Wzrost mocarstwowego apetytu Chińskiej Republiki Ludowej budzi wiele pytań. O perspektywy rozwoju jej gospodarki, o tempo modernizacji armii, ale przede wszystkim o środki, jakimi władze w Pekinie zamierzają potwierdzać świeżo uzyskany status.
Czy posuną się do konfliktu zbrojnego z sąsiadami? Czy faktycznie są zakładnikami rosnącego chińskiego nacjonalizmu, czy raczej wykorzystują go do osiągnięcia własnych celów dyplomatyczno-strategicznych? W końcu – czy chińska polityka zagraniczna i bezpieczeństwa nie służy przede wszystkim utrzymaniu systemu monopolu partyjnego, którego rządzący nie chcą się wyrzec? Jaka przyszłość czeka reżim kierowany od listopada 2012 roku przez Xi Jinpinga?
Jean-Pierre Cabestan – wybitny francuski politolog − odpowiada na te pytania, badając skrupulatnie chińskie realia – analizuje posunięcia władz, język rządzących i ich doradców oraz mechanizmy podejmowania decyzji (uwzględniając ostatnie przetasowania na najwyższych szczeblach władz). Jego refleksja, o wyjątkowej precyzji i głębi, jest nieocenionym wkładem w dyskusję na temat przyszłości chińskiej polityki zagranicznej i jej znaczenia dla reszty społeczności międzynarodowej.
Na okładce wykorzystano rysunek chińskiego rysownika Crazy Craba, z cyklu Hexie Farm - 蟹农场.
Mapy
Przedmowa do wydania polskiego
Wprowadzenie
Część 1. Stopniowe wdrażanie nowej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
Rozdział 1. Po Tian’anmen: jak Chinom udało się wyjść z międzynarodowej izolacji
Od dyplomatycznej izolacji do wznowienia reform (1989–1994)
Pekin dąży do odnowienia stosunków ze światem
Dwa nowe wyzwania: upadek komunizmu w Europie i demokratyzacja Tajwanu
Narodziny wielobiegunowego podejścia i strategii antyamerykańskiej
Nowe cele Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
Wzrost napięć na linii Chiny–Stany Zjednoczone oraz Chiny–Zachód (1995–2001)
Kryzys w Cieśninie Tajwańskiej
Wzrost nastrojów nacjonalistycznych i nasilenie się syndromu chińskiego zagrożenia
Wprowadzenie w życie dyplomacji partnerstwa
Wybiorcze podejście do mechanizmu wielostronnego
Osłabienie napięć i zintegrowanie Chin z gospodarką światową
Wnioski
Rozdział 2. Nowa polityka zagraniczna Chińskiej Republiki Ludowej: od poszukiwania harmonii do potwierdzenia mocarstwowości
Nowy dyskurs w polityce zagranicznej
Pięć zasad pokojowego współistnienia
Niezależność
Pokój i rozwój
Zepchnięcie na dalszy plan walki z hegemonizmem
Nie rzucać wyzwania Stanom Zjednoczonym … przynajmniej nie bezpośrednio
Od wielobiegunowości do mechanizmów wielostronnych?
Nowe podejście w polityce regionalnej: dyplomacja dobrosąsiedzka
Różnorodność i harmonia
Chiny i ich soft power
W stronę wielkiego i odpowiedzialnego państwa?
Nowy styl – bardziej kulturalny i cywilizowany
Debata wokół nowej drogi pokojowego wzrostu
Narodziny i rozwój koncepcji pokojowego wzrostu
Krytyka i stopniowe zniknięcie koncepcji pokojowego wzrostu
Od poszukiwania harmonii do potwierdzenia mocarstwowości
Wnioski
Rozdział 3. Obecne kierunki chińskiej polityki zagranicznej
Zróżnicowanie zagrożeń
Nowe alarmistyczne tony
Trwała rywalizacja ze Stanami Zjednoczonymi
Nowa hierarchia celów i metod w dziedzinie bezpieczeństwa
Narodziny i rozwój „nowej koncepcji bezpieczeństwa”
„Strategiczne myślenie o bezpieczeństwie” Hu Jintao
Interesy narodowe i „fundamentalne interesy”
Wzmocnić „globalną potęgę” Chin
Ambitna polityka obrony i modernizacja armii
Cele polityki obrony
Przyspieszenie modernizacji armii
Szybki wzrost wydatków na obronę
Modernizacja hardware’u i software’u
Atuty i słabości Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
W stronę nowego podejścia do bezpieczeństwa regionalnego i rozbrojenia
Szanghajska Organizacja Współpracy
Chiny i ASEAN: zamrożenie terytorialnego sporu na Morzu Południowochińskim
Regionalne Forum ASEAN, ASEAN+3, Szczyt Azji Wschodniej oraz Dialog w Shangri La
Sześciostronne rokowania w sprawie północnokoreańskiej broni Atomowej
Nieformalne gremia do spraw bezpieczeństwa
Ostrożne liczenie się z rolą NATO
Chiny i operacje utrzymania pokoju ONZ
Ewolucja stanowiska Chin wobec rozbrojenia i kontroli zbrojeń
Rosnące znaczenie bezpieczeństwa energetycznego
Rządowa debata wokół bezpieczeństwa energetycznego
Debata strategiczno-wojskowa
Bezpieczeństwo ekologiczne
Bezpieczeństwo zdrowotne i żywnościowe
Bezpieczeństwo finansowe
Wnioski
Rozdział 4. Najważniejsze organy decyzyjne w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
Kluczowa rola kierowniczych organów KPCh
Dominująca rola „sekretarza generalnego-prezydenta-zwierzchnika sił zbrojnych”
Względne osłabienie władzy CKW
Grupy kierownicze
Rola Ministerstwa Spraw Zagranicznych
Rosnąca rola Ministerstwa Handlu
Dyskretny, lecz przemożny wpływ Wydziału do spraw Kontaktów z Zagranicą KPCh
Funkcja organów propagandy zagranicznej
Rola think tankow
Rosnąca rola jednostek terytorialnych na płaszczyźnie międzynarodowej
Napięcia i sprzeczności w procesie podejmowania decyzji i realizacji polityki
Jaką rolę odgrywa w polityce zagranicznej opinia publiczna?
Znaczenie i dwuznaczności chińskiego nacjonalizmu
Wnioski
Część 2. Stosunki między Chinami a ich głównymi partnerami
Rozdział 5. Chiny i Stany Zjednoczone: między konfrontacją a porozumieniem
Ewolucja chińskiego sposobu postrzegania amerykańskiej potęgi oraz miejsca Stanów Zjednoczonych na świecie
Ewolucja chińsko-amerykańskich stosunków od 2001 roku
Tajwan: w kierunku wspólnego chińsko-amerykańskiego zarządzania?
Nierozprzestrzenianie broni masowego rażenia
Irak
Korea Północna i Półwysep Koreański
Prawa człowieka
Kwestie handlowe
Nasilenie się rywalizacji strategiczno-wojskowej
Wnioski
Rozdział 6. Chiny i Japonia: ważni sąsiedzi i wielcy rywale
Nowa debata na temat stosunków chińsko-japońskich
Nowe podejście do stosunków z Japonią (2002–2004)
Dalszy ciąg debaty w trakcie i po antyjapońskich manifestacjach 2005 roku
Ewolucja polityki Pekinu wobec Japonii
Próba odnowienia stosunków po XVI Zjeździe KPCh
Wpływ antyjapońskich manifestacji 2005 roku
… i ich granice
Wyznaczenie specjalnej strefy ekonomicznej
Kwestia Tajwanu
Rywalizacja potęg
Wnioski
Rozdział 7. Chiny, Rosja i Azja Środkowa: między pokusą jednej Eurazji a utrzymującą się imperialną rywalizacją
Stosunki chińsko-rosyjskie
„Modelowe partnerstwo strategiczne”
Domysły i konflikty interesów
Szanghajska Organizacja Współpracy i stosunki między Chinami i Azją Środkową
Wpływ wydarzeń z 11 września 2001 roku
Racja bytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy
Kwestie bezpieczeństwa
Stabilizacja i dobrobyt
Współpraca energetyczna między Chinami a państwami Azji Środkowej
Szanghajska Organizacja Współpracy: małżeństwo z rozsądku
Wnioski
Rozdział 8. Chiny i Indie: ciągła rywalizacja strategiczna
Czynniki „powtórnej normalizacji” chińsko-indyjskiej
Skala „powtórnej normalizacji”
Coraz liczniejsze zbieżności
Dialog strategiczny i wojskowy
Kwestia granic
Nowa dynamika wymiany gospodarczej i handlowej
Ciągła rywalizacja
Potencjalne zagrożenia i strategiczna rywalizacja
Stosunki chińsko-pakistańskie
Rywalizacja o sfery wpływów
Rywalizacja gospodarcza i ideologiczna
Trudne sąsiedztwo: Tybet i granice
Wnioski
Rozdział 9. Chiny i Unia Europejska, czyli granice prób wielobiegunowości
Niezaprzeczalny rozkwit stosunków
Chińska polityka wobec Unii Europejskiej
Główne punkty sporne między Unią Europejską a Chinami
Kwestie polityczne i prawa człowieka
Kwestie strategiczne
Porażka prób zniesienia embarga
Kwestia Tajwanu
Kwestie ekonomiczne i handlowe
Kwestie globalne
Wnioski
Stosunki francusko-chińskie
Rozdział 10. Chiny i kraje rozwijające się: między współpracą a agresywnym podbojem
Poszukując swego miejsca w gronie państw rozwijających się
Chińska Republika Ludowa – sojusznik i lider Południa
Wzrost pomocy udzielanej krajom Południa
Ostrożna ewolucja wobec kwestii utrzymania i przywrócenia pokoju
Rywalizacja z Tajwanem
Cel: zabezpieczenie źródeł dostaw niezbędnych chińskiej gospodarce
Głowni partnerzy Chin na Bliskim Wschodzie, w Afryce i Ameryce Łacińskiej
Bliski Wschód
Iran
Arabia Saudyjska
Egipt
Izrael i konflikt izraelsko-palestyński
Turcja
Afryka
Nigeria
Angola
Sudan
Republika Południowej Afryki
Ameryka Łacińska
Wenezuela
Chile
Argentyna
Brazylia
Meksyk
Wnioski
Podsumowanie
Wykaz skrótów
Bibliografia tematyczna
Aneksy
Indeks
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka