autorka rekonstruuje retrospektywnie poprzez próbę zestawień, nawiązań i filiacji pomiędzy zawodowymi biografiami krytyczek ją uprawiających, fragmentami debat dotyczących literatury oraz kulturowo-społecznych kontekstów jej rozumienia i interpretacji. Feministyczna krytyka literatury przedstawiona została w tej książce jako krytyczna refleksja o szeroko pojętej kulturze, wedle której rzekoma kulturowa autentyczność, której kultura literacka miałaby być nośnikiem i stabilizatorem, w rzeczywistości jest fundowana na silnych tradycjach, które utrzymują kulturowy konsens poprzez mechanizmy wyparcia, odsunięcia, kosztem zawłaszczenia, uzurpacji różnych wartości, symboli, perspektyw, teorii oraz dyskursów.
Wstęp. Mapowanie feministycznej krytyki literatury . . . . . . .5
Architektura książki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
CZĘŚĆ I. KRYTYKA FEMINISTYCZNA W POLSCE PO ROKU 1989.
JEJ POWSTANIE, ROZWÓJ ORAZ ZJAWISKA TOWARZYSZĄCE 29
I. Powstanie i rozwój krytyki feministycznej w Polsce . . . . . . 31
Początki nurtu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
W poszukiwaniu adekwatnej nazwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Od women’s studies do krytyki feministycznej . . . . . . . . . . . 44
Przejście od women’s studiesdo gender studies . . . . . . . . . 54
Płeć biologiczna (sex) a płećkulturowa (gender) . . . . . . . . . . 56
Instytucjonalizacja krytyki feministycznej/genderowej . . . . . .67
W stronę queer theory i cultural studies . . . . . . . . . . . . . . . . .69
Wstępne podsumowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
II. Pole literackie i feministyczna krytyka literacka w Polsce po 1989 r.
Przełom 1989 roku w polu literackim . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
„Normalność” w polu literackim po roku 1989 . . . . . . . . . . . 87
Oczekiwanie na tzw. literaturękobiecą. ‘Apetyt na płeć’ . . . . . 92
Absolutna amnezja – prototyp tzw. literatury kobiecej/
feministycznej w komunikacji literackiej . . . . . . . . . . . . . . . 99
Współczesne pole literackie w perspektywie
krytyki feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
III. Modele i nurty krytyki feministycznej
Nurty krytyki feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
Projekt literatury kobiecej Virginii Woolf . . . . . . . . . . . . . . 137
Od krytyki rewindykacyjnej do gynokrytyki i z powrotem . . . 139
Gynokrytyka i rewindykacja w polskiej krytyce
feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148
Zajmowanie pozycji w sprawie kanonu literatury . . . . . . . . .158
IV. Czy jest możliwa historia literatury „kobiecej”?
O potrzebie mikrohistorii kobiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Czy jest zatem możliwa historia literatury „kobiecej”? . . . . .174
W stronęnowych wzorców fabularyzacji (mode of emplotment) 177
O piśmiennictwie historycznoliterackim w kręgu
krytyki feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Historia literatury „po kądzieli” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183
Konceptualizacje tekstu literackiego . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Kobiece monografie historycznoliterackie . . . . . . . . . . . . .217
Monografie wyobcowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Druga płeć Simone de Beauvoir jako wzorzec
mówienia o „Innej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .234
Kobieta „odmieniec”, „melancholiczka”,
„nierozważna i nieromantyczna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236
Słownik i Przewodnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Krytyka feministyczna w edukacji – glosa . . . . . . . . . . . . .255
Podsumowanie cech feministycznego piśmiennictwa
historycznoliterackiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
CZĘŚĆ II. KOBIETA JAKO CZYTELNICZKA
I INTERPRETATORKA LITERATURY . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
I. Krytyka feministyczna poza traktami „męskich” stylów
lekturowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Czytelnictwo kobiet jako zjawisko socjologiczno-
-kulturowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .265
Empatia jako kluczowe pojęcie ‘czytania jak kobieta’ . . . . .272
Krytyka feministyczna jako strategia lekturologiczna . . . . .276
„Lalki” Bolesława Prusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .278
Lalka Zofi i Nałkowskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .280
Lalka Ingi Iwasiów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Lalka Kazimiery Szczuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
II. Trzy modele lektury kobiecej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Krytyczka feministyczna jako czytelniczka . . . . . . . . . . . . 291
Ewa Kraskowska jako czytelniczka (model hermeneutyczny)292
Czytelnik jako samica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309
Czytanie Krystyny Kłosińskiej (model tematyczny) . . . . . . 314
Czytanie poprzez temat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
Czytać poprzez fantazmat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .320
W poszukiwaniu sygnatury autorskiej . . . . . . . . . . . . . . . 324
Miniatury. Czytanie i pisanie kobiece . . . . . . . . . . . . . . . 328
Poza traktami męskich peregrynacji lekturowych . . . . . . . 330
Inga Iwasiów jako czytelniczka (model genderowy) . . . . . .333
Czy jest w tym tekście autor? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .340
Strategia kameleona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Czytanie poprzez przedmiot – reifikacja narracji . . . . . . . .348
Czytanie jako sztuka miłosna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Czytać jako kobieta – dopowiedzenia . . . . . . . . . . . . . . .357
III. Między naturą a kulturą. Społeczno-kulturowe
uwarunkowania „kobiecości” jako wyznacznika
tzw. literatury kobiecej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
Strategie wytwarzania „kobiecości” . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
„Kobiecość” jako konstrukt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
Ciało versus umysł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .364
Co to jest literatura kobieca? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Kongruencja kobiety i natury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
Uwikłanie w codzienność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
Domowy versus publiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
O pochodzeniu i ewolucji gatunków tzw. literaturykobiecej . 385
Wątki autobiograficzne w literaturze kobiet . . . . . . . . . . . 387
Modele powieści kobiecej dawniej i dziś . . . . . . . . . . . . . .393
Kobiecość jako konwencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399
Bohaterka „literatury kobiecej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
Kobieta w literaturze i kulturze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408
CZĘŚĆ III. FEMINISTYCZNA GAŁĄŹ
LITERATUROZNAWSTWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
I. Krytyka feministyczna w pejzażu współczesnego
literaturoznawstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415
Próba zdefiniowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
Epistemologia feministyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .419
Feminizm versus strukturalizm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432
Inspiracje dekonstrukcją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
Genetyzm w feministycznym przebraniu? . . . . . . . . . . . . . 456
Od tekstu do świata – antropologiczne wymiary krytyki
feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..462
II. Imaginarium naukowe feministycznej krytyki literatury . 481
Wstępne rozpoznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
Motyw genezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .485
Motyw tożsamościowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
Motyw delimitacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .496
Portret z negatywu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
Wyrazić niewyrażalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
Profity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
Co nauka o literaturze zawdzięcza krytyce
feministycznej/genderowej? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
Ludyczna ‘mimikra’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508
W stronę literatury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .512
Metafory ‘tekstu’ krytyki feministycznej . . . . . . . . . . . . . . 516
Głos własny, głos cudzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
Z peryferii do centrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
Dyskurs wędrujący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .530
III. Płeć języka/język płci w ujęciu lingwistyki i krytyki
feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .537
Lingwistyka feministyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .537
Projekt stylistyki feministycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .543
Koncepcje języka kobiecego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .546
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .559
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .567
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .597
Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .611
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka