Tematem pracy są dzieje Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi w latach 1898–1939, czyli od jej założenia do zakończenia działalności. Wykroczenie poza wyznaczone ramy czasowe wiązało się z koniecznością przedstawienia sytuacji łódzkiego szkolnictwa przed powstaniem „handlówki” oraz udzieleniem odpowiedzi na pytanie o jej dalsze losy. Przedstawiono sytuację łódzkiego szkolnictwa na przełomie XIX i XX w. oraz w okresie międzywojennym, historię szkoły, tj. organizowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego i tworzenie bazy materialnej, historię budowy domu dla nauczycieli. Integralną częścią monografii są aneksy, zawierające materiały źródłowe do historii szkoły: pierwszy statut, tygodniowe rozkłady lekcji w wybranych latach oraz wspomnienia spisane przez byłych uczniów ok. 1960 r. Publikowany zbiór fotografii dokumentuje życie szkolne.
Problematyka zawarta w pracy odnosi się do dziejów Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, a więc do historii jednej placówki oświatowej. Jednak zachodzi konieczność nakreślenia rzeczywistego obrazu. Z chwilą powstania była to istotnie jedna szkoła i mimo trzech reorganizacji oraz zmian nazwy i charakteru w ciągu kilkunastu następnych lat taki stan trwał. W 1933 r. w związku z reformą szkolnictwa dotychczasowy zakład został przekształcony w szkołę powszechną III stopnia i szkołę średnią, obejmującą gimnazjum (a nieco później również i dwa licea). Szkoły były własnością Zgromadzenia Kupców niezależnie od zmian organizacyjnych i mieściły się we wspólnym budynku przy ul. Dzielnej (ob. Narutowicza), korzystały z tej samej bazy dydaktycznej oraz zatrudniały w zasadzie tych samych pedagogów – stąd w pracy nazwa „Szkoła Zgromadzenia Kupców”, która najbardziej odpowiada charakterowi placówki. Popularnymi nazwami używanymi w okresie jej działania były również: „handlówka”, Szkoła Kupiectwa Łódzkiego i Łódzka Szkoła Handlowa.
Podstawą źródłową pracy stał się zespół akt szkolnych (ponad 3 tys. jednostek) objętych nazwą Prywatne Gimnazjum i Liceum Męskie Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, przechowywany w łódzkim Archiwum Państwowym. Uzupełnieniem archiwaliów były informacje prasowe, zwłaszcza artykuły zamieszczane na łamach dziennika „Rozwój” oraz niepublikowane opracowanie pt. Materiały do księgi pamiątkowej Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, przygotowane prawdopodobnie przez ostatniego dyrektora Antoniego Idźkowskiego z okazji zjazdu absolwentów w latach 60. XX w.
Wprowadzenie 7
Rozdział 1. Szkolnictwo w Łodzi na przełomie wieków i w okresie międzywojennym 9
1. Charakterystyka łódzkiej oświaty końca XIX i początku XX wieku 9
2. Szkolnictwo elementarne 12
3. Oświata niemiecka i żydowska w Łodzi 14
4. Szkolnictwo średnie ogólnokształcące 15
5. Szkolnictwo zawodowe 16
6. Obraz szkolnictwa łódzkiego po rewolucji 1905–1907 i strajkach szkolnych 1905 roku 23
7. Lata Wielkiej Wojny 28
8. W dwudziestoleciu międzywojennym 29
Rozdział 2. Szkoła Handlowa Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi 37
1. Założenie szkoły 37
2. Siedziby szkoły 48
3. Walka o szkołę polską 59
4. Szkoła polska. Dyrekcja Józefa Jerzego Boguskiego (20 grudnia 1905–1 lipca 1907) 63
5. Dyrekcja Wacława Klossa (1 lipca 1907–1 sierpnia 1919) 65
6. W okresie I wojny światowej 76
7. W niepodległej Polsce 82
8. Dyrekcja Antoniego Idźkowskiego w latach 1920–1939 86
9. Gościnnie w szkole 93
10. Dalsze losy 94
Ryciny 95
Rozdział 3. Finansowe podstawy działalności szkoły 119
Rozdział 4. Uczniowie 127
Rozdział 5. Nauczyciele 143
Rozdział 6. Dom dla nauczycieli 153
1. Budowa kamienicy 153
2. Lokatorzy 158
Zakończenie 161
Bibliografia 163
Spis tabel 169
Spis rycin 171
Aneksy 173
1. Ustawa Łódzkiej Szkoły Handlowej z 1898 r 175
2. Tygodniowe rozkłady lekcji w Szkole Zgromadzenia Kupców m. Łodzi w wybranych latach szkolnych 189
3. Wspomnienia byłych uczniów Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi 199
4. Wykaz uczniów Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, którzy polegli w latach 1914–1920 (z tablicy pamiątkowej) 223
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka