„Rację mają ci, którzy wskazują, i tradycja insurekcyjna przypomina o tragizmie losów narodu polskiego, którego niezależny byt państwowy przekreślono po raz pierwszy pod koniec XVIII wieku, po raz drugi w 1939 roku, po raz trzeci zaś w latach 1944-45. Powstania świadczą o gwałtach zadawanych nam przez sąsiadów i o upadku wartości w Europie, skoro w jej centrum pozbawiono elementarnego prawa do niepodległości wspólnotę o tak wspaniałej i długiej historii.(…) Sąd nad tradycja insurekcyjną jest więc zarazem sądem nad kondycją narodu polskiego na różnych etapach jego rozwoju, sądem nad jego elitami, ale i nad całym społeczeństwem”. Ze wstępu, Jacek Kloczkowski.
Jacek Kloczkowski
Wprowadzenie 7
TRADYCJA INSUREKCYJNA DOBY ZABORÓW
Tomasz Merta
Konfederacja barska - odnowienie polskiego republikanizmu 13
Jacek Kloczkowski
Polscy konserwatyści wobec tradycji insurekcyjnej - dziewiętnastowieczne dylematy 37
Włodzimierz Bernacki
Przedstawiciele liberalizmu polskiego wobec irredenty narodowej 49
Barbara Stoczewska
Polscy socjaliści wobec tradycji powstańczych oraz idei narodowowyzwoleńczych 61
Krzysztof Kawalec
Narodowa demokracja wobec tradycji powstań narodowych 85
DOŚWIADCZENIE OKUPACJI I POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
Jacek Trznadel
Powstanie o ukrytym celu - Warszawa 1944 105
Wiesław Jan Wysocki
Kościół katolicki w Polsce wobec Powstania Warszawskiego 133
Paweł Rodak
Bohaterstwo samoświadome siebie. O postawie pokolenia wojennego 161
Maciej Korkuć
Smak zwycięstwa? 63 dni Powstania Warszawskiego z perspektywy okupowanej Małopolski 179
Rafał Habielski
Zawieszona irredenta. Emigracja wobec Powstania Warszawskiego 195
TRADYCJA INSUREKCYJNA I PRL
Łukasz Kamiński
Mit insurekcyjny w PRL (1956-1989) 219
Andrzej Werner
Patrioci i szydercy 231
Piotr Nowak
Wydarzenie pierwszej Solidarności w świetle "Rewolucji moralnej" Edwarda Abramowskiego 247
Rafał Matyja
Solidarność - przerwanie polskiej tradycji insurekcyjnej? 259
TRADYCJA INSUREKCYJNA DZISIAJ
Paweł Skibiński
Znaczenie tradycji insurekcyjnej dzisiaj 275
Arkady Rzegocki
Z tej mąki (jednak) będzie chleb 293
Michał Szułdrzyński
Tradycja insurekcyjna w III Rzeczypospolitej 305