Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym / Anna Horolets

Książka ta, oparta na analizie prasy z okresu negocjacji akcesyjnych między Polską i Unią Europejską (1998-2002), ukazuje przyczyny trwania i kierunki zmiany mitu centralności Europy w polskim dyskursie publicznym. W tym okresie eurodebata była pragmatycznie skierowana ku bieżącym celom politycznym, jednocześnie będąc debatą o rozwoju i zacofaniu. Korzystając z metod krytycznej analizy dyskursu i interpretacji semiotycznej, autorka demonstruje mechanizmy tworzenia obrazów Europy i Unii Europejskiej, a zarazem definiowania tożsamości polskich przez takie pary opozycji, jak obawy i nadzieje, strach i wstyd albo socjalizm i kapitalizm. Zastosowane w tej książce ujęcie dyskursu jako praktyki społecznej odsłania podwójną rolę prasy. Z jednej strony jest istotnym czynnikiem kształtującym świadomość zbiorową, z drugiej – odzwierciedla najgłębiej zakorzenione w niej mity.

Wykaz skrótów

Wstęp

Część pierwsza

I. Idea Europy

1. Początki Europy jako idei i jej sprzeczności
2. Współczesna Europa: zmiany i ciągłość idei

II. Inspiracje teoretyczne

1. Media i teorie komunikowania
2. Teorie dyskursu

III. Metody analizy

1. Analiza dyskursu
2. Etapy analizy

Część druga

IV. Dynamika obaw i nadziei: negocjacje akcesyjne w prasie

1. Motywacja wyodrębnienia okresu
2. Negocjatorzy – wojownicy i biurokraci
3. Aktorzy procesu negocjacyjnego
4. Dynamika cykliczna
5. Dynamika liniowa
6. Podsumowanie

V. Która Europa? Przedmiot obaw i nadziei

1. Jakie obawy, jakie nadzieje?
2. Różne twarze Europy
3. Europa mityczna

VI. Debata o „czerwonej Europie”: socjalizm czy kapitalizm?

1. Europa socjalistyczna jest zagrożeniem dla Polski
2. Europa socjalistyczna jest nadzieją dla Polski
3. Europa kapitalistyczna jest nadzieją dla Polski
4. Europa kapitalistyczna jest zagrożeniem dla Polski
5. Europa jako twór sui Genesis, wymagający zupełnie nowego podejścia
6. Jaki kolor ma Europa i co z tego wyniknie?

VII. „Strach” i „wstyd” jako czynniki budujące wizerunki Europy

1. Podziały w Europie
2. „Wstyd” i „strach” w tekstach prasowych
3. Typy wizerunków Europy na podstawie rozróżnienia „strach/wstyd”

Zakończenie

Posłowie

Sumary

Aneks 1

Aneks 2

Bibliografia

Indeks nazwisk