Cioran pisał: „wszystko jest niepowtarzalne i pozbawione sensu”. Jest to parafraza myśli Nietzschego o wiecznym powrocie rzeczy, która źródło znaczenia widzi w stałym powtarzaniu. Wielką zagadką Sfinksa, którą Nietzsche sam wybrał do rozważenia, było pytanie o to, czy i jak człowiek – egzystencja ziemska i skończona – może swym bytem sięgnąć wiecznego absolutu. Jego myśl o powrocie rzeczy zmierza do pogodzenia wieczności trwania z przemijaniem stawania się. Mówi ona o tym, jak to, co zmienne osiąga trwałość. O myśli o wiecznym powrocie można powiedzieć słowami Blake’a, że pozwala ona: „To see a world in a grain of sand and a heaven in a wild flower, hold Infinity in the palm of your hand and Eternity in an hour.” Tematem niniejszej książki jest filozoficzna treść myśli Nietzschego o wiecznym powrocie rzeczy.
PRZEDMOWA
WSTĘP. O CZYTANIU
Myśl jako osobiste przeżycie
Filozof jednej myśli
Przeżycie myśli o wiecznym powrocie
Wieczny powrót jako oś filozofii
Myśl o wiecznym powrocie jako mądrość życia
Myślące czytanie
1 ZARATUSTRA JAKO NAUCZYCIEL RADOŚCI
Wiedza radosna
Filozofia wobec naiwnego myślenia
Powrót rzeczy
Nihilizm. Ziemia i nadczłowiek
2 CZAS
Filozofia czasu
Ciężar przeszłości
Czas i wola
Wizja demona
Koło czasu
Chwila
Colli i Heidegger
3 POŁUDNIE
Mistyka chwili, gdy słońce stoi w zenicie
Interpretacja wielkiego południa
Aporia wielkiego południa
4 CZŁOWIEK
Problematyczność człowieka
Nadczłowiek
Fragmentaryczność ostatniego człowieka
Resentyment
Amor fati
Fatalizm
5 WOLNOŚĆ
Filozofia wolności
Wolność „ku czemuś”
6 MĄDROŚĆ ŻYCIA
Szczerość i uczciwość
Pokora i arogancja
Przytakiwanie a negowanie
Poczucie własnej wartości
Przypadek i konieczność
Późna mądrość
Między absurdem a sensem istnienia
7 PRAWDA
Prawdomówność w sprawie prawdy
Nieco historii
Prawdy odkryte
Analiza przeciw moralizowaniu
Dionizos
Złudzenia wśród złudzeń
Wykaz skrótów
Summary