Niniejsza publikacja jest teoretyczno-empirycznym studium socjologicznym dotyczącym wypowiedzi i postaw warszawskich seniorów odnośnie Żydów, ich dziedzictwa i tradycji, a także relacji polsko-żydowskich, których sami doświadczyli w latach swojej młodości. Starsi ludzie przedstawili niezwykle ciekawy i zarazem złożony dyskurs o walorze dokumentacyjnym, bogatym w kontekstowe i historyczne odniesienia. Zakreślili tym samym symboliczny i jednocześnie pogłębiony obraz społeczności żydowskiej, nasycony elementami narracyjnymi i znaczeniami, odwołując się również do unikalnych doświadczeń biograficznych. Praca oparta jest na „żywych” wypowiedziach rozmówców uzyskanych z wywiadów prowadzonych w ramach oryginalnych badań własnych. Całość zebranego materiału empirycznego została poddana opisowi wedle reguł jakościowej metodologii socjologicznej z wykorzystaniem teorii analizy dyskursu, wywodzącej się z socjologii języka.
„Podjęcie tej problematyki przez Autora uznaję za poznawczo ważne i cenne zarówno ze względu na historyczny, jak i teraźniejszy kontekst polsko-żydowskich relacji, a sam wybór owej kategorii uważam za oryginalny wkład Autora w dziedzinę badań i dyskusji z tymi relacjami związanych. To studium można traktować jako interesujący przyczynek do badań nad zakresem i wymiarami ich zróżnicowań. Moja ogólna opinia o wartości całego przedsięwzięcia badawczego jest zatem pozytywna – przedstawiony do recenzji tekst zawiera w sobie materiał zapowiadający interesującą publikację”.
dr hab. Andrzej Piotrowski
Marcin Choczyński – dr, socjolog, adiunkt w Instytucie Nauk Socjologicznych na Wydziale Społeczno-Ekonomicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zastępca redaktora naczelnego „Uniwersyteckiego Czasopisma Socjologicznego/Academic Journal of Sociology” oraz członek Pracowni Badawczej Polskiego Pomiaru Postaw i Wartości (PPPiW). Autor kilkudziesięciu tekstów – artykułów wydanych w czasopismach oraz opracowań w recenzowanych publikacjach pod redakcją. Współautor podręcznika Od klasycznej do współczesnej myśli socjologicznej. Skrypt dla doktorantów (wyd. UKSW, Warszawa 2014) oraz współredaktor pozycji Socjologia muzyki w Polsce. Pęknięcia i kontynuacje (wyd. WWS, Warszawa 2018).
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1
Analiza dyskursu w postawach społecznych i etykietach
1.1. Polisemiczna rola języka w analizie socjologicznej
1.2. Idea i główne założenia analizy dyskursu
1.3. Dyskursywność a krystalizacja postaw społecznych
1.4. Rola i znaczenie etykiet
ROZDZIAŁ 2
Metodologia badań własnych
2.1. Implikacja analizy dyskursu w badaniu postaw wobec Żydów
2.2. Opis zastosowanej metody, techniki i narzędzia badawczego
2.3. Charakterystyka badanej próby i planu badawczego
ROZDZIAŁ 3
Postawy badanych wobec osób narodowości żydowskiej
3.1. Wspomnienia kontaktów i relacji z Żydami
3.2. Etykiety i wizerunki żydowskie
3.3. Opinie o antysemityzmie
3.4. Religijność rozmówców a postrzeganie Żydów
3.5. Światopogląd badanych a związki Żydów z polityką
3.6. Egzemplifikacja oddziaływania teorii spiskowych
ROZDZIAŁ 4
Opinie o wpływie Żydów na polską kulturę i kształtowaniu współczesnych relacji Polaków i Żydów
4.1. Dziedzictwo kultury żydowskiej
4.2. Medialny wizerunek Żydów
4.3. Studium opinii nt. Holokaustu
4.4. Reakcje na antypolonizm
4.5. Predykcja dalszych stosunków polsko-żydowskich
ZAKOŃCZENIE
ANEKS I
Scenariusz wywiadu
ANEKS II
Cechy społeczno-demograficzne rozmówców (uczestników wywiadów)
BIBLIOGRAFIA
INDEKS NAZWISK
INDEKS RZECZOWY