Celem badań terenowych zaprezentowanych w publikacji była rekonstrukcja rytuałów interakcyjnych praktykowanych przez kuratorów rodzinnych w relacjach z nadzorowanymi w przestrzeni wielkomiejskiego centrum. Analiza i interpretacja zgromadzonego materiału empirycznego ujawniły, że w obliczu problemów i oczekiwań podopiecznych oraz specyficznych warunków terenu kuratorzy muszą wykorzystywać wiele różnych strategii i technik radzenia sobie w interakcjach z nadzorowanymi. Wspierają one zachowywanie twarzy nie tylko samych kuratorów, lecz także innych aktorów społecznych.
Książka adresowana jest do osób zainteresowanych resocjalizacją w środowisku otwartym oraz profilaktyką, a przede wszystkim do pracowników naukowych i dydaktycznych, studentów, aplikantów kuratorskich oraz praktyków działających w instytucjach edukacyjnych, wymiaru sprawiedliwości oraz szeroko rozumianej pomocy społecznej.
*
Należy podkreślić aplikacyjny wymiar pracy, który pozwala dostrzec obszary kluczowe dla powodzenia realizacji celów zawodowych kuratorów. [...] Książka może stanowić ważne wsparcie dla osób odpowiedzialnych za proces kształcenia kuratorów oraz dla praktyków pracujących w obszarze resocjalizacji i pomocy rodzinie.
Z recenzji dr hab. Agnieszki Barczykowskiej, prof. UAM
Struktura publikacji jest konsekwentnie budowana na dwóch filarach: wymogach formalnoprawnych dookreślających sprawowanie nadzoru kuratorskiego oraz podejściu interakcyjnym, wynikającym z budowania relacji z podopiecznym/podopiecznymi. Zarówno fenomen tego dualizmu, jak i miejsce, gdzie zachodzą interakcje będące przedmiotem badań, zostały ujęte w niezwykle spójny projekt badań terenowych, których kanwę stanowią znakomicie dobrane teoretyczne podstawy [...].
Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Sawickiego, prof. UwB
Wstęp 9
1. Społeczno-wychowawczy charakter pracy kuratora sądowego 15
1.1. Formalno-prawne ramy kuratorskiej służby sądowej 15
1.1.1. Zadania kuratorów rodzinnych 22
1.1.2. Kwalifikacje i kompetencje kuratora sądowego 37
1.1.3. Etyka pracy kuratora sądowego 43
1.2. Warsztat pracy kuratora sądowego 47
1.2.1. Wychowawczo-resocjalizacyjny wymiar nadzorów kuratorskich 47
1.2.2. Relacje z podopiecznymi jako cel i jako efekt pracy kuratora 63
1.2.3. Praca kuratora sądowego w świetle badań pedagogicznych 74
2. Teoretyczno-metodologiczne podstawy badań z udziałem kuratorów rodzinnych 79
2.1. Teoretyczne konteksty badań własnych 79
2.1.1. Podejście dramaturgiczne Ervinga Goffmana 79
2.1.2. Praca nad twarzą w rytuałach interakcyjnych 85
2.1.3. Koncepcja „brudnej pracy” 103
2.2. Strategia badań 108
2.2.1. Cel i problematyka badawcza 108
2.2.2. Metody badawcze 111
2.2.3. Techniki gromadzenia danych 116
2.2.4. Etapy procesu badawczego 122
2.2.5. W centrum łódzkich fasad – miejsce badań 127
3. Kurator rodzinny wobec terenu i w relacjach z podopiecznymi 135
3.1. Wchodzenie w teren 135
3.1.1. Podopieczny w relacji z kuratorem 140
3.1.2. Topografia terenu 144
3.1.3. Doświadczanie obciążeń terenu przez kuratora 155
3.1.4. Kurator wobec obciążeń terenu 161
3.1.5. Podejmowanie ryzyka przez kuratora 169
3.2. Zarządzanie nadzorami 177
3.2.1. Nadzorowanie poprzez chronienie 177
3.2.2. Nadzorowanie poprzez kontrolowanie 182
3.3. Rozmawianie jako element zarządzania relacjami 192
3.3.1. Podejmowanie trudnych tematów 193
3.3.2. Wygaszanie konfliktów 200
3.3.3. Pozyskiwanie ukrytych informacji 211
3.3.4. Prowadzenie pogawędki 220
Podsumowanie 223
Bibliografia 241